Są też takie modele, w których obwody zasilania i podświetlenia znajdują się na osobnych płytach.Monitor rozpoczyna pracę po włączeniu komputera, gdyż otrzymuje wtedy sygnały powodujące jego uruchomienie, w przeciwnym wypadku, gdy komputer nie będzie działał lub będzie wyłączony monitor przechodzi w tryb gotowości (standby).
Płyta zasilająca
Do płyty jest doprowadzane napięcie sieciowe ok. 230V (różnie to bywa, ale nie ma to wpływu na pracę zasilacza), które jest prostowane i filtrowane za pomocą kondensatora elektrolitycznego, w efekcie tego, na wyjściu otrzymujemy napięcie stałe o poziomie około 320V.
Napięcie to jest doprowadzone do uzwojenia pierwotnego transformatora przetwornicy i dalej do tranzystora kluczującego, który jest „otwierany” przez obwód sterujący tym tranzystorem z częstotliwością 50-100kHz. W następstwie tego działania, napięcie stałe przekształca się w wysokoczęstotliwościowy przebieg napięcia zmiennego, dzięki czemu transformator może pracować i wytwarzać napięcia potrzebne do zasilania podzespołów monitora.
Napięcia wyjściowe z transformatora - zwykle 2 - są prostowane przez diody prostownicze i filtrowane również kondensatorami elektrolitycznymi, w efekcie otrzymujemy napięcie regulowane 5V zasilające płytę logiki i napięcie regulowane 12 do 20V dla układów podświetlenia tylnego. Z reguły napięcie 12V jest wytwarzane dla monitorów z ekranem do 17 cali, natomiast napięcie 16 do 24V dla monitorów z ekranem od 18 do 24 cali.
Z uwagi na to, że monitory nie mają wyłącznika zasilania (zdecydowana większość), więc jeśli monitor jest podłączony kablem zasilającym do gniazdka sieciowego, cały czas występuje na obwodach zasilania napięcie 320V.
Typowe problemy zasilacza
Przepalone bezpieczniki.
Uszkodzenia kondensatorów na wyjściach zasilacza. Również główny kondensator filtrujący znajdujący się po pierwotnej stronie transformatora przetwornicy. Bardzo często widać gołym okiem uszkodzone kondensatory, spuchnięcie, wycieki itp. Warto wspomnieć, że kondensatory wyglądające ładnie nie muszą być sprawne.
Do sprawdzania sprawności kondensatorów elektrolitycznych, niezawodny jest miernik współczynnika ESR. Samo sprawdzenie multimetrem nic nie da. Bo nie chodzi o zmierzenie pojemności danego kondensatora, ale właśnie jego zdolności do szybkiego gromadzenia i oddawania ładunku, czyli wspomniany współczynnik ESR. Jeżeli nie posiadamy takiego miernika, a mamy podejrzenia, najlepiej wymienić profilaktycznie wszystkie. Koszt bardzo niewielki a mamy pewność.
Złe połączenia lutowane („zimne luty”).
Bardzo często „zimne luty” powodują uszkodzenie tranzystora kluczującego po stronie pierwotnej, jak również tranzystorów kluczujących w obwodach transformatorów zasilających lampy podświetlenia tylnego. Dlatego przed naprawą polecam skorzystanie z lupy i sprawdzenie wszystkich połączeń lutowanych.
Przy niewłaściwym połączeniu lutowanym można czasami zauważyć przebarwienia elementów lub płytki w tych właśnie miejscach.
Testowanie zasilacza
Podłączyć monitor kablem do gniazdka zasilania, bez podłączania komputera. Przetwornica powinna zacząć pracować. Sprawdzić, czy napięcia 5V i 12 - 24V są prawidłowe. Napięcia te powinny być testowane z obciążeniem, którym może być:
- dla napięcia 5V - żarówka 6-watowa na napięcie 6V i prąd 1A,
- dla napięcia 12 - 24V można wykorzystać żarówki samochodowe o odpowiednim napięciu i mocy. Żarówki 15 watowe w zupełności wystarczą. Dla napięcia 24V można połączyć szeregowo dwie żarówki 12V.
Jeśli układy zasilacza pracują prawidłowo, wytwarzane napięcia wyjściowe powinno wykazywać się stabilnością. Podczas testowania zasilacza pod obciążeniem, warto sprawdzić wartość napięcia po stronie pierwotnej, na końcówkach kondensatora filtrującego.
Napięcie nie powinno się zmieniać podczas obciążania zasilacza powinno być stabilne na poziomie ok. 320V. Jeśli napięcie będzie spadać znacznie przy obciążeniu to może świadczyć, że zasilacz nie może „podołać’, a to jest sygnałem, iż kondensator filtrujący jest wadliwy, czyli ma niewłaściwy współczynnik ESR. Po sprawdzeniu poprawności pracy zasilacza można podłączyć pozostałe podzespoły i podać sygnał z komputera.
Jeżeli zasilacz ulegnie wyłączeniu, to może świadczyć o zwarciu w układach zasilania lamp lub w układzie logiki. Zwarcie lub niewłaściwa praca lamp CCFL, transformatorów zasilających lampy, najprawdopodobniej spowoduje tylko wyłączenie sterowania zasilaczem wytwarzającym napięcie do pracy inwertera.
