Wirus HPV

Wirus HPV

Wirus HPV należy do rodziny Papillomawirusów – tych samych, które wywołują kurzajki lub brodawki na stopach. Znane jest ponad 100 odmian wirusa HPV, podzielonych na typ niskiego ryzyka i typ onkogenny. Do pierwszej grupy zalicza się HPV 6, 11, 42, 43, 44 odpowiedzialne za powstawanie kłykcin kończystych – brodawek zlokalizowanych w okolicach narządów płciowych i odbytu lub na śluzówkach jamy ustnej.

Do grupy onkogennej zalicza się HPV 16, 18 – wysokoonkogenne oraz 31, 33, 35, 39, 40, 43, 51, 52, 53, 54, 55, 56 i 58 należące do grupy średniego ryzyka. Zakażenie HPV 16 i 18 może prowadzić do niekontrolowanych podziałów komórkowych nabłonka szyjki macicy, a tym samym do rozwoju raka szyjki macicy.

Do zakażenia najczęściej dochodzi poprzez kontakty seksualne: genitalno – genitalne, genitalno – analne, seks oralny. W przypadkach odmian typowych dla narządów rodnych do zakażenia może dojść poprzez używanie tych samych ręczników lub przyrządów higienicznych, a także podczas porodu drogą naturalną.

Sam kontakt z wirusem brodawczaka ludzkiego nie oznacza zakażenia. U wielu osób wirus znajduje się w fazie uśpionej, nieaktywnej i dzięki działaniu układu immunologicznego zakażenie ustępuje samoistnie. W odwrotnym przypadku, podczas osłabionej odporności, dochodzi do przewlekłego zakażenia HPV, które długo rozwija się bezobjawowo.

Czynniki ryzyka zakażenia HPV

• wcześnie rozpoczęta aktywność seksualna
• częste zmienianie partnerów seksualnych/posiadanie kilku na raz
• współżycie z osobą, która często zmieniała partnerów seksualnych
• uszkodzenia skóry
• niestosowanie zasad higieny
• współżycie z osobą, która posiada widoczne brodawki
• osłabiona odporność
• palenie tytoniu
• niedobór witaminy A
• stosowanie antykoncepcji hormonalnej
• zakażenie wirusem HIV

Profilaktyka zakażenia HPV

Stosowanie prezerwatywy tylko nieznacznie wpływa na zmniejszenie ryzyka zakażenia HPV. Najpewniejsze jest współżycie z osobą, która nie jest nosicielem; posiadanie jednego, stałego partnera seksualnego. Ważna jest wstrzemięźliwość seksualna w przypadku, kiedy u naszego partnera wystąpią brodawki w okolicach narządów intymnych.

Najskuteczniejszą metodą wczesnego wykrywania zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego jest regularne wykonywanie badania cytologicznego. Jest to bezbolesne badanie, polegające na pobraniu rozmazu z pochwowej części szyjki macicy. Rozszerzeniem diagnostyki, umożliwiającym określenie typu HPV, jest test PCR.

Od 2006 roku na rynku dostępna jest szczepionka przeciwko typom 6, 11, 16 i 18, w Polsce występuje pod nazwą SILGARD. Odporność zapewnia przyjęcie 3 dawek szczepionki. Badania wykazują, że największą skuteczność odnotowuje się szczepiąc dziewczynki, które jeszcze nie miały kontaktu z wirusem HPV.

HPV u mężczyzn

Wirus brodawczaka ludzkiego również u mężczyzn jest odpowiedzialny za wywołanie raka – gardła, prącia, krtani, odbytu. Szacuje się, że około połowa mężczyzn może być nosicielami tego wirusa i nieświadomie zarażać nim swoje partnerki. Dlatego zaleca się wykonywanie dostępnych testów na wykrycie wirusa HPV oraz szczepienie także mężczyznom.

Objawy zakażenia HPV

Zakażenie może przez długi czas nie dawać o sobie znać, dlatego istotne jest wykonywanie regularnych badań cytologicznych. Jako objawy zakażenia mogą pojawić się:

• świąd
• pieczenie
• ropne upławy
• częste, nawracające infekcje intymne
• brodawki/brunatne guzki na prąciu, w okolicach odbytu lub sromu, w jamie ustnej
• stulejka

Raki związane z HPV stanowią 3,3% zachorowań na raka wśród kobiet i 2% wśród mężczyzn. Najczęściej są to rak szyjki macicy, rak sromu, rak pochwy, rak prącia, rak ustnej części gardła.