Nie dzieje się tak zawsze. W sytuacjach wyjątkowego napięcia wywołanego jakąś nagłą sytuacją, oddech więźnie nam w gardle, staje się płytki lub przyspieszony. Wówczas przypominamy sobie o tym odruchu. Fakt, że oddech zmienia się pod wpływem emocji, uświadamia nam, że jest on nierozerwalnie związany z naszą psychiką.
Przeżywając silny stres, nieświadomie zaczynamy głęboko oddychać, i po chwili czujemy, że się uspokajamy. Zjawisko to stało się podstawą całej gamy ćwiczeń oddechowych, noszących wspólną nazwę świadomego oddychania. Oddech stanowi swoisty łącznik między sferą cielesną i psychiczną człowieka. Istnieje coś takiego, jak sprzężenie zwrotne między oddechem a samopoczuciem. Przeżywając strach oddychamy płytko i szybko, a więc emocje zmieniają oddech. Z drugiej strony, zmieniając szybki i niespokojny oddech w oddech jednostajny i głęboki, uspokajamy się. Tak więc oddech zmienia emocje.
Świadome oddychanie, czyli skupianie się na oddechu i regulowanie jego tempa i głębokości, jest elementem wszystkich treningów, mających na celu zwiększenie świadomości ciała. Świadomy kontakt z ciałem, to między innymi, rozluźnianie napiętych mięśni. Zanim posiądziemy tę umiejętność, musimy nauczyć się świadomie oddychać. Po kilku minutach ćwiczeń oddechowych, uzyskujemy wyższy stopień koncentracji na własnym ciele, dzięki czemu jesteśmy w stanie rozpoznać i usunąć napięcia poszczególnych grup mięśniowych.
Istnieje wiele badań, które wykazują, że osoby umiejące świadomie oddychać, lepiej radzą sobie z funkcjonowaniem w codziennej i niełatwej rzeczywistości. Świadome oddychanie pomaga na przykład w przerywaniu strumienia negatywnych myśli, które dopadają każdego od czasu do czasu. Głębokie i regularne oddechy zmieniają nasze stany emocjonalne i wzmacniają układ odpornościowy. Osoby, którym nie obce są techniki świadomego oddychania, bardziej racjonalnie postrzegają świat, są otwarte, elastyczne i pozytywnie nastawione do ludzi. Świadome nabieranie, utrzymywanie w sobie i wydychanie powietrza, to najtańsze, najskuteczniejsze, najbardziej naturalne i dostępne w każdej chwili, lekarstwo na stres. Najprostsze ćwiczenie oddechowe polega na spokojnym i głębokim oddychaniu z jednoczesnym wyobrażaniem sobie czegoś bardzo przyjemnego, na przykład plażowania, kąpieli w morzu itp.
