Zabieg kiretażu wprowadzony w leczeniu kieszonek przez Riggsa w 1867 roku polegał na wyskrobaniu (wyłyżeczkowaniu) ziarniny ze ścian i dna kieszonek. Wynikiem tego zabiegu było bliznowate obkurczenie się kieszonek, których wnętrze od brzegu dziąsła aż do jej dna pokryte było nabłonkiem.
Nieco odmienną technikę przeprowadzenia zabiegu w drugiej połowie XX wieku podali Kostlan i Śkach ścinając podczas zabiegu, dodatkowo, wolny brzeg dziąsła. Wykonując kiretaż ze ścięciem brzegu dziąsła, należy najpierw dokonać ścięcia, a dopiero później skrobania kieszonki. Z ich obserwacji wynikało, iż ten sposób zabiegu przyczynia się do zmniejszenia głębokości powstałej po zabiegu „nowej" kieszonki (opóźnienie wrastania nabłonka).
Obecnie kiretaż rozumiany jest jako zabieg, który polega na usunięciu patologicznie zmienionego nabłonka wewnętrznej ściany kieszonki przyzębnej, resztek kamienia i zasiedlonego bakteriami oraz endotoksyną cementu korzeniowego i tkanki ziarninowej.
I KIRETAŻ ZAMKNIĘTY Kiretaż klasyczny, zamknięty jest stosowany w kieszonkach przyzębnych, najczęściej do 5-6 mm głębokości, gdzie możliwa jest „na ślepo" penetracja narzędzia do dna kieszonki i profesjonalne opracowanie korzenia zęba. Zabieg przeprowadza się z użyciem kirety uniwersalnej i Gracey w znieczuleniu w obrębie 4-6 zębów; po uprzednio wykonanym usunięciu złogów nad- i pod-dziąsłowych. Kiretaż po strome mezjalnej wymaga użycia kirety Gracey 11-12, natomiast po stronie dystalnej zęba kirety 13-14. Czynności zabiegowe w kiretażu zamkniętym należy rozpocząć od oczyszczenia (opracowania) cementu korzeniowego z jego uszkodzonej powierzchni oraz z bakterii, a głównie z luźno związanej z nim endotoksyny pozostawiając powierzchnię cementu gładką. Po przepłukaniu kieszonki roztworem soli fizjologicznej, tępo zakończoną igłą z otworami bocznymi, usuwa się także kiretą Gracey zmieniony zapalnie nabłonek wewnętrznej ściany kieszonki przyzębnej oraz ziarninę z jej dna, ochraniając dziąsło od strony zewnętrznej palcem wskazującym lewej ręki. Zapobiega się w ten sposób uszkodzeniu dziąsła (jego przebicie). Po tych czynnościach ponownie przepłukuje się kieszonkę przyzębną i delikatnym uciskiem palcem na płat dziąsła adaptujemy go do wyrostka zębodołowego i zębów Niekiedy pole pooperacyjne ochraniamy opatrunkiem chirurgicznym typu Peripac lub Septopac, który usuwa się po 7 dniach. Po zabiegu, w warunkach domowych wskazane jest płukanie jamy ustnej chlorheksydyną dwa razy dziennie po jednej minucie.
Kiretaż zamknięty może być ponadto wskazany u pacjentów, jako wstępny zabieg eliminujący zapalenie przed innymi procedurami chirurgicznymi służącymi eliminacji kieszonek przyzębnych lub jako jedyny zabieg u pacjentów z chorobami ogólnoustrojowymi, które są przeciwwskazaniem do bardziej doszczętnych zabiegów operacyjnych.
Kiretaż jest także często wykonywany podczas wizji: w fazie utrzymującej jako metoda zabiegu eliminującego stan zapalny w pojedynczych miejscach w przyzębiu, w których uprzednio wykonano inny zabieg chirurgiczny redukujący kieszonki przyzębne.
Wynikiem każdego dokładnego wyłyżeczkowania kieszonki jest jej bliznowate obkurczenie, a tym samym, niekiedy, niewielkiego stopnia obnażenie korzeni zębów; O tym fakcie pacjent jeszcze przed zabiegiem winien być bezwzględnie powiadomiony. Poza kiretami ręcznymi, zabieg kiretażu można wykonać przy użyciu narzędzi ultradźwiękowych, ze specjalnymi końcówkami zakończonymi kulką.
II KIRETAŻ OTWARTY Zaproponowana przez Kirklanda metoda kiretażu otwartego jest wskazana przy kieszonkach przyzębnych, których głębokość przekracza 6 mm.
W takich przypadkach, nie mając pewności co do profesjonalnego oczyszczania powierzchni korzenia zęba (pozostawienie obumarłego cementu i niemożność dokładnego wypolerowania powierzchni korzenia), powinno się, także w znieczuleniu, odchylać raspatorem brzeg dziąsła po uprzednim przecięciu brodawek nuędzyzębowych. Kolejność czynności w tym typie zabiegu jest odwrotna, aniżeli w kiretażu
Zabieg kiretażu otwartego pozwala na szybkie gojenie się rany pozabiegowej, przy minimalnym dyskomforcie oraz minimalnej resorpcji pozabiegowej pozwalającej zachować optimum estetyki i minimalne obnażenie cementu. Najpierw należy opracować ścianę wewnętrzną płata, usunąć ziarninę z dna kieszonki, a następnie przystąpić do kiretowania powierzchni korzeni, które należy pozostawić gładkie, wypolerowane. Po przepłukaniu miejsca zabiegu ranę należy zeszyć w przestrzeniach między zębowych prostym szwem perłowym. W przypadkach, kiedy opatrunek nie jest konieczny (dobre przyleganie płatów) należy zalecić płukanie jamy ustnej chlorheksydyną, aby rany nie narażać na urazy mechaniczne, związane z oczyszczaniem zębów. Szwy usuwa się po siedmiu dniach.
