W powszechnym rozumieniu, pożyczka często mylona jest z kredytem. Warto jednak wiedzieć, iż są to dwie różne instytucje prawne. Pożyczki udzielane są na podstawie przepisów zawartych w Kodeksie cywilnym, zaś kredyty mogą być udzielane wyłącznie przez banki na zasadach zawartych w prawie bankowym. W związku z tym, pożyczka i kredyt pociągają za sobą całkowicie różne skutki zarówno prawne, jak i ekonomiczne.
Kodeks cywilny nie zawiera ograniczeń jeśli chodzi o podmioty mogące udzielać pożyczek. Pożyczkodawcą zatem może być dowolna osoba fizyczna lub instytucja. Przedmiotem pożyczki mogą być zarówno środki finansowe jak i rzeczowe, jednak w praktyce większość udzielanych pożyczek stanowią pożyczki pieniężne. Środki uzyskane z pożyczki – o ile w sporządzonej umowie nie zawarto stosownych postanowień - mogą być wydane w dowolny sposób. W przypadku niskich kwot, sporządzenie umowy nie jest wymagane. Jeśli natomiast wartość pożyczki przekracza 500zł, umowa powinna być zawarta na piśmie. Nie jest to wymóg obarczony rygorem niewazności, należy jednak pamiętać, iż umowa sporządzona na piśmie - w razie potrzeby - będzie podstawą do dochodzenia swoich należności i warto ją sporządzić do celów dowodowych. Pożyczka, w przeciwieństwie do kredytu, może być nieodpłatna. Jedyny wymóg jest taki, że pożyczane pieniądze muszą być własnością pożyczkodawcy. Umowa kredytu musi również zawierać termin jego zwrotu, przy pożyczce zaś wymóg taki nie istnieje.
W związku z liberalnym ustawodawstwem, na rynku można zaobserwować tendencję do powstawania firm specjalizujących się w udzielaniu szybkich pożyczek bez sprawdzania historii w BIK. Tak zwana chwilówka to pożyczka udzielana przez internet, bardzo często w ciągu kilkunastu minut od złożenia wniosku. Niezaprzeczalną zaletą takiego rozwiązania jest fakt, iż tego typu pożyczki mogą zostać udzielone praktycznie każdej osobie fizycznej, która ukończyła 18 lat i legitymuje się dowodem osobistym.
