Nie inaczej jest w dziedzinie designu. Projektowanie wizualne, również kieruje się swoimi zasadami. Niestety mało osób o nich słyszało, a jeszcze mniej o nich myśli i próbuje wdrażać w życie jako swoje. Kto wie może winę za to ponosi system edukacji? Trudno powiedzieć. Niezależnie od tego postaram się przybliżyć tobie 16 podstawowych i jednocześnie niezwykle ważnych zasad jakimi powinien kierować się grafik, designer, projektant.
1. Bez koncepcji ani rusz.
Jeżeli tworzysz grafikę, która o niczym nie mówi, nie opowiada żadnej historii, nie przekazuje żadnej idei, czy wiadomości. Jeżeli nie widzisz w niej żadnego głębszego zamysłu to taka grafika nie jest grafiką. Jest obrazkiem i niczym więcej. Nie ważne jak niesamowicie mógłby wyglądać i jak miło by się na niego patrzyło. Nie zmieni to faktu, że będzie to pusty obrazek bez żadnego przekazu. Dlatego jak w tytule „bez koncepcji ani rusz”.
2. Przekazuj informację zamiast tylko dekorować przestrzeń.
Kiedy masz już koncepcję i tworzysz grafikę nie skupiaj się na samym dekorowaniu treści przekazu. Nieważne czy tworzysz grafikę, która sama w sobie będzie bardzo skomplikowana czy raczej bardzo prosta. Pamiętaj, że każda grafika w każdym miejscu musi mieć swojej uzasadnienie. Myśl o grafice jako całości, dla której w naturalny sposób dobierają się formy graficzne w określonym miejscu na obszarze roboczym. Pamiętaj, że nie chodzi o to by tylko dekorować. Bo w pewnym momencie przesadzisz z ilością i różnorodnością elementów przysłaniając tym samym treść grafiki.
3. Twórz spójny desing.
Staraj się patrzeć na tworzoną grafikę pod wieloma kontami naraz. Pamiętaj, że na grafikę składają się małe elementy, które pozornie mogą nie odkrywać roli w całej grafice, a także o tych większych elementach, które odkrywają główne skrzypce. Jednocześnie miej na uwadze całą koncepcję, która jest fundamentem podtrzymującym wszystko w określonym ładzie i sensie. Patrz na grafikę kompleksowo. Wszystko w obrazie musi być przemyślane i mieć sens ogólny, dzięki czemu całość jest w harmonii i daje się ogarnąć jednym spojrzeniem. Wszystko musi ze sobą współgrać, jedne elementy muszą wynikać z drugich.
4. Używaj maksymalnie dwóch typów czcionek.
Dobieraj czcionki zgodnie z założeniami jakie wyłoniły się przy obieraniu celu tworzenia danej grafiki. Czcionka ma za zadanie spełniać określone funkcje, które wpływają na znaczenie przekazu. Wystarczy użyć innego wariantu tej samej czcionki np. zmienić na wersję pochyloną lub pogrubioną aby wywołać określone bodźce zmiany postrzegania obrazu. A co za tym idzie zmiany interpretacji treści danej grafiki. Dlatego ważne jest by bardzo uważnie dobierać czcionkę i nie przesadzać z jej ilością i wariantami. Ponieważ może to negatywnie wpłynąć na odbiorcę, który nie do końca zrozumie przekaz graficzny.
5. Kieruj uwagę odbiorcy na jednym lub dwóch elementach.
Skupiaj uwagę odbiorcy na jednym lub dwóch elementach, które rzucają się w oczy jako pierwsze, a potem dopiero pozwalają przejść do następnych elementów obrazu. Oznacza to ustalenie hierarchii ważności elementów. Musisz wiedzieć, które elementy obrazu są ważniejsze od innych np. duży rzucający się w oczy tekst, który jednocześnie skłania do dalszego zapoznania się z treścią przekazu, lub określony element graficzny, który skupia na sobie całą uwagę i kieruje w określone miejsce na obrazie do zapoznania się z nim.
6. Celowo używaj kolorów.
Nie chlap kolorami po grafice tak jak ci się podoba, bez zastanowienia. Pamiętaj wszystko musi być przemyślane. Musisz wiedzieć, jakie kolory pasują do siebie w jakich kombinacjach, a co najważniejsze musisz wiedzieć co dane kolory oznaczają dla odbiorcy. Kolory mają ogromne znaczenie na emocje widzów. Określone kolory wywołują określone stany emocjonalne widza. Dzięki dobremu doborowi kolorów do określonego kontekstu w jakim się znajdują, grafika staje się skuteczniejsza. Pozwala to na wpływanie na odbiorców w taki sposób by kojarzyli oni przekaz graficzny w określony sposób.
