Egzamin maturalny składa się z dwóch części:
- wypowiedzi zdającego na wybrany temat,
- rozmowy zdającego z egzaminatorem (dotyczącej
prezentacji tematu i bibliografii).
Egzamin trwa około 25 minut (prezentacja tematu około 15 min. i rozmowa z zespołem egzaminacyjnym – około 10 min.) Egzamin sprawdza przede wszystkim umiejętność komunikacji werbalnej oraz umiejętność organizowania warsztatu pracy.
Podczas Twojego wystąpienia osoby zasiadające w komisji nie zabierają głosu. W drugiej części egzaminu pytania zadają członkowie przedmiotowego zespołu egzaminacyjnego.
Zgodnie z kryteriami oceniania tego egzaminu nie zostanie on zaliczony, jeśli nie odpowiesz na żadne pytania. Zatem samo przygotowanie prezentacji nie wystarczy, by uzyskać pozytywny wynik. Egzamin jest oceniany według kryteriów jednakowych w całym kraju.
W ustnej części egzaminu ocenie podlegają:
- prezentacja tematu (zawartość merytoryczna i kompozycja wypowiedzi),
- rozmowa o problemach związanych z prezentowanym zagadnieniem i sprawność językowa w obu częściach egzaminu.
W sumie za ustną część egzaminu zdający może uzyskać 20 punktów w następującym układzie:
- za prezentację tematu 5 pkt (3 za wartość merytoryczną, 2 – za kompozycję), czyli 25% ogólnej punktacji,
- za rozmowę – 7 punktów, czyli 35% ogólnej punktacji,
- za język (oceniany w obu częściach egzaminu) – 8 punktów, czyli 40% ogólnej punktacji 3).
JAK NAPISAĆ?
Na wygłoszenie prezentacji maturalnej masz 15 minut, a potem czekają Cię pytania komisji, trwające najczęściej od 5 do 10 min. To mało, a jednocześnie bardzo dużo. Jak zmieścić się w czasie? Jak w całości wykorzystać przysługujące każdemu 15 minut?- takie pytania zadaje sobie większość maturzystów. Należy bardzo dokładnie zaplanować czas, by nie przekroczyć zbytnio kwadransa, ale też, by nie skończyć wypowiedzi po 10 minutach, gdyż można za to stracić punkty. Większość maturzystów uczy się swej prezentacji na pamięć. Jeżeli tylko możesz- nie rób tego! Wygłaszana z pamięci wypowiedź brzmi sztucznie i nieprzekonywująco; najczęściej przypomina recytację na szkolnej akademii - uczeń chce szybko przekazać swoją wiedzę.
W takiej sytuacji - gdy „wykujesz” tekst na pamięć, do paniki może Cię doprowadzić zapomnienie jednego lub kilku zdań. Wygłaszanie tekstu z pamięci powoduje pewne niebezpieczeństwo - recytując, czujesz się nierzadko „zwolniony” z kontrolowania swej wypowiedzi, „klepiesz" po prostu wyuczone frazy; w takiej sytuacji bardzo łatwo o czymś zapomnieć, przekręcić jakiś fragment, coś pominąć. Możesz wpaść w poważne kłopoty, gdy np. okaże się, że zapomniałeś przedstawić jednego bohatera, czy pominąłeś całą lekturę - często nie ma możliwości poprawienia błędu. Dlatego lepiej nie uczyć się swego wystąpienia na pamięć.
Oczywiście, dobrze jest sobie napisać tekst całej prezentacji - ułatwi Ci to ćwiczenie wypowiedzi. Najpierw możesz mówić „z kartki”, zerkając od czasu do czasu na swój tekst. Nie powinno Cię niepokoić, że mówisz innymi słowami, używasz odmiennych określeń od tych, które sobie zapisałeś- oznacza to, że Twoja wypowiedź „żyje", cały czas masz nad nią kontrolę, śledzisz główny wątek. Po kilku ćwiczeniach z kartką możesz się już świetnie bez niej obejść. Jako pomoc podczas egzaminu powinna Ci służyć kartka z planem ramowym. Zerkając na nią od czasu do czasu, upewnisz się, że nie pominąłeś żadnego ważnego zagadnienia, o niczym nie zapomniałeś. Pamiętaj - przemawianie „z głowy” to trudna sztuka, którą trzeba długo ćwiczyć. Spójrz na polityków czy naukowców - wielu z nich nie potrafi wygłaszać przemówień: czytają z kartki, a zaskoczeni nagłym pytaniem jąkają się i plączą. Inni - przeciwnie: mają dar łatwego i jasnego wypowiadania swoich myśli, mogą zabierać głos na każdy temat, są błyskotliwi, znani z ciętych i inteligentnych wypowiedzi.
Oczywiście, bycie dobrym mówcą to naturalny talent, nie każdy go posiada, ale nawet osoby nim obdarzone muszą dużo ćwiczyć. Zapewniam Cię - każdy mówca czuł w głowie pustkę, gdy po raz pierwszy musiał występować publicznie i zobaczył dziesiątki wpatrzonych w niego oczu. Ty musisz zainteresować tylko członków komisji, przykuć ich uwagę, skłonić, by ocenili Twoją wypowiedź na maksymalną ilość punktów.
