Po co to w ogóle jest?
Obowiązek określenia zdolności kredytowej jest bankom narzucony z zewnątrz. Sposobów na sprawdzenie wiarygodności jest kilka, tylko polityka banku reguluje, który z nich zostanie zastosowany – niektóre sposoby pozwalają na sytuację kredytobiorcy spojrzeć nieco bardziej liberalnie, a inne znów są z definicji niekorzystne dla osób ubiegających się o kredyt gotówkowy. Wynikiem obliczenia zdolności kredytowej nie jest, jak się powszechnie uważa, maksymalna kwota kredytu. Zdolność tę oblicza się, jako najwyższą ratę, jaką kredytobiorca będzie w stanie miesięcznie spłacić, biorąc pod uwagę przewidywania i prognozy zmian sytuacji ekonomicznej w perspektywie całego okresu kredytowania (lub krótszym, jeśli jest on określony w wymogach względem danego typu kredytu). W ten sposób określona zdolność kredytowa pełni dwie funkcje: chroni kredytobiorców przed zaciągnięciem zobowiązania większego, niż będą oni teoretycznie w stanie spłacić, a także chroni banki przed problemami z płynnością finansową wynikającymi z udzielenia kredytów niemających pokrycia i zabezpieczenia.
Najpierw automat
Są specjalne kalkulatory zdolności kredytowej. Wystarczy, że podasz, jak duży kredyt gotówkowy chcesz zaciągnąć, wprowadzisz dane o swoich miesięcznych zobowiązaniach, a prosty skrypt oszacuje, ile pieniędzy miesięcznie ci zostaje, a ile będziesz mógł przeznaczyć na spłatę rat. Teoretycznie wszystko jest proste, ale przy tworzeniu takich kalkulatorów, ich autorzy zwykle przyjmują pewne założenia upraszczające konstrukcję programu. Dzięki temu całość interfejsu jest jasna i przejrzysta, a wypełnienie wszystkich wymaganych pól trwa kilka chwil, ale z kolei ucierpieć na tym może dokładność wyniku. Najczęściej wyniki z kalkulatorów są minimalnie bardziej optymistyczne niż te, które uzyskasz w banku, ale dużo bardziej optymistyczne niż te, które powinieneś sobie sam wyliczyć. Skrypty obliczają zdolność kredytową w sposób przybliżony: kredyty gotówkowe w różnych bankach mogą się od siebie różnić pod względem sposobu określania tej zdolności.
Potem krytyka
Nic nie może tak dobrze obliczyć zdolności kredytowej, jak karta i ołówek. Ty sam, i tylko ty, znasz wszystkie tajemnice swojego budżetu. Nie tylko wiesz o swoich dochodach, ale wiesz także o pewnych wydatkach, których standardowo się nie uwzględnia: wyjazd na wakacje, urodziny członków rodziny, konieczność wymiany armatury łazienkowej i setki innych spraw, które normalnie nie są ujmowane w procedurze obliczania zdolności kredytowej inaczej niż tylko przez pewne aprioryczne założenia, które nie muszą być właściwe. Zrób więc to samo co kalkulator zdolności, ale odlicz sobie jeszcze pewną kwotę na wszystkie „nieprzewidziane wypadki”.
A na koniec bank
To, co uzyskujesz z kalkulatorów, to sugestia. To, co podsuwa ci zdrowy rozsądek, to kwota, jakiej we wniosku nie należy przekraczać, ale ostatecznie kredyty gotówkowe udzielane są przez banki, które i tak muszą uwzględnić w obliczeniach swoje ryzyko. Z tego powodu prawdziwą zdolność kredytową poznasz dopiero po złożeniu wniosku kredytowego. Doradca banku korzysta z narzędzi, które tak naprawdę podejmują decyzję za niego: obliczają, jaką ratę spłacisz w konkretnym przypadku, a jakiej twój domowy budżet może nie wytrzymać. Z jednej strony bankom zależy na tym, aby nie udzielać zbyt wielu kredytów, ale z drugiej – kredyt to dla banku spory zysk, więc tym kalkulatorom zwykle brakuje trochę krytycyzmu.
Zdecyduj sam
Nie zawsze opłaca się wykorzystać pełnię zdolności kredytowej. Sam zdecyduj, czy powinieneś wnioskować o wariant, który zostawi ci jeszcze jakąś swobodę manewru, czy od razu poprosić o maksymalną możliwą kwotę kredytu. Pamiętaj jednak, że to ty jesteś odpowiedzialny za wybór kwoty kredytu: niezależnie od tego, co obliczy bank, zawsze będziesz musiał poradzić sobie ze spłatą rat.
