Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała niepłodność za chorobę społeczną. Płodność pary zależy od płodności obu partnerów. Zjawisko niepłodności jest złożone i dotyczy w równym stopniu kobiety jak i mężczyzny.
Naturalne zajście w ciążę
Naturalne zajście w ciążę u par, które prowadza regularne życie seksualne występuje relatywnie szybko - u około 80% par w pierwszych 6 cyklach. Pozostałe 20% po tym okresie można uznać jako pary z zakłóconą płodnością, ale jak wykazały przeprowadzone badania, co druga para z tej grupy zachodzi w ciążę w następnych 6 cyklach.
Z pozostałych 10% par dochodzi do ciąży naturalnej u co drugiej pary, a więc u 5% par, ale w o wiele dłuższym okresie czasu, tj. do 48 miesięcy. Po tym okresie tylko w sporadycznych przypadkach u pozostałych 5% par dochodzi do naturalnego poczęcia. Przede wszystkim wraz z rosnącym wiekiem przyszłej matki spada liczba ciąż, do których doszło w sposób naturalny.
Wielu autorów zwraca szczególną uwagę na progresję zachorowalności na niepłodność wraz z rozwojem cywilizacyjnym. Dlatego coraz częściej w literaturze naukowej pojawiają się propozycje rozpoczynania terapii leczenia niepłodności u par już po 6 miesiącach, a najpóźniej po 12 miesiącach bezowocnego oczekiwania.
Z uwagi na postęp (rozwój medyczno-laboratoryjny) w leczeniu niepłodności w ostatnich latach, dziedzina ta posiada efektywne i coraz bardziej nieinwazyjne, diagnostyczne możliwości leczenia, co pozwala na skuteczną terapię.
Każda terapia jest prowadzona indywidualnie. Jeśli pacjentka nie przekroczyła 35 roku życia i w ciągu pierwszych 6 miesięcy nie mogła zajść w ciążę, to może próbować przez kolejne 6 cykli. Jednak zdaniem niektórych dalsze oczekiwanie przy znaczących czynnikach zakłócających niepłodność, takich jak: uszkodzone przewody jajowe, zaburzenia cyklu czy zła jakość nasienia partnera, okazuje się w końcowym efekcie dla pacjentki tylko straconym czasem.
Dlatego powinno się po pierwszych 6-8 miesiącach bezowocnych prób zajścia w ciążę zasięgnąć rady specjalistów i ew. przeprowadzić diagnostykę wstępną, by stwierdzić przyczynę istniejącego problemu niepłodności.
Główne przyczyny niepłodności
Przebyte choroby ogólne u kobiety:
- zakażenia układu moczowo-płciowego, które mogą doprowadzić do niedrożności jajowodów.
Powikłania i choroby ginekologiczne:
- nieprawidłowy czas trwania cyklów miesięcznych,
- zapalenie przydatków, elektrokoagulacja lub konizacja szyjki macicy,
- endometrio,
- choroba jajowodów,
- uszkodzenie narządów rodnych.
Patologia położnicza:
- przebyte porody i ich powikłania,
- ciąże pozamaciczne,
- poronienia i inne.
Choroby o podłożu endokrynnym:
- przysadki mózgowej,
- nadnerczytarczycy i inne.
Przebyte choroby mężczyzny:
- świnka,
- operacje przepukliny pachwinowej,
- zakażenia układu moczowo-płciowego,
- ektopii jądra i inne.
Wiek kobiety:
- czym później decyduje się kobieta na dziecko tym trudniej przebiega terapia leczenia niepłodności. Średnia wieku kobiet rodzących pierwsze dziecko przesunęła się w Europie Zachodniej miedzy 1970 a 2005 rokiem z 24 lat na 29-30. Średnią wieku leczonych Polek nie jest tak wysoka jak w Europie zachodniej, ale problem ten występuje coraz częściej. Tendencja ta jest bezpośrednio związana z kolejną przyczyną niepłodności.
Środowisko i sposób życia (tzw. lifestyle):
- odżywianiewykonywana praca i jej charakternałogi, przede wszystkim: alkohol, papierosy,
- lekarstwa,
- stres,
- szkodliwe substancje w środowisku: w powietrzu, wodzie, żywności, ubraniach, meblach, itp.nadwaga.
Życie seksualne pary:
- częstotliwość odbywania stosunków seksualnych,
- obniżona potencja partnera,
- brak lub przedwczesna ejakulacja,
- zachorowania na tle psychosomatycznym.
Obciążenia psychiczne:
- poczucie zawiedzenia jako kobieta/mężczyzna,
- reakcja środowiska – przymus, każde małżeństwo/para musi posiadać dzieckouczucie pozostawienia z problemami samemu sobie, brak kontaktu z innymi parami,
- niepłodność jako temat tabu, wśród najbliższych i w środowisku społecznymistniejące w części społeczeństwa negatywne zdanie na temat zapłodnienia pozaustrojowego,
- próby zdyskredytowania par, które poddają się leczeniu - "jak natura nie dała to widocznie tak musi być"
- brak tolerancji i zrozumienia problemu i przyczyn niepłodności.
Idiopatyczne przyczyny:
- przyczyny pozostają nieznane.
