Nadal męski styl kojarzony jest z cechami dobrego menedżera podczas gdy styl kobiecy określany jest raczej negatywnie. Wymieniana jest przy tym uczuciowość kobiet, ich nieprzewidywalne, nadmiernie okazywane emocje, brak skłonności do ryzyka czy konsekwencji i zdecydowania w działaniu.
Wbrew powszechnym stereotypom eksperci podkreślają jednak, że firmy, które są kierowane przez kobiety lub w których kobiety są zatrudnione na większości stanowisk managerskich, dominują w światowych rankingach firm o wysokich wskaźnikach zysku. A duża konkurencja na lokalnych i międzynarodowych rynkach oraz konieczność wprowadzania zmian nadążających za postępem technologicznym wymaga kadry zarządzającej odpornej na stres oraz wykazującej wysokie umiejętności adaptacji do zmieniających się warunków rynkowych.
Cechy kobiecego stylu zarządzania
Paradoksalnie cecha, która jest uznawana za kobiecą słabość, stanowi jej wielki atut na szczeblach zarządzania.
Kobiety obdarzone inteligencją emocjonalną na wysokim poziomie świetnie radzą sobie bowiem w sytuacjach, gdy zmieniające się warunki zewnętrzne wymuszają współdziałanie, pracę zespołową, adaptację do koniecznych zmian oraz rozwagę przy podejmowaniu decyzji.
Podstawowe wartości wnoszone do firmy przez kobiety to: opanowanie w sytuacjach stresowych, współdziałanie z zespołem na zasadach partnerskich, nawiązywanie głębokich i trwałych relacji z klientami.
W nowoczesnych firmach, gdzie struktury hierarchiczne ustępują płaskim strukturom organizacji, wartości te przesądzają o sukcesie firmy. Kiedy kobieta-manager traktuje swoich podwładnych po partnersku, wchodzi z nimi w relacje oparte na komunikacji i współdziałaniu, kładąc przy tym niewielki akcent na kontrolę, relacje te wyzwalają w pracownikach współodpowiedzialność za wykonywane zadania.
Taki holistyczny, demokratyczny styl zarządzania jest coraz wyżej oceniany przez ekspertów. Amerykańskie badania wykazują bowiem, że danie samodzielności i możliwości współdecydowania przez pracowników podnosi efektywność pracy, zwłaszcza w dużych firmach.
A skoro tak, to już za kilka lat kobiety mogą zyskać całkiem nowe możliwości w drodze na szczyty kariery. Pod warunkiem, że swoje mocne strony wykorzystają. Ale prawa rynku są nieubłagane. Skoro jest popyt na tak rozumiany styl zarządzania, kobiety zapewnią właściwą podaż.
Poza inteligencją emocjonalną kobiety-managerki są świetnie wykształcone i wciąż doskonalą swoje kompetencje zawodowe. Precyzyjnie i sumiennie wykonują swoją pracę, są doskonale zorganizowane, wykazują się kreatywnością i otwartością na nowoczesne technologie.
Kobiecy styl zarządzania ma jednak swoje ograniczenia. Ponieważ kobiety wykazują tendencję do uzgadniania stanowisk, są mniej zdecydowane w podejmowaniu decyzji a tym samym wykazują niewielką skłonność do ryzyka. Z jednej strony ich umiejętności komunikacyjne sprzyjają nawiązywaniu bliskich relacji i zrozumienia pracownika, jednak wiąże się to często z niejasnym przekazywaniem poleceń. Kobiety wysyłają mało zdecydowane komunikaty, które mogą być rozumiane zarówno jako prośby jak i propozycje. W większości przypadków brak im jednoznaczności i zdecydowania.
Kobiety-managerki łączy jeszcze jedna cecha. To brak kobiecej solidarności, objawiający się brakiem umiejętności współdziałania między sobą. W świecie męskim rywalizacja w pracy nie przeszkadza a nawet sprzyja budowaniu między sobą koleżeńskich relacji.
Świat kobiet-managerek jest światem zamkniętym przed innymi kobietami. Kobiety często źle wyrażają się o kobietach, z którymi pracują. A gdy kobieta zajmuje stanowisko na szczycie, bardzo rzadko pociąga z sobą inne kobiety.
