Ogrody w stylu włoskim mają swoje korzenie w renesansie i powstały na przełomie XV i XVI wieku w słonecznej Italii. W epoce renesansu narodziła się nowa myśl humanistyczna, która w sposób istotny wpływała na wszystkie dziedziny życia i kultury. W tym czasie wzrosło zainteresowanie literaturą i sztuką antyczną, a także w szerokim zakresie światem przyrody. Jednym z przejawów humanizmu w kulturze odrodzenia było rozwijające się poczucie piękna krajobrazu. Tak narodziły się ogrody w stylu włoskim zwane także ogrodami formalnymi.
Czym charakteryzuje się ogród w stylu włoskim?
Podstawową zasadą ukształtowania kompozycyjnego ogrodu w stylu włoskim jest powiązanie z domem mieszkalnym tak, by elementy ogrodu i ich układ tworzyły wraz z budynkiem integralną całość. Ogród włoski jest podporządkowany architekturze budynku mieszkalnego, który stanowi jego centralny punkt i odgrywa rolę dominanty w całości założenia. Powiązanie domu z przestrzenią ogrodową podkreśla szereg elementów takich, jak otwarte galerie, podcienia i loggie. Cechą charakterystyczną dla ogrodów w stylu włoskim jest dążenie do geometryzacji przestrzeni, które wyraża się regularnym zarysem planu, tworzeniem płaszczyzn wyrównanych oraz podziałem przestrzeni ogrodowej na kwadratowe kwatery przedzielone drogami. W ukształtowaniu przestrzennym ogrodów w stylu włoskim najważniejszymi jednostkami są tzw. giardino secreto (ogrodzona przestrzeń przeznaczona do kameralnego wypoczynku), giardino de semplici (niewielkie ogrody przeznaczone głównie do oddzielnej uprawy ziół leczniczych i roślin przyprawowych), partery ogrodowe, labirynty, oraz w zakresie elementów rodzajowych: formy roślinne, fontanny, rzeźby ogrodowe i różnego rodzaju budowle.
Rośliny w ogrodzie włoskim
W ogrodzie włoskim nie ma miejsca na chaos lub dowolność. Wszystkie drzewa i krzewy powinny posiadać określoną formę lub być przycięte na kształt stożka, kuli lub walca. Dominującym kolorem w ogrodzie formalnym jest zieleń uzupełniona niewielką ilością pastelowych kwiatów, najlepiej w odcieniach błękitu i bieli. Idealnymi roślinami do ogrodu w stylu włoskim są cisy, jałowce, bukszpany, żywotniki, ostrokrzewy, kwiaty takie jak petunie, naparstnice, aksamitki, ostróżki. Nie może zabraknąć także majestatycznych drzew – lip, kasztanowców, dębów lub grabów.
Rzeźby ogrodowe i fontanny
W ogrodach włoskich chętnie wykorzystuje się elementy wodne takie jak fontanny ogrodowe, różnego rodzaju kaskady i baseny wodne umieszczane na rozmaitych poziomach ogrodu. Fontanny ogrodowe, najczęściej wykonane z białego marmuru, posiadają bogatą oprawę architektoniczną połączoną z rzeźbą, co czyni z nich małe dzieła sztuki. Elementami, które pełnią główną rolę w założeniach włoskich są rzeźby ogrodowe, które wyznaczają podstawowy podział ogrodu, nadają kierunek i ograniczają przestrzeń, podporządkowując sobie formy roślinne i wodne. Rzeźby ogrodowe podkreślają ozdobność i ważność poszczególnych miejsc w ogrodzie, nadając im wyjątkowy charakter.
