Proces owulacji polega na uwalnianiu się z pęcherzyka Graffa komórki jajowej i dostanie się jej do jajowodu. W dalszej kolejności wydzielany jest hormon, którego celem jest zatrzymanie kolejnej owulacji. Jajeczkowanie następuje mniej więcej w połowie 28 cyklu miesiączkowego kobiety, czyli między 13 a 15 dniem. Długość cyklu bywa różna dlatego czasem ciężko jest wyznaczyć dokładnie dni płodne. Dlatego też kobietom, które starają się o dziecko zaleca się w tym czasie współżycie codziennie przez kilka dni, a dokładniej trzy dni przed owulacją, w dniu owulacji i dzień po. Na pojawienie się jajeczkowania ma wpływ tzw. oś podwzgórze-przysadka-jajnik. Jeśli kobiecie trudno jest wyznaczyć dokładny moment owulacji, ponieważ np. miesiączkuje nieregularnie, może ona dokonać tego na podstawie obserwacji swojego ciała. Podstawowymi cechami pojawienia się owulacji są:
Podwyższona temperatura ciała: Jest to tzw. metoda termiczna badania cyklu. Temperaturę należy zacząć mierzyć codziennie od pierwszego dnia cyklu, czyli pierwszego dnia wystąpienia krwawienia miesięcznego. Owulacji towarzyszy delikatny wzrost temperatury, dlatego tego dnia, w którym termometr wskazuje kilka stopni więcej niż zwykle zaczyna się jajeczkowanie. Taką metodę niektóre pary stosują do wyznaczania dni płodnych podczas starania się o potomstwo, jednak nie jest ona niezawodna, ponieważ wyższa temperatura może być także oznaką stanu podgorączkowego np. podczas przeziębienia.
Śluz szyjkowy: W trakcie jajeczkowania śluz pochodzący z szyjki macicy staje się śliski, rzadszy, bardziej przezroczysty i ciągnący się.
Ból owulacyjny: Niektóre kobiety, choć nie wszystkie, w okresie owulacji odczuwają delikatny ból w podbrzuszu.
Istnieje możliwość zahamowania owulacji u kobiet, a przyczynia się do tego stosowanie antykoncepcji hormonalnej. Jej celem jest zapobieganie zajściu w ciążę, właśnie poprzez zatrzymanie jajeczkowania.
Problemy z wystąpieniem owulacji mogą pojawić się także bez ingerencji hormonalnej, np. na skutek stresu, przeziębienia, stanu zapalnego lub zmian klimatycznych związanych np. z podróżą.
Obecnie w Internecie oraz w niektórych aptekach znaleźć można specjalne kalkulatory dni płodnych, na podstawie których można wyznaczyć dzień owulacji, podając termin ostatniej miesiączki i długość cyklu.
