Wyróżniamy 3 rodzaje wyprysku biorąc pod uwagę przyczynę:
- Wyprysk kontaktowy z „podrażnienia”– jego przyczyną jest kontakt z drażniącymi substancjami chemicznymi znajdującymi się m.in. w środkach czystości, w cemencie, kosmetykach, oleju. Niszczą one lipidowo-kwasową osłonę ochronną skóry, następnie bez trudu wnikają do tkanek skóry. Najczęściej wyprysk pojawia się na zewnętrznej części dłoni. Ma charakter nawrotowy, pojawia się pod wpływem pierwotnej przyczyny jak i w wyniku innych drażniących substancji.
- Alergiczny wyprysk kontaktowy – stan zapalny pojawia się po powtarzającym się kontakcie z podrażniającymi chemikaliami. Alergiczny wyprysk kontaktowy ma podłoże immunlogiczne. Ustalenie przyczyny jest trudne, gdyż reakcja nie następuje natychmiast po zetknięciu się z danym alergenem, ale dopiero po 2-3 dniach. Podstawowym sposobem leczenie jest unikanie alergenu. Alergenami mogą być antybiotyki, metale jak nikiel czy chrom, kosmetyki czy detergenty.
- Atopowe zapalenie skóry – najczęstsza postać wyprysku. Schorzenie pojawia się u osób, które mają genetyczną lub dziedziczną skłonność do reakcji objawiających się zmianami na skórze. Aktualnie do przyczyn zalicza się także zanieczyszczone środowisko jak i wysoko przetworzoną żywność. Uważa się, że w krajach wysoko uprzemysłowionych występuje u 15-20% populacji dziecięcej.
W fazie przewlekłej choroby największym problemem jest złuszczanie i suchość skóry. Wyprysk kontaktowy na dłoniach rozwija się głównie w tych miejscach gdzie naskórek jest cienki tj. w okolicach między palcami oraz na grzbietowych powierzchniach dłoni. U osób, które ze względu na wykonywany zawód, stykają się z dużą ilością czynników drażniących dochodzi do powstania kontaktowego wyprysku zawodowego. W części przypadków wyprysk kontaktowy rąk z podrażnienia może współistnieć z wypryskiem kontaktowym alergicznym lub atopowym.
Kolejny etap tej choroby jest związany z występowaniem małych pęcherzyków wypełnionych płynem. W ciężkiej postaci egzemy skóra może pękać, być obrzęknięta i wydzielać płyn. W takiej sytuacji może rozwinąć się infekcja bakteryjna. Z biegiem czasu skóra na dłoniach może stać się grubsza i bardziej podatna na bolesne pęknięcia. Egzema może rozprzestrzeniać się na przedramię i stopy, a nawet na całe ciało.
Najważniejsze w leczeniu wyprysku jest ustalenie przyczyny. Jest możliwość przeprowadzenia testów wykrywających reakcję alergiczną na różne substancje. W przypadku wyprysku kontaktowego i alergicznego wyprysku kontaktowego leczenie może ograniczać się do unikania styczności z daną substancją i chronienie dłoni za pomocą jedwabnych lub bawełnianych rękawiczek. Ponadto należy zadać o właściwe nawilżenie skóry. Do mycia dłoni powinno się używać płynów hipoalergicznych. Stany zapalne kuruje się maściami ze steroidami. Kiedy skóra jest zainfekowana konieczne należy sięgnąć po antybiotyk. W leczeniu stosuje się także miejscowe leki immunosupresyjne jak też naświetlenie skóry ultrafioletem.
Należy jednak zwrócić uwagę, że leczenie przewlekłej postaci egzemy jest długotrwałe i trudne. W takim przypadku często konieczne jest przyjmowanie silnych steroidów i leków immunosupresyjnych.
Przy przewlekłych postaciach egzemy warto sprawdzać różne metody radzenia sobie ze schorzeniem, gdyż przebieg jak i skuteczne sposoby dla jednej osoby nie są żadną gwarancją wyleczenia innej. Jednym z środków zaradczych i wspomagających jest stosowanie rękawiczek pielęgnacyjnych na noc. Dłonie smarujemy emolientem i zakładamy rękawiczki przed położeniem się spać. Celem tej metody jest poprawa stanu skóry, łagodzenie zmian skórnych i zapobieganie drapaniu. Poprzez noszenie odpowiednich rękawiczek pielęgnacyjnych można wspomóc leczenie chorej skóry i nie dopuścić do nadkażenia bakteryjnego, który utrudnia wyleczenie i znacząco pogarsza komfort życia pacjenta. Mowa tutaj o rękawiczkach pielęgnacyjne szytych ze specjalnych, przebadanych materiałów, które mają właściwości antybakteryjne ze względu na zawartość włókien srebra. Przykładem takiego materiału jest Evolon®, który ma także właściwości antyroztoczowe, przeciwgrzybiczne, jest oddychający i można go prać w 95 stopniach, co skutecznie eliminuje bakterie. Noszenie takich rękawiczek w nocy daje możliwość poprawy stanu skóry i minimalizowanie ryzyka nadkażenia bakteryjnego, który mocno utrudnia i wydłuża proces wyleczenia egzemy.
