Skąd się biorą zanieczyszczenia skóry?
Skóra chroni wnętrze organizmu na dwa sposoby: po pierwsze jako bariera mechaniczna, czyli po prostu swoista „ściana”, a po drugie chemicznie, stanowiąc barierę środowiskową lub, mówiąc ściślej, ekosystem, w którym giną patogeny i są neutralizowane ich toksyny. Rolę tę może skóra odegrać dzięki specyficznej budowie: żywej warstwie skóry właściwej i martwym, zrogowaciałym komórkom nabłonkowym na powierzchni wraz z wytworami skóry (włosy, paznokcie) oraz dzięki szczególnego rodzaju produktom: potowi i łojowi.
Sęk w tym, że taki system ochrony powoduje powstanie wielu zanieczyszczeń: zrogowaciały naskórek łuszczy się, natomiast nie ma za bardzo możliwości odpadnięcia martwych komórek pojedynczo: pozostają one na skórze, zwyczajnie „zahaczone” o inne komórki lub „przyklejone” na wydzielinach gruczołów skórnych. Z kolei same wydzieliny też nie odparowują, nie wchłaniają się, i pozostają na powierzchni, razem zresztą z zabitymi patogenami. To wszystko to potencjalnie niebezpieczne dla skóry zanieczyszczenia.
Scrub
Scrub, czyli bardzo gruboziarnisty peeling, służy do usuwania zrogowaciałej warstwy naskórka. Mechaniczne usuwanie martwych komórek musi iść w parze z łagodzeniem podrażnień, co najlepiej osiągnąć po prostu stosując odpowiednie olejki eteryczne i substancje nawilżające, na przykład olejek arganowy lub migdałowy.
Peeling
Peeling ma ziarna drobniejsze do scrubu i często poza działaniem mechanicznym wykazuje także działanie enzymatyczne, odżywcze lub tonizujące. Często stosuje się wyciągi roślinne lub ekstrakty, a także substancje nawilżające. Peeling można w warunkach domowych przygotować na przykład z kawy lub cukru, a jako substancje wzbogacające użyć ogórków, mleka lub miodu.
Kiedy i jak używać?
Ogólna zasada jest prosta: im większe ziarna, tym rzadziej należy stosować peeling, co oznacza, że maksimum wynosi 2-3 razy w tygodniu. Codzienne stosowanie peelingu lub scrubu powoduje, że nowe komórki nie zdążą się oderwać, a uszkodzeniu ulegają głębsze, czasem nawet ukrwione komórki, a zatem powstają podrażnienia, niekiedy dość głębokie. Należy także pamiętać, że składniki scrubu lub peelingu, także te naturalne, mogą działać pobudzająco na funkcje gruczołów łojowych. To poważny problem, ponieważ doprowadzi to do przetłuszczania się cery.
Mechaniczne oczyszczanie skóry jest niewskazane w przypadku głębokich stanów zapalnych i zmian trądzikowych o charakterze ropnych krostek. Stan zapalny zwiększa ukrwienie i wrażliwość skóry, więc dużo łatwiej ją wówczas uszkodzić, natomiast uszkodzone zmiany ropne uwalniają bakterie, które mogą kolonizować kolejne gruczoły łojowe, potęgując niekorzystny efekt.
Do oczyszczania skóry ze skłonnością do zmian trądzikowych należy używać peelingów enzymatycznych, które mają także właściwości bakteriobójcze. Nie ma natomiast zasadniczo przeciwwskazań do używania peelingu i scrubu przy zmianach zaskórnikowych lub pozostałościach po krostkach albo bliznach. Usunięcie martwych komórek przyspiesza gojenie i usprawnia proces leczniczy. Prawidłowe używanie scrubu i peelingu powoduje wyrównanie kolorytu oraz udrożnienie gruczołów wraz z przywróceniem ich fizjologicznej funkcji. Efekt można poprawić, dodając odpowiednich ekstraktów lub substancji odżywczych.