7. Więcej nie znaczy lepiej.
Tak jak w muzyce pauza to też muzyka tak i w grafice wolna przestrzeń to także element graficzny. Staraj się nie tworzyć grafiki zapchanej treścią. Bądź ostrożny dodając kolejne elementy graficzne do obrazu, ponieważ może to skomplikować przekaz i utrudnić jego odbiór. Najlepiej jest wyznawać zasadę, że najprostsze rozwiązania są najlepsze. Oczywiście nie zawsze tak musi być bo przecież wszystko powinno mieć swoje uzasadnienie. Ale pamiętaj, że zawsze należy uwzględnić wolną przestrzeń tak by sama w sobie odgrywała konkretną rolę. Czasem wystarczy jeden wyraz, jeden kolor i biała przestrzeń dookoła by uzyskać zamierzony efekt.
8. Twórz białą przestrzeń zamiast po prostu ją zapełniać.
Mówi się czasem, że biała przestrzeń na obszarze roboczym jest ważniejsza niż elementy na niej się znajdujące. W większości przypadków tak jest w istocie. Biała przestrzeń zwraca uwagę na treść przekazu, oddziela od siebie poszczególne elementy obrazu, daje również możliwość odpoczynku rozbieganym oczom zbierającym informacje o oglądanej grafice. Biała przestrzeń nie jest obszarem bez elementów. Jest elementem samym w sobie, który również ma kształty i formę, nadaną przez inne elementy. Dlatego też często mówi się na białą przestrzeń (lub przestrzeń bez elementów bo tło może mieć inny jednolity kolor), że jest ona negatywowa. Dlatego w powyższym ujęciu oznacza to, że pozostałe elementy są pozytywowe. Myślę, że to logiczne. Nie uwzględniając białej (negatywowej) przestrzeni w całej grafice, pozostawiasz ją martwą i bezużyteczną, mimo, że ma ona wpływ na całą grafikę. Jeżeli pozbawiasz grafikę przestrzeni, tzw. oddechu, dla widza staję się to zbyt przytłaczające i zaczyna się męczyć, co prowadzi do tego, że po prostu nie będzie chciał dalej tego oglądać.
9. Traktuj czcionkę na równi z obrazem.
Oczywiste jest, że typografia jest ważna i że do pewnego stopnia determinuje znaczenie treści, którą sobą wyraża. Jednakże zwróć uwagę na to, że typografia sama w sobie jest już grafiką i na takie miano całkowicie zasługuje. Wiele osób nie myśli o tym w ten sposób traktując ją jako dodatek do obrazu, który ma spełniać swoją dosłowną rolę, czyli przekazywać treść na piśmie. A tymczasem typografia sama w sobie może być grafiką, której nic więcej nie potrzeba.
10. Nie traktuj typografii po macoszemu.
Typografię zawsze można sprowadzić do jednej podstawowej funkcji, mianowicie przekaz tekstowy. Nośnik treści. I nic poza tym. Nic bardziej błędnego, jak się okazuje. Czy ci się to podoba czy nie, nie możesz traktować typografii w tak ograniczony sposób. Zapamiętaj, że typografia to integralna część całej grafiki. Niezależnie od tego jakie miejsce zajmuje w hierarchii całego przekazu. Typografia, tak jak inne elementy grafiki włączając w to wspomnianą wcześniej białą przestrzeń (negatywową) jest równie ważna jak typowe elementy składające się na grafikę. Zwróć uwagę na szerszy aspekt jaki sobą reprezentuje typografia. Potrafi ona zdeterminować cały przekaz do tego stopnia, że tylko dzięki niej cała grafika będzie miała odniesienie do konkretnych skojarzeń i konotacji kulturowych. Trudno sobie wyobrazić jednoznaczne skojarzenia źle dobranej typografii do konkretnego przekazu całej grafiki. Weźmy pod lupę np. plakat przedstawiający zespół hiphopowy, który osadzony jest w konkretnej subkulturze i z ową subkulturą są ściśle kojarzone artefakty. Trudno więc byłoby sobie wyobrazić taki plakat, z groźnie wyglądającymi członkami zespołu hiphopowego, dla których grafik designer przygotował typografię w stylu „dzieci pana bałagana” lub innego dziecięcego szeroko roześmianego designu w kwiatki.
11. Bądź uniwersalny.
Tak jak artysta sztuk pięknych jest skierowany przede wszystkim na wyrażaniu siebie niezależnie od potencjalnego odbiorcy i nie ważne czy zostanie zrozumiany, tak grafik designer musi być uniwersalny w swoim przekazie. Oznacza to, że musi być w pełni zrozumiany przez wszystkich. Nie zaś tylko przez grono wybrańców znających się na sztuce i potrafiących docenić artystyczny kunszt. Nie ma nic gorszego jak super grafika reklamowa, której nikt oprócz twórcy nie rozumie. Publiczność oglądając taką grafikę w najlepszym razie zapamięta tylko walory estetyczne. Tylko co poniektórzy bardziej dociekliwi będą próbowali doszukiwać się jakichś znaczeń, ukrytych treści. Interpretując je tak jak im się podoba. Mniej lub bardziej trafiając w zamierzenia twórcy grafiki.
