Azbest - Program usunięcia

Najbardziej niebezpieczne są długie (>5 µm) i cienkie (<3 µm) włókna, które wchłaniane do płuc, osiadają się w nich i podrażniając przez długi czas delikatną tkankę płuc odpowiadają za rozwój typowych „azbestowych” chorób :
rak płuc
pylica azbestowa
międzybłonniak opłucnej

Azbest, a dokładniej włókna azbestowe były stosowane do izolacji budynków ze względu na niezwykle słabe przewodnictwo cieplne. Eternit odznaczał się również ogniotrwałością i dlatego znalazł zastosowanie w pokryciach dachowych, rurach, etc.
Chociaż od wielu lat nie jest już używany przez firmy budowlane, to nie jest w stanie określić jego ilości w Polsce, a wszelkie dane o ilości eternitu w naszym kraju są oparte na wartościach szacunkowych.
Przez wiele lat kwestia usuwania i utylizacji eternitu była pomijana ze względu na bardzo niski stopień postępu technologicznego, dzięki czemu tani i skuteczny eternit nie miał konkurencji wśród innych materiałów izolujących. Również wysokie koszty wymiany całej instalacji, czy to dachowej, czy izolującej oznaczały wysokie i wydawałoby się, niepotrzebne koszty. Poza tym brak informacji co do tego, czy instalacje eternitowe były montowane przy danej budowie powodował i dalej powoduje nieświadomość co do zagrożenia ukrytego w domach.

Problem usuwania azbestu ze środowiska życiowego został także usankcjonowany prawnie w formie wieloletniego programu. W 2002 roku został przyjęty “Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski”, który w 2009 roku został zastąpiony przez „Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032”
Jego założenia :

1.usunięcie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest;
2.minimalizacja negatywnych skutków zdrowotnych spowodowanych obecnością azbestu na terytorium kraju;
3.likwidacja szkodliwego oddziaływania azbestu na środowisko.
Cele Programu mają być realizowane do roku 2032, w którym zakładane jest oczyszczenie kraju z azbestu.
Szacuje się, że na terenie kraju w 2008 r. znajdowało się ok. 14,5 mln ton wyrobów zawierających azbest (w latach 2003-2008 usunięto ok. 1 mln ton). Przyjmuje się, iż następujące ilości odpadów zawierających azbest zostaną wycofane z użytkowania w kolejnych latach:
w latach 2009–2012 około 28% odpadów (4 mln ton),
w latach 2013–2022 około 35% odpadów (5,1 mln ton),
w latach 2023–2032 około 37% odpadów (5,4 mln ton).

Zgodnie z przepisami Programu Oczyszczania Kraju z azbestu obowiązek usunięcia azbestu spoczywa na właścicielach budynków. Jednak program zapewnia możliwość zwrotu części kosztów po złożeniu właściwego wniosku w gminie. Problemem jest jednak to, że bardzo często urzędy nie są przygotowane do programu.
Często ze względu na brak pomocy z zewnątrz oraz z braku wiedzy co do możliwych konsekwencji ludzie sami usuwają eternit ze swoich budynków, mieszkań, co jest rozwiązaniem grożącym poważnymi komplikacjami zdrowotnymi. Bez specjalistycznego sprzętu, który składa się m. in. z masek przeciwpyłowych oraz kombinezonów usuwanie azbestu jest niezwykle niebezpieczne zarówno dla zdrowia usuwających jak i dla tych, którzy pracują lub mieszkają w pobliżu miejsca, gdzie azbest jest usuwany.