Pod uwagę należy brać również czas trwania i cel podróży, porę roku, warunki zamieszkania, czy będzie to pięciogwiazdkowy hotel czy teren dżungli z noclegami pod goły niebem.
Ryzyko zachorowania można zmniejszyć do minimum dzięki dostępnym szczepionkom i profilaktycznie zażywanym lekom. Szczepienia przeciwko chorobom zakaźnym przy wyjazdach zagranicznych podzielono na obowiązkowe i zalecane. Szczepienia obowiązkowe są obligatoryjne na podstawie Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych WHO i dokumentowane w międzynarodowej książeczce szczepień tzw. żółtej książeczce, którą okazujemy przy wjeździe do danego kraju tropikalnego. Brak aktualnych szczepień obowiązkowych uniemożliwia przejazd jak i pobyt na trenie danego państwa. Do nich zalicza się szczepienie przeciwko żółtej gorączce (obowiązkowe przy wjeździe m.in. do Kongo, Wybrzeża Kości Słoniowej, Ghany, Gujany Francuskiej i in.) i zakażeniom meningokokowym (podróż do Arabii Saudyjskiej, zwłaszcza dla pielgrzymów do Mekki). Szczepienia zalecane to uodpornienie chroniące przed błonicą, tężcem, krztuścem, poliomyelitis, wirusowym zapalenie wątroby typu A i B, durem brzusznym, cholerą, wścieklizną, kleszczowym zapaleniem mózgu, itd. Dobór tych szczepień zależy od celu podróży, ale również od stanu odporności immunologicznej podróżnika i ewentualnych przeciwwskazań do szczepienia.
Żółta gorączka
Jest chorobą wirusową przenoszoną przez komary o bardzo ciężkim przebiegu, często śmiertelnym. Szczepienie jest dobrze tolerowane aczkolwiek obarczone ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych zwłaszcza u osób przed 9 miesiącem życia i po 65 roku życia. Stan uodpornienia trwa 10 lat, po tym okresie konieczne jest podanie dawki przypominającej.
Zakażenia meningokokowe
Mogą przebiegać w postaci zapalenia opon mózgowo rdzeniowych i posocznicy . Duże ryzyko zachorowania występuje w niektórych krajach Afryki, Azji Południowo Wschodniej i Ameryki Południowej, tak więc szczepienie przeciwko meningokokom jest tam zalecane.
Wirusowe zapalenie wątroby typu A i B
Szczepienia chronią nas również przed wirusowym zapaleniem wątroby typu A i B. Wirus typu A szerzy się drogą pokarmową, a jego źródłem mogą być woda i produkty spożywcze. Im niższy poziom higieny środowiska tym większe ryzyko infekcji, ale należy pamiętać, że nawet hotelowe jedzenie w standardzie all inclusive nie daje nam pełnej ochrony. Choroba zaczyna się dolegliwościami żołądkowo - jelitowymi lub grypopodobnymi, po czym występuje żółtaczka. Wirus typu B jest przenoszony z reguły przez krew (narzędzia chirurgiczne, tatuaże) i kontakty seksualne. Tak więc u osób z ryzykiem takiego narażenia uodpornienie jest wskazane.
Dur brzuszny i cholera
Są to groźne bakteryjne choroby tropikalne, przebiegające z wysoką gorączką i ostrymi objawami zatrucia pokarmowego, są rozpowszechnione we wszystkich krajach klimatu gorącego, zwłaszcza w niskich warunkach higienicznych rejonów wiejskich. Tak więc warto skorzystać z możliwości uodpornienia się na te choroby.
Błonica, tężec, krztusiec i poliomyelitis
Szczepienia przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi i poliomyelitis znajdują się w Polsce w obowiązkowym kalendarzu szczepień, ale pamiętać należy o przyjęciu dawki przypominającej po 10 latach od ostatniego szczepienia lub o szczepieniu osób wcześniej nie uodpornionych z różnych przyczyn.
Kleszczowe zapalenie mózgu
Wyjeżdżając do krajów Europy Środkowej i Wschodniej, Austrii, Czech, Słowacji i południowych Niemiec należy szczególnie pamiętać o szczepieniu przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu.
Warty podkreślenia jest również fakt, że nie ma szczepionek przeciwko groźnym chorobom takim jak malaria, denga, filarioza (choroba układu chłonnego) czy leiszmanioza (choroba skóry). W przypadku malarii istnieją doustne leki przeciwmalaryczne skuteczne nawet w 90 %, jak również inne metody profilaktyki, to jest stosowanie repelentów na skórę (zalecane z 30-50% zawartością DEET), nasączanych permetryną moskitier oraz odpowiedni ubiór w miejscu pobytu.
Ponieważ przepisy o szczepieniach w poszczególnych krajach są różne i często ulegają zmianie, zaleca się, aby przed podróżą zwrócić się o poradę do lekarza Poradni Medycyny Podróży, który biorąc pod uwagę sytuację epidemiologiczną rejonu podróży oraz stan uodpornienia pacjenta ustali plan szczepień ochronnych. Na wizycie takiej lekarz pomoże skompletować apteczkę, udzieli porad jak uniknąć udaru słonecznego, biegunki podróżnych, choroby wysokogórskiej czy choroby dekompresyjnej.
