Budowa konia
Anatomia konia jest bardzo rozbudowana. Jej rozbiór na części pierwsze i szczegółowa systematyka z opisem to przedmiot wielu godzin. Poznajmy zatem ogólny zarys.
Ciało konia składa się z: głowy, szyji, kłodu (tułów), kończyn przednich oraz tylnich a także zadu z ogonem.
Głowa
Głowa konia podzielenia jest na dwie części: górną oraz dolną. Część górną tworzą potylica (obszar za uszami), ciemię (pomiędzy i przed uszami) oraz czoło (pod uszami z przodu końskiej głowy).
Do części dolnej, tzw. części pyskowej, zalicza się nos, nozdrza, wargi z podbródkiem, policzki z ganaszami (kości żuchwy), rów międzyszczękowy oraz szparę i kąty pyska.
Wyróżniamy budowę głowy konia: szlachetną (prosta linia czoło-nos), suchą (szerokie czoło, duże oczy i nozdrza i wklęsła linia nosa), garbonosą (wypukła, zaokrąglona linia nosa, krótka część górna i wydłużona część dolna głowy), oraz świńska (nieproporcjonalnie małe chrapy i nozdrza, krótki pysk).
Mięśnie głowy: kłowy i żwacz.
Szyja konia
Szyja dużo mówi o ogólnej kondycji wierzchowcach. Zbyt krótka uniemożliwia skoki, długa utrudnia jeździeckie figury.
Szyja zbudowana jest z lewego i prawego boku, karku oraz podgardla.
Wyróżnić możemy trzy rodzaje budowy końskiej szyji:
- prosta, która jest najbardziej pożądana. Może być wysoko, prawidłowo lub nisko osadzona.
- łabędzia (dolna i górna krawędź szyji tworzą charakterystyczny łuk),
- jelenia (dolna krawędź wypukła a górna wklęsła). Koń nosi głowę wysoko, przez co może się potykać, a ponadto taka budowa może utrudniać oddychanie.
Mięśnie szyjne: równoległoboczny, płatowy, czworoboczny, zębaty, mostkowo - żuchwowy, ramienno- głowowy i inne.
Więcej podobnych schematów budowy konia oraz dokładniejszy opis znajdziesz w artykule na stronie sklepu internetowego Equishop.
Kłoda
Punkt, w którym kończy się szyja, a rozpoczyna grzbiet nazywamy kłębem, stanowi miejsce przyczepu istotnych mięśni. Najlepiej, gdy kłąb jest wysoki i szeroki, daleko zachodzący do tyłu.
Prawidłowa budowa klatki piersiowej konia powinna pomieścić serce oraz płuca. Charakteryzuje się średnio szeroką piersią, poprawnie wysklepionymi żebrami. Wąska może utrudniać jazdę konną, jest zbyt mało miejsca na narządy wewnętrzne. Szeroka może być przyczyną powolnych ruchów oraz powodować kołyszący chód.
W kłodzie końskiej odnajdziemy również tzw. "słabiznę". To obszar pomiędzy tułowiem a zadem. Po niej poznamy, czy koń ma dobrą kondycję i jest odpowiednio odżywiony.
Mięśnie kłodu: najszerszy grzbietu, zębaty dogrzbietowy, prostego brzucha i inne.
Kończyny przednie i tylnie
Najbardziej podatna część ciała na urazy. Muszą podtrzymywać ciało i łagodzić wstrząsy. Rodzaje budowy kończyn przednich: prawidłowa, zbieżna (schodzą się do środka), rozbieżna (rozchodzą się), szpotawa (osie pęcinowo-kopytowe skierowane są do wewnątrz), francuska (osie pęcinowo-kopytowe na zewnątrz), beczkowata (kończy przypominają ściany beczki) oraz tancerska (kończyny w kształcie litery "X").
Mięśnie kończyn przednich: podobojczykowy, nadgrzebieniowy, piersiowy zstępujący, naramienny i inne.
W kończynach tylnich odnajdziemy podudzie i staw skokowy. Głównym zadaniem jest dźwiganie zadu oraz dynamika skoku. Warto przyjrzeć nie stawowi skokowemu, gdyż jego wady mogą uniemożliwić wykonywanie wielu czynności. Budowa kończyn tylnich jest taka sama jak przednich z dwoma dodatkowymi możliwościami: wąska (zbyt blisko ustawione kończyny) oraz krowia (osie kończyn załamane są w stawach skokowych do wewnątrz).
Mięśnie kończyny dolnej: pośladkowy średni, napinacz powięzi szerokiej, dwugłowy uda i inne.
Ważną częścią kończyn konia jest nadpęcie, a jego nieprawidłowości mogą prowadzić do naderwania ścięgna, bukszyn czy nakostniaków.
Zad z ogonem
Wyróżniamy: zad normalny (miednica nachylona pod kątem 15-25° do podłoża), poziomy (mniej niż 15°) oraz spadzisty (kąt 30-40°).
Budowa: normalna (dobrze umięśniony, szeroki, owalny), dachowaty (linie zadu tworzą "daszek") oraz rozłupany (wyrostki bioder na równi z kością krzyżową).
Budowa kopyta
Zbudowane z trzeciego członu palcowego, trzeszczki kopytowej, chrząstek, stawu kopytowego oraz puszki kopytowej. Codzienna, prawidłowa pielęgnacja to podstawowy obowiązek. Nieprawidłowa higiena i zaniedbania prowadzą do niebezpiecznej choroby, jaką jest ochwat.
Grzbiet konia
To najbardziej czuły obszar końskiego ciała. Prawidłowe rozluźnienie konia mające wpływ na zdrowy grzbiet rozpoczyna się od szyji. Tułów wraz z grzbietem stanowią najważniejszą ochronę kluczowych narządów wewnętrznych. Siodło i nasze ciało znajduje się w najbardziej newralgicznym miejscu ciała. Treningi mają za zadanie w jak największym stopniu wzmocnić mięśnie grzbietu, które podtrzymują ciężar ciała jeźdźca, wyginając się w łuk.
Koń i jego anatomia oraz budowa są rozległą dziedziną, z którą powinien zaznajomić się każdy, kto obcuje z tymi pięknymi zwierzętami.
