Nieśmiałością nazywa się pewny stan psychiczny, występujący głównie w sytuacji, kiedy jesteśmy poddawani ocenie czyli spodziewamy się, że będziemy oceniani.
Nieśmiałość ukazywać się może na parę sposobów. Przeważnie ludzie nieśmiali w sytuacjach stresowych czują zakłopotanie, lęk i skrępowanie. Nie są w stanie zachowywać się na luzie, nie umieją swobodnie się wysłowić lub wykonać nawet prostych czynności. Wymienionym wcześniej symptomom towarzyszą również powszechne dla stanu napięcia nerwowego objawy somatyczne jak np. pocenie się, niekontrolowane napięcie mięśni najczęściej twarzy, itd. Konsekwencją nieprzyjemnych odczuć wynikających z nieśmiałości często bywa świadome lub podświadome unikanie sytuacji które nas stresują. Ludzie nieśmiali często wyłączają się z życia towarzyskiego.
Bardzo trudno o krótki i jednoznaczny wykaz przyczyn występowania braku śmiałości. Po pierwsze warto podkreślić, że każdy z nas jest w pewnym stopniu nieśmiały - każdy obawia się pewnego rodzaju sytuacji, pewne okoliczności wywołują w nas małe bądź duże zakłopotanie. Problem jest wtedy kiedy zamiast naturalnych hamulców, mamy do czynienia z nieśmiałością chorobliwą.
Prawie każdy z nas bywa nieśmiały w określonych sytuacjach i nie ma w tym nic złego, ale już tz. nieśmiałość nadmierna jest zaburzeniem, które nierzadko utrudnia lub paraliżuje zwykłe egzystowanie.
Przyczyny występowania chorobliwej nieśmiałości są różne. Zwykle mówi się w tym kontekście o niskiej samoocenie, wysokich wymaganiach stawianych przez samego siebie lub przez otoczenie, przykrych przeżyciach z przeszłości, a także o cechach wrodzonych.
Wielu z nas w pewnym stopniu na co dzień zmaga się z nieśmiałością. Dla osób pewnych siebie i przebojowych oznacza to nawet frajdę i przełamywanie się w różnych mniej lub bardziej istotnych sytuacjach. Dla ludzi bardziej skrytych, każda próba przezwyciężenia nieśmiałości to prawie walka o wszystko.
Niezależnie od tego, czy nieśmiałość doskwiera nam podczas wystąpień publicznych, zbliżeń intymnych, czy w innych sytuacjach warto z nią walczyć.
Najpopularniejszym i na chwilę obecną jednym ze skuteczniejszych sposobów na pokonanie nieśmiałości są ćwiczenia NLP. Warto pamiętać jednak o tym, że nie każdy z nas musi być ekstrawertykiem. Przyjmijmy, że wielu z nas ma nieco mniejszy temperament. Nie ulegajmy presji społecznej, która obliguje nas do postępowania wbrew samemu sobie.