Od kilku lat poruszany jest w Polsce temat odwróconej hipoteki z ang. reverse mortgage, jednak dotychczas nie podjęto w tym temacie większych kroków.
Dopiero niedawno powstał wstępny projekt ustawy.
Tak naprawdę co oznacza to nowe rozwiązanie finansowe dla potencjalnych klientów?
Otóż dzięki temu produktowi starsza osoba może dostać comiesięczną kwotę pieniędzy w zamian za to, że po jej śmierci właścicielem nieruchomości stanie się instytucja udzielająca kredytu. Zabezpieczeniem jest hipoteka ustanawiana na nieruchomości.
Krótko mówiąc jest to dożywotnia renta dla właściciela nieruchomości pod zastaw nieruchomości.
Właściciel nieruchomości może mieszkać w niej dożywotnie oraz dysponować prawem do niej, zgodnie z ograniczeniami szczegółowo zawartymi w umowie. Jednym z takich ograniczeń jest, że w sytuacji sprzedaży muszą w pierwszej kolejności spłacić wykorzystany kredyt. Przyszły spadkobierca jeśli chciałby odziedziczyć nieruchomość również zobowiązany jest do spłaty zobowiązania.
Jakie są zatem główne założenia projektu ustawy o odwróconej hipotece?
Potencjalnym odbiorcą środków mogą być osoby po 60-tym roku życia. Mogą to być osoby starsze oraz małżonkowie, którzy są współwłacicielami nieruchomości
Należy posiadać prawo własności albo użytkowania wieczystego lub spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
Nieruchomość musi być utrzymywana w należytym stanie i być przez cały okres ubezpieczona
Instytucjami, które miałyby udzielać takich kredytów byłyby Banki oraz inne instytucje posiadające odpowiedni kapitał oraz podlegające pod nadzór finansowy np. towarzystwa ubezpieczeniowe
Wysokość miesięcznej renty uzależniona byłaby m.in. od wieku kredytobiorcy, wartości nieruchomości, płci kredytobiorcy
W tym momencie w Polsce żaden z Banków ani innych instytucji finansowych podlegających pod nadzór finansowy nie oferuje tego typu produktów.
Dotychczas tylko jedna firma podjęła się tego tematu. Udziela takich świadczeń już od kilku miesięcy. Spółka ta oferuje swoje produkty mieszkańcom większych polskich miast. Odbiorcą środków może być osoba, która ukończyła 65 lat a jej nieruchomość położona jest w centrum. Maksymalną kwotę jaką może otrzymać klient jest to 12-krotność miesięcznego świadczenia. Zazwyczaj środki te są wypłacane co miesiąc.
Praktycznie odbywa się to w ten sposób, że podpisuje się wstępną umowę notarialną , w której instytucja dostaje pełnomocnictwo aby szczegółowo zweryfikować nieruchomość. Bada się przede wszystkim jej stan prawny, właścicieli, czy nie ma na niej zadłużeń, rzeczoznawca określa wartość rynkową. Klient musi podać jaki płaci czynsz, opłaty i wówczas na tej podstawie określana jest wysokość miesięcznie wypłacanej kwoty. Następnie zostaje podpisana ostateczna umowa notarialna.System działania tej instytucji opiera się na prawie kodeksu cywilnego w oparciu o art. 908-916.
Na tą chwilę potrzeba na pewno jeszcze trochę czasu aby system działania tego produktu został szczegółowo uregulowany i dopracowany. W krajach UE, USA i Australii działa już od dłuższego czasu.
Natomiast w kwestii oceny , na pewno jest rozwiązanie korzystne dla osób samotnych, które mają problemy finansowe. Na pewno są to środki znacznie łatwiej osiągalne niż obecnie inne produkty finansowe takie jak kredyty gotówkowe i konsolidacyjne,
Pozostaje także na ten moment wiele wątpliwości związanych z brakiem uregulowań.
