Przeglądając internet można natknąć się nie tylko na strony temu poświęcone, ale także na liczne fora internetowe gdzie każdy, na podstawie własnych doświadczeń, może podać swoją definicję intuicji. Podpatrując powyższe strony, z łatwością można dostrzec jak wiele osób “słucha” jej i skrzętnie wykorzystuje powyższą zdolność w różnych, typowych jak i mniej typowych, sytuacjach życiowych. Niektórzy opisują ją jako przeczucia, wewnętrzny głos czy szósty zmysł.
Tak potocznie można określić intuicję. Książkowo to nieświadoma suma doświadczeń.
Wielkie nazwiska uczonych również przynawały się do słuchania tej wyjątkowo trudnej do zdefiniowania, zdolności.
Thomas Alfa Edison, kreator wynalazków, do tego samouk, tak o niej pisał w ferworze kolejnych patentów: “Pierwszy etap to intuicja - przychodzi nagle, trudności pojawiają się później.”. Zatem czy możemy powiedzieć dziś, że autor tych wielkich odkryć też zaczynał od intuicji?
“Myślenie bez intuicji jest puste, intuicja bez myślenia jest ślepa.” tak wybitny fizyk, Albert Einstein opisywał tę nadzwyczjną, ludzką zdolność. Czy on także w swojej genialności, uciekał się do intuicji?
Przenosząc się do czasów współczesnych, inne, znane persony głośno i otwarcie przyznają, że zdają się na własną intuicję.
Jack Welch, ponoć najlepszy menedżer XX wieku, były dyrektor General Electric, nota bene, firmy, której współzałożycielem, był wyżej wymieniony Thomas Alfa Edison, podczas swojej długoletniej pracy w GE słuchał intuicji: “jeśli mówiła mi, że mimo super kwalifikacji, mam nie zatrudniać tej osoby, nie robiłem tego.”
“Ufam własnej intuicji” pisze Bill Gates, były prezes Microsft, bodaj najbogatszy człowiek na świecie wg magazynu Forbes.
Przytoczone postaci ze świata nauki i biznesu otwarcie przyznawały się do “korzystania” z intuicji. Zatem wróćmy do psychologii, czym jest intuicja?
Intuicja to proces niekontrolowany, mieszkający w podświadomości. Jest w opozycji do myślenia logicznego dlatego tak trudno jednoznacznie ją zdefiniować. Jest ogółem doświadczeń w naszej podświadomości.
Zygmunt Freud szukał jej w podświadomości. Namawiał do słuchania swojego wewnętrznego głosu w ważnych życiowych sprawach.
Carl Yung mawiał, że “intuicja łata dziury: zawsze gdy mamy doczynienia z nieznanymi sytuacjami, jesteśmy zdani na intuicję”. Zatem odwołując się do podświadomości, musi działać przeciwnie do percepcji.
Umysł korzystając z intuicji, kreuje swój własny język wyrażany poprzez “przeczucia”.
Jest skorelowany z emocjami i nietypową organizacją osobowości.
Cytując dalej Yunga: “Intuicja to funkcja, której się nie używa gdy mieszka się w czterech ścianach i wykonuje rutynowe czynności, ale na giełdzie czy w sercu Afryki nic nie jest tak bardzo potrzebne jak przeczucia; ludzie żyjący w naturalnych warunkach pełną garścią czerpią z intuicji, to samo tyczy pionerów, którzy tworzą na obszarze nieznanym.”
Reber (2000) to irracjonalne przeczucie określa jako sposób rozumienia lub poznania: bezpośredniego i natychmistowego, nieopartego na świadomym rozumowaniu. Sam proces intuicyjny definiuje w dwojaki sposób:
mistycznie (z pogranicza nauki): sygnały są odbierane nieświadomie; oraz poprzez
poznawcze mechanizmy intuicji: uczenie się utajone czy pamięć utajona.
Do zjawisk i procesów wiążących się z mechanizmami i sądami intuicyjnymi należą m.in.:
myślenie utajone: pierwotne, prelogiczne, twórcze;
pamięć utajona i uczenie się mimowolne: niezdawanie sobie sprawy z przyswajania wiedzy;
wiedza ukryta: przypominająca instynkt zwierzęcy, budująca wirtualną rzeczywistość;
mikroekspresja: źródło sądów interpersonalnych, wyczuwane a niezauważane świadomie.
Badania o intuicji i jej roli w życiu zawodowym i prywatnym wskazują, że intuicjoniści są bardziej twórczy od swoich kolegów nie intuicjonistów. Dodatkowo cechują się szerszym polem uwagi i możliwością do metafor opisując pojęcia abstarkcyjne (Galli, 2009).
Ćwiczenia intuicji uelastycznią umiejętność tworzenia sądów poznawczych i wytrenują “mięsień” intuicji.
Podpowiedzi jak wzmocnić intuicję (Robinson, Fazalgić, 2005):
-słuchać jej;
-odnaleźć swoją drogę do komunikowania się z własną intuicją (kanał i sygnały komunikacyjne);
-prosić ją o pomoc, “pytać”;
-rozwijać ją, ćwiczyć;
-prosić o wyjaśnienia i być cierpliwym;
-uczyć się poprzez stawianie małych kroków;
-założyć“dziennik intuicji” i zapisywać, kiedy jej słuchano;
-nie zapominać o lewej półkuli innymi słowy analizować fakty.
Bez ćwiczenia intuicji, można popłnić szereg błędów i myśleć magicznie-życzeniowo.
O to grzechy intuicji (Fazalgić, 2005):
-konstruowanie wspomnień (fałszywych pod wpływem fałszywych wspomnień);
-fałszywe rozumienie własnego umysłu (nie wiemy dlaczego, ale tak robimy);
-błędne predykcje swoich stanów uczuciowych;
-błędne predykcje swoich zachowań;
-złudzenie, że “wiedziałam, że to się zdarzy” (na podstawie fałszywych wniosków);
-złudzenie “służące ja” (przesadzone osądy o sobie samym);
-nadmierna pewność siebie;
-fundamentalny błąd atrybucji (przypisywanie pewnych zachowań innym, poprzez ocenę charakteru, a przy bagatelizowaniu niezauważonych wpływów sytuacyjnych);
-trwałość przekonań i błąd potwierdzenia;
-reprezentatywność i dostępność (nielogiczne i nieprawdziwe osądy);
-złudna korelacja (intuicyjne widzenie związków, tam gdzie ich nie ma);
-formułowanie (zawodzi, bo zawiodla forma i przypadkowość).
Powyższy, krótki dyskurs o intuicji miał za zadanie przedstawić Czytelnikom niebanalny i nietuzinkowy temat jakim jest “Intuicja”. Zilustrować to, co może wydawać się nielogiczne, w jak najbardziej logiczny sposób. Kilka cytatów wielkich uczonych czy sławnych ludzi biznesu stanowiło prolog artykułu a zarazem zaczątek “oswajania się” z intuicją. Niekoniecznie powyższe, przytoczone słowa muszą przekonać do słuchania intuicji ale stanowią bądź stanowiły intrygującą wartość w życiu wyżej wymienionych. Epilogiem niech okaże się “zdrowy rozsądek”. Synteza doświadczeń ukrytych w podświadomości inaczej intuicja niech nie zapomina, że w naszym życiu współgra rolę z analizą faktów, ich interpretacją i racjonalną eksplikacją. Zatem kierujmy się intuicją i analizujmy sensownie, trzeźwo i rzeczowo. Bądźmy świadomi roli nieświadomści ale nie zapominajmy o zdroworozsądkowym ocenianiu rzeczywistości.