Układy inwertera podświetlenia tylnego
Do układów tych doprowadzane jest napięcie stałe 12 - 24V i podobnie jak w zasilaczu głównym przetwarzane jest na wysokoczęstotliwościowe napięcie zmienne do sterowania transformatorami zasilającymi lampy CCFL. Transformatory te sterują lampami CCFL poprzez wytworzenie i dostarczenie napięcia startowego (napięcia rozruchowego, zwanego zapłonowym o wartości rzędu 1500 - 2000V), a po rozpoczęciu świecenia przez obniżenie napięcia do poziomu pracy o wartości od około 500 do 800V.
Inwerter podświetlenia tylnego jest wyposażony w układ wykrywania przerw w obwodzie, jeśli lampa nie jest podłączona lub gdy świecenie lampy nie zostaje zainicjowane po podaniu napięcia zapłonu, powoduje wyłączenie układów inwertera. Wyłączenie nastąpi również wówczas, gdy lampa zacznie pobierać zbyt dużo prądu z powodu naturalnego zużycia czy procesu starzenia. Do inwertera doprowadzane są dwa sygnały z płyty logiki: jeden sygnał jest sygnałem ON / OFF, załączającym układy podświetlenia, drugi sygnał, to sygnał sterującym jasnością świecenia lamp.
Typowe problemy w inwerterze
Uszkodzone kondensatory filtrujące. Uszkodzone kondensatory w obwodach rezonansowych (w układach wyjściowych inwertera). Uszkodzone tranzystory i / lub układy scalone. Zwarte lub rozwarte uzwojenia transformatorów. Bezpieczniki montowane powierzchniowo na płycie drukowanej inwertera
Płyta główna (logika)
Zadaniem płyty głównej jest wytworzenie z analogowych sygnałów VGA lub cyfrowych DVI przebiegów, które po odpowiednim ich przetworzeniu doprowadzane są do płyty T-CON znajdującej się z tyłu panelu wyświetlacza LCD. Z płyty logiki wysyłane są również dwa sygnały do układów inwertera: sygnał załączenia układów podświetlenia tylnego i sygnał do regulacji jasności podświetlenia tylnego.
Jeżeli płyta główna nie otrzymuje sygnału z komputera PC, monitor przechodzi w tryb czuwania (standby). Napięcie zasilające 5V jest przekształcane przez konwertery na napięcia 3.3V i 1.8V do zasilania procesora. Płyta logiki dostarcza również napięcia 5 lub 12V do zasilania płyty T-CON. Jeśli napięcie to nie dociera do tej płyty, widoczny jest jedynie ekran świecący na biało lub szaro.
Niestety, na uszkodzonej płycie logiki w warunkach serwisowych niewiele można zdziałać, gdyż niezbędna do tego jest pełna instrukcja serwisowa, a przynajmniej schemat, który jest praktycznie niedostępny.
Testowanie układów lamp CCFL i układów inwertera
Do sprawdzenia lamp niewątpliwie użyteczny jest tester lamp. Jeżeli uszkodzony jest inwerter lub któraś z lamp, po włączeniu monitora, zanim „protect” wyłączy inwerter z reguły lampy zapalają się na krótką chwilę. Ciężko jest sprawdzić czy wszystkie lampy się zapalają, bo są zamknięte w obudowie. Jeżeli nie ma możliwości „podejrzenia” lamp, można odłączyć wszystkie lampy i podłączać po kolei sprawdzając na ekranie czy lampa się zapali na krótką chwilę. Przy odrobinie wprawy można w ten sposób sprawdzić prawidłowe działanie lamp, jak również poszczególnych inwerterów.
W monitorach z reguły inwerter posiada dwa transformatory wytwarzające napięcie do pracy lamp. Transformatory można sprawdzić miernikiem na okoliczność przerwy uzwojeń, jak również zwarcia. Ktoś może powiedzieć, że uzwojenia transformatorów mają bardzo niską rezystancję i raczej niemożliwe jest za pomocą miernika stwierdzenia zwarcia. Zwarciu ulegają w większości uzwojenia wtórne, które są nawinięte bardzo cienkim drutem i dużą ilością zwojów. Poprzez porównanie oporności dwóch transformatorów, można często zobaczyć różnicę rezystancji, co może sugerować uszkodzenie. Jeśli inwerter po włączeniu w ogóle nie startuje, może to być spowodowane brakiem sygnału startowego z płyty logiki. Gdy w monitorze jest uszkodzona płyta logiki, to jest małe prawdopodobieństwo wykrycia na niej usterki.
W monitorach znaczny odsetek uszkodzeń sprowadza się do „wyschniętych” elektrolitów i ewentualnie „zimnych lutów”, następstwem których jest uszkodzenie tranzystorów „kluczujących” pracę transformatorów. Elementy, a w szczególności właśnie elektrolity, są podłej jakości, również lutowanie lutem bezołowiowym powoduje najczęściej takie usterki. A wszystko to jest podyktowane jak najmniejszymi kosztami produkcji, co wiąże się z niską ceną monitorów. Zresztą, monitory jak również inny sprzęt RTV nie może być wykonany tak, żeby pracował w nieskończoność, ponieważ rynek zostałby nasycony i producenci mieliby kłopot ze sprzedażą kolejnych egzemplarzy. My, klienci, mamy kupować, kupować, kupować
