Oczywiste jest, iż zasiłek macierzyński przysługuje z tytułu urodzenia dziecka. Przysługuje on również w niektórych przypadkach przyjęcia dziecka na wychowanie.
Podstawowym warunkiem uzyskania zasiłku macierzyńskiego w przypadku osoby prowadzącej działalność gospodarczą jest podleganie dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu i terminowe opłacanie składek z tego tytułu.
W przypadku zasiłku macierzyńskiego w przeciwieństwie do zasiłku chorobowego nie ma obowiązku wcześniejszego opłacania składek przez 3 miesiące. Wystarczy opłacić składkę za jeden miesiąc aby otrzymać to świadczenie. Możesz zatem rozpocząć opłacanie składki w trakcie ciąży.
Ubezpieczenie chorobowe jak już wcześniej wspomniałem jest dobrowolne co oznacza, że samemu można zadecydować w jakiej wysokości będzie opłacana składka i tym samym wpłynąć na wysokość późniejszego świadczenia.
Składka na ubezpieczenie chorobowe wynosi 2,45% podstawy wymiaru. Przepisy ustalają minimalną i maksymalną wysokość podstawy wymiaru tej składki. Minimalna wynosi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego obowiązującego na dany rok. Na rok 2014 minimalna podstawa wymiaru to kwota 2.247,60 zł . Minimalna składka chorobowa liczona od tej kwoty wyniesie więc 55,07 zł. Maksymalna wysokość podstawy wymiaru składek nie może z kolei przekraczać 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek i wynosi w 2014r. 9.365zł. Zatem maksymalna składka w 2014r. wyniesie 229,44 zł
W powyższych granicach można zadecydować w wysokości opłacanej składki. Oczywiście zgłoszenie i opłacanie najwyższej dopuszczalnej podstawy w okresie branym do wyliczenia zasiłku oznacza zasiłek w najwyższej wysokości.
Na okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego składa się:
- urlop macierzyński w wymiarze jak niżej, z którego może skorzystać wyłącznie matka,
- dodatkowy urlop macierzyński w wymiarze 6 tygodni przy urodzeniu jednego dziecka i 8 tygodni przy urodzeniu więcej niż jednego dziecka z którego może skorzystać matka lub ojciec,
- urlop rodzicielski w wymiarze 26 tygodni z którego może skorzystać matka lub ojciec,
- urlopu ojcowskiego w wymiarze 2 tygodni, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 12 miesięcy życia, z którego może korzystać ubezpieczony ojciec dziecka,
Zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego przysługuje przez:
- 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
- 31 tygodni w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie,
- 33 tygodni w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie,
- 35 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie,
- 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.
Matka dziecka, po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres co najmniej 14 tygodni po porodzie może zrezygnować z dalszego pobierania zasiłku. W takim przypadku pozostałą część okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego wykorzystuje ubezpieczony ojciec dziecka.
Korzystający z urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego , urlopu rodzicielskiego i ojcowskiego może jednocześnie prowadzić działalność gospodarczą bez utraty prawa do zasiłku. Inaczej zatem niż w przypadku przebywania na zasiłku chorobowym, który jest przyznawany z uwagi na niezdolność do pracy.
Wysokość zasiłku macierzyńskiego wylicza się biorąc pod uwagę podstawę, od której przedsiębiorca opłaca składki.
W pierwszej kolejności oblicza się średnią podstawę dla ostatnich 12 miesięcy, w których było opłacane ubezpieczenie chorobowe a gdy nie upłynęło 12 miesięcy opłacania składek to za pełne kalendarzowe miesiące ubezpieczenia. Od tak wyliczonej średniej odejmuje się 13,71% podstawy wymiaru składek.
Aby wyliczyć stawkę zasiłku za jeden dzień przebywania na urlopie macierzyńskim otrzymaną kwotę dzieli się przez 30. następnie aby uzyskać kwotę zasiłku za okres pozostawania na zasiłku w danym miesiący należy pomnożyć tak uzyskany wynik przez liczbę dni w miesiącu.
Zasiłek macierzyński wypłacany w trakcie podstawowego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego stanowi 100% wyliczonego zasiłku, w przypadku urlopu rodzicielskiego zasiłek wyniesie 60%. Można też zadeklarować w terminie 14 dni od urodzenia dziecka chęć skorzystania z urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. Wtedy przez okres tych urlopów zasiłek będzie wynosił 80%.
Zasiłek macierzyński za tzw. urlop ojcowski to 100% podstawy zasiłku.
Aby otrzymać zasiłek macierzyński przedsiębiorca musi złożyć do ZUS następujące dokumenty:
1. wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego,
2. skrócony odpis aktu urodzenia dziecka,
3. Zaświadczenie na formularzu ZUS Z- 3b.
W dzisiejszych czasach gdzie mobilność międzynarodowa jest powszechna warto wiedzieć, że dokumentem do przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego z tytułu urodzenia dziecka podczas pobytu za granicą jest:
- zaświadczenie zagranicznego zakładu leczniczego lub zagranicznego lekarza określające przewidywana datę porodu zawierające nazwę zagranicznego zakładu leczniczego lub imię i nazwisko zagranicznego lekarza, opatrzone datą wystawienia i podpisem - za okres przed porodem,
- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub zagraniczny akt urodzenia dziecka - za okres od dnia porodu,
Nie wymaga się przetłumaczenia na język polski zaświadczeń lekarskich oraz aktów urodzenia dziecka wystawionych na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz państw stron umów międzynarodowych w zakresie zabezpieczenia społecznego, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, w języku urzędowym tych państw
ZUS ma 30 dni na rozpatrzenie wniosku o zasiłek macierzyński.
CO NAS CZEKA ?
Od 1 stycznia 2015 r. być może zmienią się zasady ustalania wysokości zasiłku chorobowego i macierzyńskiego wypłacanego. Osoby opłacające dobrowolne składki na to ubezpieczenie z tytułu działalności gospodarczej będą mogły uzyskać wyższy zasiłek dopiero po 12 miesiącach opłacania składek od podniesionej podstawy wymiaru składek.
