Kosmetyki naturalne zawierają naturalne składniki aktywne - najczęściej pochodzenia roślinnego lub mineralnego. Natomiast nie wyklucza to możliwości zastosowania w kosmetykach naturalnych także substancji dodatkowych, przedłużających trwałość produktów kosmetycznych. Te substancje dodatkowe, które zostałyby przez nas nazwane "środkami konserwującymi", zawarte są w większości kosmetyków naturalnych. Bez nich przydatność do użycia takich kosmetyków wynosiłaby kilka dni. Ze względów ekonomicznych ich produkcja byłaby nieopłacalna. Zatem jakie substancje dodatkowe znajdziemy w kosmetykach naturalnych?
1. Olejki eteryczne i ich pochodne (geraniol, limonen, cyneol)
Działają silnie antyseptycznie, hamują rozwój bakterii i grzybów w kosmetykach, dzięki czemu zapobiegają ich zepsuciu. Nadają kosmetykom orzeźwiający, przyjemny zapach, który utrzymuje się na skórze i włosach także po zastosowaniu i spłukaniu kosmetyku. Olejki eteryczne zawarte w kosmetykach naturalnych występują w bardzo dużym rozcieńczeniu, dlatego nie działają drażniąco.
2. Sole kwasu benzoesowego, askorbinowego i sorbowego (benzoesany, askorbiniany, sorbiniany)
Działają antyseptycznie i bakteriostatycznie. Naturalnie występują w niektórych owocach (borówka, malina, jagody) oraz innych roślinach (takich jak dziki bez czarny, jarzębina). Kwas benzoesowy, który jest tak bardzo ostatnio krytykowany, ze względu na możliwe działanie lekko drażniące, występuje w jagodach i malinach.
3. Niektóre wielowodorotlenowe alkohole (glikole, mannitole, ksylitole)
Hamują rozwój bakterii i grzybów. Nadają kosmetykom łagodny, słodki zapach. Występują powszechnie w owocach (jabłkach, bananach, gruszkach, truskawkach).
4. Tokoferole, koenzymy, karotenoidy, bioflawonoidy
Działają przeciwutleniająco - zapobiegają tak zwanej peroksydacji składników zawartych w kosmetykach, dzięki czemu hamują powstawanie wolnych rodników i wydłużają przydatność kosmetyków naturalnych do użycia. Przeciwutleniacze działają jak konserwanty, ale jednocześnie wpływają bardzo korzystnie na stan naszego zdrowia, chroniąc przed wpływem szkodliwych czynników środowiska, takich jak kurz, pył, promieniowanie UVA czy UVB.
Należy zwrócić uwagę, że większość z wyżej wymienionych substancji dodatkowych, które możemy znaleźć w kosmetykach naturalnych, jest również pochodzenia naturalnego (olejki eteryczne, glikole, mannitole, ksylitole, kwas askorbinowy i sorbowy, tokoferole, karotenoidy i bioflawonoidy). Substancje te występują powszechnie w świecie roślin. Dlatego można je nazwać "naturalnymi konserwantami". Nie są to zatem substancje konserwujące takie, które spotykamy w produktach drogeryjnych.
Należy też zwrócić uwagę na często zamiennie stosowane pojęcia "kosmetyki ekologiczne", "biokosmetyki" lub "ekokosmetyki". Są to produkty niezawierające żadnych substancji dodatkowych, o bardzo krótkim okresie przydatności do użycia (1-2 dni od daty produkcji). Bardzo trudno je znaleźć w sklepach, natomiast można je wyprodukować samemu, wykorzystując dostępne substancje roślinne. Zamienne używanie nazw "kosmetyki naturalne" i "kosmetyki ekologiczne" jest więc niewłaściwe, chociaż zdarza się nagminnie.
Podsumowując, kosmetyki naturalne zawierają substancje dodatkowe, użyte w innym celu niż ten, dla którego kosmetyk został wytworzony (pielęgnacja, odżywienie, wzmocnienie, leczenie). Jednak w większości przypadków nie są to konserwanty szkodliwe dla naszego zdrowia, chociaż u osób nadwrażliwych rzadko mogą powodować reakcje alergiczne lub podrażnienie.
