Eurostars - jak polska firma może zostać gwiazdą biznesu?

Dotacje dla polskich przedsiębiorstw dostępne bezpośrednio z Brukseli mogą być ciekawym uzupełnieniem możliwości wsparcia finansowego planowanych inwestycji. Jako, że rola MŚP dla gospodarki europejskiej nigdy nie była tak mocno podkreślana, jak to jest dzisiaj, gros subsydiów będzie kierowane właśnie do tej grupy firm. Jednym z takich programów jest Eurostars. Jest to program, który finansuje projekty małych i średnich przedsiębiorstw, które opierają swój rozwój o dopracowanie i wdrażanie innowacyjnych produktów, procesów i usług i realizują to w międzynarodowej współpracy. Projekty, które chcą pozyskać dofinansowanie z Eurostars powinny także charakteryzować się możliwością szybkiego skomercjalizowania. Program zarządzany jest centralnie przez Eurekę - organizację promującą podnoszenie wydajności i konkurencyjności europejskich przedsiębiorstw poprzez technologię. W Polsce za wdrożenie i realizację Eurostars odpowiada Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.

Pierwszym krokiem dla pozyskania dofinansowania z Eurostars jest przeanalizowanie projektu, z którym firma zamierza aplikować o wsparcie. Na grant mogą liczyć projekty badawczo-rozwojowe, które są poparte silną potrzebą rynkową, będą realizowane przez wystarczająco mocny zespół badaczy i przez firmy, które dają gwarancję szybkiego wprowadzenia opracowanej w projekcie innowacji na rynek.

Drugim krokiem jest upewnienie się, że firma, która planuje pozyskać grant, spełnia wymagane kryteria. Podstawowe z nich to:

- lider projektu powinien być firmą MSP prowadzącą działalność badawczo-rozwojową w jednym z 33 krajów EUREKA i Unii Europejskiej. W projekcie mogą brać udział również duże firmy, ale mogą odpowiadać za mniej niż 50% wartości projektu. O charakterze B+R decyduje poziom nakładów firmy na ten dział, które nie powinny być niższe niż 10% obrotów. Do firm o charakterze B+R zalicza się także te podmioty, które w dziale badawczym zatrudniają co najmniej 10% wszystkich pracowników.

- lider współpracuje w realizacji projektu z co najmniej jednym podmiotem z innego kraju, przy czym ważne jest, żeby niezależnie od ilości podmiotów uczestniczących w projekcie żaden podmiot ani żaden reprezentowany kraj nie skupiał więcej niż 75% budżetu projektu;

- planowany projekt badawczy będzie zakończony w przeciągu nie więcej niż 3 lat a następnie wynik tego projektu zostanie wprowadzony na rynek w ciągu 2 lat od jego zakończenia

- projekt powinien odpowiadać na zapotrzebowanie rynkowe z dowolnego obszaru tematycznego ale musi mieć cywilne zastosowanie

- projekt powinien zapewniać innowacyjność techniczną, technologiczną i organizacyjną, która ma uzasadnienie ekonomiczne i wysokie prawdopodobieństwo realizowalności.

Przedstawione do dotacji projekty oceniane są, oprócz aspektów formalnych, w trzech obszarach merytorycznych:

- ocena w zakresie potencjału członków konsorcjum, zasad partnerstwa i struktury projektu pod kątem jego egzekwowalności

- ocena w zakresie poziomu innowacyjności z uwzględnieniem ewentualnego wpływu geograficznego i/lub branżowego

- ocena ekonomiczna z punktu widzenia rynku docelowego, efektywności ekonomicznej i wyróżników dających szansę przewagi rynkowej

Ocena aplikacji leży w gestii Eureki, ale NCBiR musi wydać pozytywną rekomendację dla projektu z punktu widzenia polskiego aplikanta. NCBiR przyznaje także ostateczne dofinansowanie, o ile Eureka pozytywnie zaopiniuje projekt z punktu widzenia wszystkich uczestników konsorcjum (aplikującym poprzez odpowiedników NCBiR w swoich krajach).

W przypadku uzyskania pozytywnej decyzji i objęcia projektu grantem dofinansowaniem mogą zostać objęte następujące rodzaje kosztów:

- całkowity koszt wynagrodzenia pracowników zatrudnionych przy realizacji badań przemysłowych lub prac rozwojowych

- koszt aparatury badawczej, wiedzy technicznej, patentów (wartości niematerialne i prawne)

- koszty gruntów (całkowite poniesione nakłady) i budynków (amortyzacja w trakcie realizacji projektu)

- koszty podwykonawstwa

- koszty ogólne (maksymalnie 25% wartości kosztów projektu z wyjęciem podwykonawstwa)

Mała i mikro firma może liczyć refundację 60% powyższych kosztów, a firma średnia 50%. Całkowity budżet programu Eurostars to 1,14 mld euro. Polskie firmy mogą aplikować o 750 tyś euro w każdej rundzie, a planuje się organizowanie dwóch rund rocznie. Aktualnie trwa nabór aplikacji do pierwszej rundy. Jej zamknięcie nastąpi niestety już lada dzień – 13 marca 2014. Jednak co ważne, Eureka i NCBiR przewidują jeszcze jeden nabór w drugiej połowie tego roku.

