Żywopłot może rozdzielać w ogrodzie wnętrza spełniające różne funkcje użytkowe (na przykład oddzielać część gospodarczą od strefy wypoczynkowej) albo zasłaniać obiekty nieestetyczne jak kompostownik czy śmietnik. Pomijając jego walory architektoniczne, także koszt założenia żywopłotu jest zwykle dużo mniejszy od kosztu budowy ogrodzenia. Żywopłot, który ma osłaniać wnętrze ogrodu zarówno latem, jak i zimą, powinien być gęsty i mieć przynajmniej 1,5 metra wysokości.
Żywopłot zaspokaja z jednej strony potrzebę człowieka odizolowania się od świata zewnętrznego, zapewniając odrobinę intymności, a z drugiej wzbudza odczucia estetyczne, zwłaszcza jeśli jest utworzony z roślin efektownie kwitnących, o ciekawym ulistnieniu czy atrakcyjnych owocach.
Do tworzenia żywopłotu można wybierać wśród imponującej liczby gatunków krzewów zarówno liściastych jak i iglastych, drzew, krzewinek oraz bylin. Można tworzyć tzw. żywopłoty formowane (cięte) o określonych wymiarach i formie (regularnej, geometrycznej) lub żywopłoty nieformowane (swobodnie rosnące) o charakterze zdecydowanie naturalnym.
Żywopłoty formowane wymagają zastosowania roślin, które znoszą intensywne przycinanie oraz posiadają sporą zdolność odrastania i zagęszczania się po cięciu (mogą to być: ligustr, irga błyszcząca, cis, bukszpan). Żywopłoty nieformowane pozwalają na wykorzystanie gatunków o efektownym pokroju, ozdobnych z kwiatów lub owoców (np. forsycja, jaśminowiec, lilak, ognik szkarłatny, róże krzewiaste, tawuła).
Pielęgnację żywopłotu powinniśmy rozpocząć praktycznie już od momentu jego założenia. Tak jak w przypadku innych nasadzeń, również żywopłoty powinny być systematycznie odchwaszczane, podlewane oraz nawożone. Rodzaj nawozu, dawki i terminy jego stosowania zależą od gatunku roślin, ich wieku oraz typu gleby. Glebę w obrębie całego żywopłotu powinniśmy wyściółkować (np. mieloną korą, trocinami, przekompostowanymi liśćmi) co z pewnością ograniczy rozwój chwastów oraz straty wody z podłoża w rezultacie parowania.
W przypadku żywopłotów formowanych lub nieformowanych złożonych z roślin liściastych zabiegiem decydującym o ich atrakcyjności jest cięcie. Cięcia nie wykonuje się, gdy żywopłot składa się z roślin o określonych walorach dekoracyjnych - naturalnie gęstych, o charakterystycznym wydłużonym pokroju (odmiany krzewów iglastych i zimozielonych o formie kolumnowej). Żywopłoty nieformowane liściaste wymagają cięcia jedynie w początkowej fazie wzrostu, gdy następuje kształtowanie ich docelowej, prawidłowej konstrukcji (w pierwszym i drugim roku).
Pamiętajmy aby do przycinania trawy w obrębie żywopłotów nie używać dużych kosiarek, przydatna tutaj będzie z pewnością kosa spalinowa.
