CZYM JEST EDUKACJA ZDROWOTNA?
Anna Czupryniak
Promocja zdrowia to system działań społecznych, których celem jest doskonalenie zdrowia i jakości życia społeczeństw. Są to działania interdyscyplinarne, zespołowe i na skalę globalną.
W odniesieniu do dzieci jest to tworzenie najbardziej optymalnych warunków dla wspierania ich NATURALNEGO rozwoju. Promocja zdrowia nierzadko bywa utożsamiana z podejmowaniem wielu różnorodnych działań popularyzujących zdrowy styl życia (organizowanie akcji, happeningów, konkursów, rozdawanie ulotek, produkowanie plakatów) bez oceny ich skuteczności.
Bardzo ważnym , jeśli nie najistotniejszym elementem promocji zdrowia jest EDUKACJA ZDROWOTNA.
Edukacja zdrowotna pojmowana jako działania edukacyjno-terapeutyczne adresowane do jednostek, nie zaś jak promocja zdrowia do systemów społecznych.
Dla przykładu jednym z sytemów, do których adresowana jest promocja zdrowia jest szkoła. Natomiast edukację zdrowotną kierujemy bezpośrednio do uczniów i nauczycieli tej szkoły.
Edukacja zdrowotna pozwala odkryć jakie wybory służą zdrowiu, natomiast promocja zdrowia zapewnia warunki aby możliwe było dokonywanie „zdrowych" wyborów. Zarówno w edukacji zdrowotnej, jak i w promocji zdrowia najistotniejszy jest aktywny, podmiotowy udział wszystkich grup społeczności systemowej.
Edukacja jest procesem, w którym edukujący wpływa swoją wiedzą i doświadczeniem na edukowanego.
Cechą dobrej edukacji zdrowotnej jest jej indywidualny charkter i całościowe podejście do problemu. Stąd istotny jest w niej czynnik terapeutyczny. Proces edukacji zdrowotnej, na przykład dla osób z cukrzycą, składa się z kilku etapów. Począwszy od przechodzenia przez stan niewiedzy lub posiadania wybiórczych informacj na temat swojej choroby, poprzez próbę emocjonalnego uporania się z konsekwencjami, jakie niesie ze sobą cukrzyca, aż do łagodzenia negatywnych jej skutków. Wszystkie etapy edukacji zdrowotnej dla chorych na cukrzycę wiążą się z udzielaniem im natychmiastowego wsparcia psychicznego po diagnozie lub pomocy terapeutycznej na dalszym etapie, rzetelnych informacji i praktycznych wskazówek oraz włączenia ich w naturalny rytm życia z uwzględnieniem wymagań chorobowych.
W ramach edukacji zdrowotnej można skorzystać ze wskazówek specjalistów na temat radzenia sobie na co dzień z koniecznością mierzenia glikemii w różnych sytuacjach życiowych, dostosowania indywidualnej insulinoterapii do typowego dnia każdego diabetyka, dostosowania dawek insuliny do rytmu życia, z uwzględnieniem wysiłku fizycznego oraz zracjonalizowania diety. Racjonalne żywienie w cukrzycy wiąże się zresztą z koniecznością zwrócenia uwagi szczególnie na to, ile czego się je.
Ale o tym innym razem...
Wyobraź sobie grupę żeglarzy, którzy wypływają w wielomiesięczny rejs, by odkrywać nowe lądy, zdobywać bogactwa i pisać historię. Tyle że zamiast wrócić z triumfem, wielu z nich nigdy nie wraca. Nie z powodu sztormów czy piratów, ale przez coś tak prozaicznego jak brak witaminy C. Szkorbut był prawdziwą zmorą marynarzy przez setki lat, zanim ktokolwiek zrozumiał, czym właściwie jest. Jak to możliwe, że tysiące ludzi umierało przez coś, co dziś rozwiązałby jeden kilogram cytryn?