Eurostars to Program, w którym projekty MŚP dzięki międzynarodowemu charakterowi realizacji mogą łatwo uzyskać dostęp do nowych rynków i zyskać szeroki zakres oddziaływania. Poniżej przedstawiono kilka projektów, które zostały zrealizowane przy udziale dotacji Eurostars:

1. Videntifier Technologies to firma z Islandii, której technologia pomaga policji w skali międzynarodowej wykrywać przypadki wykorzystywania dzieci oraz akty terroryzmu. Specjalizuje się w pomocy organom ścigania w wynajdowaniu zdjęć i materiałów wideo na dysku twardym komputerów podejrzanego. Technologia Videntifier łączy wysokiej klasy techniki komputerowego identyfikowania obrazów z niesamowicie szybkim wyszukiwaniem w bazach danych, aby automatycznie kategoryzować całą zawartość dysku twardego za jednym kliknięciem. Tradycyjna metoda wymaga zatrudnienia mnóstwa ludzi i pracy ręcznej. System Videndifier może zeskanować, wyszukując zadane obrazy, jedną godzinę wideo w 30 sekund.
2. Dzięki nowej generacji filtrów optycznych opracowanych przez duńską firmę technologiczną DELTA (we współpracy z brytyjską firmą Edynburg Instruments, choroby zagrażające życiu będzie można diagnozować szybciej, taniej i na wcześniejszym etapie. Firma dzięki swojej innowacji może oferować teraz platformę technologiczną umożliwiającą innym organizacjom na tworzenie nowych, innowacyjnych zastosowań w biotechnologii, opiece zdrowotnej i innych obszarach technologicznych.
3. Szybkie, dokładne i wczesne rozpoznanie raka może uratować życie. To dlatego nowa technika obrazowania opracowana przez spółkę z siedzibą we Francja zaczyna robić furorę. SuperSonic Imagine jest pionierem zastosowania fali ścinania w elastografii w czasie rzeczywistym. Metoda ta pozwala lekarzom na bardziej wyraźną diagnostykę nowotworów np. piersi, tarczycy, wątroby lub prostaty. Udział firmy w wspólnym projekcie pt. ELASTOBUS, finansowanym w ramach programu Eurostars, pomógł popchnąć go w kierunku dalszych innowacji, przez co podwoiła swoje obroty w ciągu dwóch lat. Największym wyzwaniem dla MŚP w dziedzinie urządzeń diagnostycznych wg SuperSnic jest uzyskanie wymaganych dopuszczeń. Dzięki Eurostars firma miała dostęp do finansowania tego trudnego etapu, dzięki czemu mogli zaistnieć na rynku.
4. Mendeley jest pionierem tworzenia technologicznego wsparcia dla naukowców w celu tworzenia otwartych powiązań i ułatwiać realizację wspólnych badań. Przed 2000 r. zdecydowana większość prac naukowych była dostępne tylko za pośrednictwem subskrypcji, dziś ponad połowę wszystkich prac badawczych można dosięgnąć za pośrednictwem otwartego dostępu, na stronach internetowych, takich jak Mendeley. Dzięki Mendeley naukowcy mogą zarządzać całością swoich bibliotek i cytatów, również współpracować w tym zakresie z innymi naukowcami w grupach. Trzech młodych Niemców: Victor Henning, Jan Föckler i Paul Reichelt założyło firmę w 2008 roku. Ich motywacją było rozwiązać problem jakiego doświadczyli jako naukowcy:  jak zarządzać, organizować i opisywać setki różnych artykułów i wydawnictw niezbędnych do ich prac. Mendeley otrzymała dotację z Eurostars w 2009, cztery lata później stali się potwierdzonym członkiem globalnej sceny start-upów, dostrzeżonym za swoje osiągnięcie przez Guardian, New York Times i BBC.
5. Precilens to szybko rosnąca firma. Jej obrót w w 2009 roku sięgał 4 mln euro. Teraz spodziewa się podwojenia tego wyniku pomimo kurczącego się wartościowo rynku.  Kilka lat temu firma ta obserwowała gwałtowny spadek udział w rynku. Według prezesa Precilens, Pierre Pitance, odwrócenie tego trendu może mieć tylko jedno wyjaśnienie - innowacja. Firma nie jest duża - liczy mniej niż 50 pracowników, młodych inżynierów i bardziej doświadczonych techników. Mieści się w nowo wybudowanych obiektach w Creteil, hubie przemysłowym na przedmieściach Paryża. Miesięczne soczewki kontaktowe MonthlyC2 zostały opracowane w ramach projektu finansowanego ze środków publicznych, obsługiwany przez program Eurostars. W produkcie tym zastosowano nowy, rewolucyjny materiał - miękki silikonowy hydrożel. Został on zaprojektowany komputerowo z precyzją nanometrów. Nowe soczewki zostały wprowadzone do sprzedaży na początku 2013 roku i są już numerem jeden sprzedaży Precilens. Dzięki MonthlyC2 firma wprowadziła swoje produkty na znacznie szersze rynki, pomnażając swoją bazę klientów ponad dziesięciokrotnie. MonthlyC2 jest tańszy od produktów konkurencji, a ostatnie badania opublikowane przez niemiecki uniwersytet potwierdziły nie tylko jego wartość medyczną, ale także wyższość w zakresie komfortu, kluczowym kryterium dla osób z problemami wzroku.