12. Wszystko musi być wyważone.
Pamiętaj o dynamice w obrazie. Jeżeli nie chcesz by grafika była nudna, nieciekawa i po prostu do niczego, staraj się unikać statyczności. Grafika musi mieć swój rytm w jakim prowadzi odbiorcę po pośród swej treści. Nie bój się oddzielać poszczególnych elementów od siebie, ścieśniać inne i rozluźniać pozostałe. Wszystko musi współgrać ze sobą w ścisłej kompozycji uwzględniając, wielkości, kształty, kolory, tonację, częstotliwość, wagę a także wspomniane już ścieśnianie i rozluźnianie obiektów. Pamiętaj by robić to w przemyślany sposób tak, by wszystko miało swoje uzasadnienie. Czasem nawet pozorny chaos może być głęboko przemyślaną kompozycją dającą określone wrażenia.
13. Wartości tonalne.
Tak jak w fotografii tak i w grafice zwracaj uwagę na zakres wartości tonalnych. Nie możesz skupiać się na ciemnych elementach obrazu kosztem tych jasnych i na odwrót. Jak zwykle wszystko musi być w harmonii dlatego nawet gdy robisz obraz w tzw. „low key” (przewaga ciemnych odcieni) musisz brać pod uwagę istniejące elementy jasne, które odgrywają rolę przeciwwagi dla tych ciemnych, dbając o to by kontrastować przestrzeń. Dzięki temu obraz jest ożywiony i poszczególne elementy są od siebie separowane w naturalny sposób.
14. Bądź jednoznaczny i zdecydowany i rób to celowo albo nie rób tego wcale.
Jeżeli decydujesz się na zdecydowany przekaz, którego strategia działania jest ściśle ukierunkowana, wtedy musisz robić to tak by efekt końcowy był dokładnie taki jak tego oczekiwałeś. Osoba oglądająca grafikę musi dokładnie odczytywać treść przekazu. Tutaj nie ma miejsca na domysły. Jeżeli nie chcesz być źle zrozumiany musisz tworzyć grafikę z premedytacją tak by nie pozostawiać żadnych wątpliwości odbiorcy. Tworząc taką grafikę musisz zdecydowanie przekraczać granicę domysłów i wieloznaczności. Twoje intencje muszą być klarowne w całym gąszczu designu jaki odbiorca spotyka na swojej drodze każdego dnia.
15. Używaj swoich oczu.
Jak powszechnie wiadomo oczy potrafią płatać różne figle. Zabawy z iluzją podczas patrzenia na różne obiekty są znane od bardzo dawna. Przykładowo okrągłe formy zawsze wydają się mniejsze w stosunku do kwadratowych mimo, że w rzeczywistości mają te same wymiary. Dlatego żeby to skorygować należy „oszukać” widza zwiększając nieco okrągłą formę by powstało wrażenie zgodne z oczekiwaniami. Czyli żeby okrąg pozornie zrównał się wielkością z kwadratem. Kiedy próbujesz wyrównać jakieś elementy ze sobą i mimo, że narzędzia do precyzyjnego wyrównywania pokazują, że wszystko jest w porządku, a ty w dalszym ciągu odczuwasz, że coś jest nie tak. Po prostu zrób to „na oko”. Postaw się na miejscu widza, który oglądając twoją grafikę, nie będzie chodził z linijką i sprawdzał czy wszystko faktycznie jest wyrównane. To nie ma znaczenia. Zatem jeżeli nie posłuchasz tego co mówią ci oczy i po prostu matematycznie ustalisz prawidłowe proporcje to wiedz, że widz pomyśli wręcz odwrotnie. Uzna, że to zaniedbałeś bo dla niego na oko będzie to dysproporcja.
16. Bądź kreatywny od początku do końca.
Nie ma nic gorszego jak, oglądanie różnych grafik z wykorzystaniem wciąż tych samych powszechnie dostępnych elementów. Jesteś grafikiem designerem i jako taki wyróżniać cię powinna ogromna kreatywność, dlatego staraj się unikać rozwiązań, które wykorzystują wszyscy. Nawet jeżeli musisz wykorzystać obrazy z banków zdjęć, to rób to kreatywnie. Zmieniaj je, manipuluj nimi. Przeobrażaj i przetwarzaj tak by stworzyć coś nowego i unikatowego co jednocześnie będzie mogło posłużyć ci do stworzenia czegoś zupełnie nowego.
Nie jest łatwo być oryginalnym w dzisiejszym świecie grafiki, ale najważniejsze byś zawsze próbował i nie szedł po najmniejszej linii oporu.
