Jest on orzekany przez Sąd, który stwierdza, że małżeństwo przestaje istnieć. Unieważnienie małżeństwa natomiast może nastąpić tylko wtedy, gdy zostało ono zawarte w sposób niewłaściwy. Przyczyną mogą tu być tak zwane „przeszkody małżeńskie" zawarte w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Sąd, który orzeka unieważnienie małżeństwa, stwierdza z czyjej winy ono nastąpiło. Winnym temu jest ten małżonek, który w chwili ślubu zataił pewne kwestie będące podstawą do tego aktu prawnego. Związek taki jest ważny do momentu decyzji Sądu - pomimo iż niektóre z „przeszkód małżeńskich" istnieją. Pozew o unieważnienie może być wniesiony przez każdego z obojga małżonków, przez prokuratora oraz przez inne osoby, które mają w tym interes prawny (np. małżonek i dzieci z innego małżeństwa, gdzie doszło do bigamii). Ciekawe natomiast są skutki jakie niesie za sobą unieważnienie małżeństwa, ponieważ w kwestii władzy rodzicielskiej oraz spraw dotyczących wspólnego majątku stosowane są przepisy dotyczące rozwodu. Dzieci, które pochodzą z takiego związku uznawane są tak jak dzieci z małżeństwa. Sąd jedynie ustala, miejsce zamieszkania dziecka oraz wysokość płaconych alimentów na jego rzecz. To samo dzieje się ze wszystkimi dobrami materialnymi nabytymi w trakcie trwania związku - przed unieważnieniem, następuje wtedy podział majątku. Unieważnienie małżeństwa sprawia jednak, iż jest ono traktowane tak, jakby związek nigdy nie został zawarty, a małżonkowie posługują się swoimi poprzednimi nazwiskami. Ich stan cywilny jest taki jak przed małżeństwem. Sądem, który zajmuje się sprawami tego typu jest sąd okręgowy - właściwy dla miejscowości, w której małżonkowie byli w ostatnim czasie zameldowani. Wniesienie pozwu do sądu o unieważnienie małżeństwa kosztuje 200 zł.
Rozwody w Polsce są coraz częstszym zjawiskiem, co potwierdzają dane GUS. W ostatnich latach wskaźnik rozwodów utrzymuje się na poziomie około 30-35% w stosunku do liczby zawieranych małżeństw. Oznacza to, że niemal co trzecie małżeństwo w Polsce kończy się rozwodem. Dla porównania w krajach takich jak Hiszpania czy Belgia odsetek rozwodów przekracza 60%, a w Szwecji dochodzi nawet do 70%. W krajach takich jak Włochy czy Irlandia rozwody są rzadsze i wynoszą około 20% zawartych małżeństw.
