Jeżeli postanawiamy od początku korzystać z praw i obowiązków podmiotów opodatkowanych VAT-em, musimy po prostu od razu złożyć we właściwym urzędzie skarbowym swoją deklarację VAT-R. Można to także z powodzeniem uczynić drogą elektroniczną. Jednak ta VAT-owa dowolność kończy się w momencie, kiedy nasza firma osiągnie wyznaczony przez ustawodawcę limit wartości sprzedaży. Granicę tę stanowi obecnie (w 2013 r.) kwota 150 tys. złotych w skali roku. Po jej przekroczeniu – mamy już wręcz obowiązek rejestracji naszej firmy jako podmiotu VAT. Dotyczy to wszystkich podatników, zarówno tych rozliczających się w formie ryczałtu, jak i tych na zasadach ogólnych.
Jeżeli rozpoczęliśmy działalność naszej firmy w trakcie roku, ów limit stosuje się odpowiednio po przeliczeniu go w proporcji do czasu funkcjonowania naszej działalności w skali roku. Praktycznie oznacza to, że bez rejestracji VAT mogą funkcjonować jedynie firmy osiągające za każdy pełny miesiąc kalendarzowy średnią wartość sprzedaży mniejszą niż 12 500 złotych. Jednakże powinniśmy uwzględnić przy tym koniecznie, że do tak liczonej wartości nie wliczamy kwoty podatku ani sprzedaży towarów czy usług zwolnionych z podatku VAT.
Przekształcenie naszej firmy z nie-VAT-owca w płatnika podatku VAT następuje automatycznie, w momencie złożenia przez nas deklaracji VAT-R. Nie występuje tu nawet potrzeba oczekiwania na potwierdzenie tego ze strony urzędu skarbowego. Stając się płatnikiem VAT, zyskujemy możliwość odliczania sobie podatku VAT z faktur za kupowane przez nas towary handlowe.
Może to również dotyczyć faktur otrzymanych w czasie, kiedy jeszcze nie staliśmy się VAT-owcem. Warunkiem skorzystania z takiej możliwości jest sporządzenie remanentu VAT na dzień, w którym stajemy się VAT-owcem i przedstawienie go w urzędzie skarbowym w ciągu 14 dni. Jeśli uzyskamy na to pozwolenie urzędu – możemy następnie odliczyć sobie VAT ze spisanego remanentu. Umieszczamy tę kwotę w naszej deklaracji VAT-7 sporządzonej za okres, w którym dokonaliśmy spisu lub za okres następny (tj. kwotę tę odliczamy w pozycji 48 deklaracji VAT-7).
Z drugiej jednak strony, pamiętajmy, że o tę sumę kwot podatku VAT z naszych faktur zakupowych ujętych w remanencie musimy pomniejszyć swoje dotychczasowe koszty. Natomiast wartość odliczonego podatku VAT z takiego remanentu powinniśmy wykazać jako pozycję w naszych przychodach, np. w księdze przychodów i rozchodów. Wynika to z przepisów artykułu 14 ust. 2 pkt 7d ustawy o PIT.