Należą do nich:
- warranty, które przez część specjalistów uważane są za opcje,
- kontrakty swap,
- instrumenty hybrydowe, które tworzą bardzo zróżnicowaną i dużą grupę.
Warranty są papierem wartościowym spełniającym założenia dotycząc opcji, jednak w przeciwieństwie do nich posiadają własnego emitenta, który jest gwarantem wykonania praw z nich wynikających, opcje natomiast nie posiadają własnego emitenta i dlatego trudno jest mówić w ich przypadku o emisji, powstają one w momencie zawarcia przez strony transakcji . Warranty są emitowane przez przedsiębiorstwa lub różnego rodzaju instytucje finansowe i często ich emisja jest bezpośrednio związana z obligacjami, których właściciel otrzymuje jednocześnie warrant, upoważniający go do zakupu akcji w czasie przyszłym po ustalonej wcześniej cenie. Warrant i normalna opcja na akcje przedsiębiorstwa posiadają, poza wcześniej opisanymi, jeszcze jedną różnicę, mianowicie opcje dają prawo do nabycia akcji będących już w obrocie, natomiast warrant upoważnia do nabycia akcji, które przedsiębiorstwo ma dopiero zamiar wyemitować.
Kontrakty swap są kolejnymi instrumentami pochodnymi, które w ostatnich latach bardzo się rozpowszechniły na rynkach finansowych, a w szczególności na międzybankowych rynkach walutowych. Swap polega na wymianie przez dwie strony przyszłych płatności, które mają być dokonane na rzecz instytucji finansowych, jest on tak zorganizowany, że na zamianie zyskują obie strony oraz instytucja, która pośredniczy miedzy nimi . Swapy mogą dotyczyć bardzo zróżnicowanych form płatności, jednak do najczęściej spotykanych należą swapy procentowe i walutowe. Na rynkach finansowych spotykane są również inne rodzaje swapów: swapy towarowe, swapy akcyjne itd.
Schemat swapu procentowego wygląda następująco :
- kontrahent A preferuje stałą stopę procentową oprocentowania kredytu, natomiast kontrahent B preferuje zmienną stopę procentową oprocentowania kredytu,
- kontrahent A zaciąga kredyt ze zmienną stopą procentową, a kontrahent B ze stałą stopą procentową, przy czym wielkość kredytu obydwóch kontrahentów jest taka sama,
- kolejnym etapem jest wejście obydwóch stron w swap procentowy za pośrednictwem dealera ,
- kontrahent A płaci dealerowi odsetki w wysokości Y, a w zamian otrzymuje odsetki w wysokości, np. LIBOR (może to być WIBOR lub inny wskaźnik), natomiast kontrahent B płaci dealerowi odsetki w wysokości LIBOR, a otrzymuje od niego w wysokości Z, przy czym Z<Y, a różnica Z-Y jest wynagrodzeniem dla dealera,
- w wyniku swapu strona A płaci odsetki w wysokości Y+X, a strona B płaci odsetki w wysokości S-Z+LIBOR.
Cała procedura jest dosyć skomplikowana, jednak w jej wyniku zyskują obydwie strony jednocześnie, a przy okazji dealer, który pośredniczy pomiędzy kontrahentami również osiąga zysk.
Swap walutowy przebiega według następującego schematu :
- kontrahent A preferuje kredyt w walucie B przy zmiennej stopie procentowej, natomiast kontrahent B preferuje kredyt w walucie A przy stałej stopie procentowej,
- obydwaj kontrahenci postępują odwrotnie, tzn. kontrahent A zaciąga kredyt w walucie A przy stałej stopie procentowej, a kontrahent B zaciąga kredyt w walucie B przy zmiennej stopie procentowej, przy czym wielkość kredytów jest taka sama u obydwóch kontrahentów,
- po zaciągnięciu kredytów kontrahenci zamieniają się kapitałem za pośrednictwem dealera, w ten sposób kontrahent A otrzymuje kredyt w walucie B, a kontrahent B w walucie A,
- następuje zamiana odsetek za pośrednictwem dealera, strona A płaci dealerowi odsetki w wysokości np. LIBOR, a w zamian otrzymuje stałe odsetki w wysokości Y, kontrahent B płaci dealerowi odsetki w wysokości Z a otrzymuje odsetki w wysokości LIBOR,
- w wyniku swapu dealer zarabia Z-Y, kontrahent A płaci łączne odsetki w wysokości LIBOR+X, czyli zmienne, a kontrahent B płaci stałe odsetki w wysokości Z+S,
- na koniec spłaty kapitału strony A i B wymieniają się walutą za pośrednictwem dealera i spłacają go.
Na rynkach finansowych występuje sporo nowych instrumentów pochodnych, nalezą do nich między innymi :
- opcja na kontrakty futures, w której instrumentem pierwotnym jest kontrakt futures, jest to tzw. opcja terminowa,
- cap, który jest instrumentem mającym charakter kontraktu polegającym na tym, że wystawca płaci nabywcy sumę, która jest proporcjonalna do różnicy między stopą odniesienia, która może być np. stopa LIBOR, a stopą, która jest ustalona w kontrakcie, jeśli ta różnica jest dodatnia,
- floor ma podobnie jak cap charakter kontraktu i jest odwrotnością tego drugiego, w tym przypadku wystawca płaci nabywcy różnicę między stopą ustaloną w kontrakcie, a stopą odniesienia,
- collar jest kontraktem polegającym na jednoczesnym zakupie cap i wystawieniu kontraktu floor,
- opcje na swap, cap, floor, w których instrumentami pierwotnymi są wymienione wcześniej instrumenty pochodne,
- participating cap jest połączeniem kontraktu cap i floor, polega na tym, że nabywca zobowiązuje się płacić dealerowi pewną sumę w sytuacji jeśli stopa odniesienia jest niższa niż stopa kontraktu, jednak tylko w pewnej ustalonej wcześniej części odpowiadającej jej sumy płaconej przez dealera gdy stopa odniesienia jest wyższa niż stopa kontraktu,
- swap ograniczony od góry polega na jednoczesnym zawarciu swapu procentowego i nabyciem kontraktu cap.
Instrumenty hybrydowe są grupą instrumentów pochodnych, których cena jest uzależniona od zmian wartości instrumentu pierwotnego, którym może być dowolny element dający się sklasyfikować i jednoznacznie określić. Przykładowymi instrumentami hybrydowymi są :
- derywaty kredytowe to instrument mający za zadanie redukować ryzyko, banki ponoszą ryzyko, że kredytobiorca nie wywiąże się z zobowiązań, tego typu papier jest formom ubezpieczenia w postaci obligacji o korzystnym oprocentowaniu, które emituje wierzyciel, wartość nominalna tych obligacji nie zostanie zwrócona ich nabywcy w momencie wykupu jeśli pożyczkobiorca banku nie zapłaci należności,
- inne instrumenty hybrydowe, które mogą być uzależnione od różnego typu indeksów, nawet od zmiany warunków metereologicznych itd.
