Samorząd terytorialny działa na szczeblach lokalnych i regionalnych. Według prawa, posiada on uprawnienia stanowienia prawa miejscowego i wykonywania bardzo dużej ilości zadań z zakresu administracji lokalnej.
Samorząd terytorialny jest najważniejszą formą samorządności rozumianej jako przesunięcie kompetencji do załatwiania pewnej grupy spraw w obrębie administracji publicznej (odebranie ich scentralizowanej administracji rządowej i powierzenie ich do samodzielnego rozwiązywania tej grupie społecznej, której te sprawy dotyczą).
Samorząd terytorialny zajmuje się także zjawiskami i procesami związanymi z gromadzeniem finansów publicznych oraz ich rozdysponowaniem. Finanse tego samorządu dotyczą przede wszystkim: pobierania i gromadzenia dochodów, wydatkowania środków publicznych, zaciągania zobowiązań, finansowania deficytu oraz zarządzania środkami publicznymi i długiem publicznym.
Dzięki temu, że samorząd terytorialny posiada własną demokratyczną organizację (ustaloną przez uchwałę i własny statut) uchwala on corocznie własny budżet, który nie jest częścią budżetu państwa, ani budżetu innej jednostki samorządu terytorialnego.
W Polsce samorząd terytorialny został przywrócony w 1990 r., a w 1999 wprowadzono trójstopniowy podział terytorialny i trzy szczeble samorządu: gminny, powiatowy i wojewódzki. Obecnie jest 16 województw, 314 powiatów i 2478 gmin.