Męski styl zarządzania
Męski styl zarządzania nie jest oparty na komunikacji i partnerstwie. To system sztywnej hierarchii i wydawania autokratycznych decyzji z wykorzystaniem języka władzy.
Mężczyźni nie są skłonni do dzielenia się władzą. Oni wydają polecenia i kontrolują przebieg wykonywanych zadań. Nie dbają przesadnie o utrzymywanie dobrych relacji z pracownikami a skoncentrowani na zadaniu, wykorzystują siłowe metody działań. Nieobce są takie określenia jak agresja, współzawodnictwo, drapieżność. Z tym, że po zakończeniu pracy idą razem na piwo.
Ponieważ mężczyźni myślą w kategoriach hierarchii, koncentrują się na współzawodnictwie. Jeśli już raz zdobyli władzę, zależy im na poczuciu wywierania wpływu i nieustannym potwierdzaniu swojej pozycji.
W sferze motywowania pracowników bardziej skłonni są karać niż nagradzać, co też przekłada się na dyrektywny styl komunikacji. Zwykle przy tym „mają rację” i niechętnie słuchają o problemach osobistych swoich pracowników.
Mężczyznom-managerom nie można jednak odmówić zdolności do szybkiego podejmowania decyzji. Nie potrzebują rozważać problemu z wielu stron jednocześnie, często też decyzje podejmują samodzielnie w oparciu o swoje doświadczenie i racjonalne argumenty.
Wybierają dzięki temu bardziej ambitne cele, bowiem nie brak im odwagi i odpowiedzialności za decyzje.
Styl kobiecy czy męski..
Na podkreślenie zasługuje fakt, że podczas prowadzonych badań, na pytanie, jakie cechy powinna posiadać osoba zajmująca się zarządzaniem, wszyscy zgodnie wymieniali: agresję, gotowość do stałego współzawodnictwa, nieuleganie sentymentom, odrzucanie lojalności.
Jednocześnie wiele publikacji podkreśla (nie podając jednak źródeł ani kryteriów oceny), że kobiety są znacznie lepiej wykształcone niż mężczyźni i osiągają lepszą efektywność w zarządzaniu przejawiającą się wyższymi wskaźnikami zysku.
Można się więc zastanowić, czy lansując kobiecy styl zarządzania, nie tworzymy nowego, szkodliwego stereotypu myślowego.
Odrzucając bowiem męski styl (zorientowany na rywalizację) i preferując styl kobiecy (zorientowany na ludzi), odrzucamy wielokrotnie sprawdzone już metody pracy oparte na racjonalnej kalkulacji i jasnym precyzowaniu zadań oraz podążaniu za liderem.
Kobieca inteligencja emocjonalna i wykorzystanie intuicji w zarządzaniu nie sprawdza się w każdych warunkach rynkowych.
Badania wykazują, że kobiety są niezastąpione podczas rynkowej stagnacji. Potrafią znaleźć nowe obszary działania i wykazują niezwykłą kreatywność przy znajdowaniu niestandardowych rozwiązań.
Mężczyźni zdecydowanie lepiej sprawdzają się w sytuacjach kryzysowych, kiedy ważna jest stabilność, podejmowanie szybkich, czasem ryzykownych decyzji i stanowienie oparcia dla pracowników.
.. lepszy, gorszy czy może – inny?
Tak więc pytanie, czy managerem przyszłości jest manager-kobieta czymanager-mężczyzna, mocno ogranicza wzajemne uzupełnianie i możliwość czerpania z obu stylów. Trzeba też pamiętać, że styl zarządzania trudno czasem ująć w ściśle określone ramy. Jest on bowiem uwarunkowany cechami osobowości managera, często niezależnymi od stereotypów na temat płci.
Proces zarządzania to szereg operacji, działań i decyzji uzależnionych od złożonej sytuacji na rynku, w firmie oraz w dziale.
To proces skomplikowany tym bardziej, że w warunkach stabilnego wzrostu manager musi sięgać po inne techniki i metody zarządzania niż podczas kryzysu.
Jakie są więc cechy dobrego managera?
Dobry manager musi umieć łączyć w sobie różne style i umiejętnie wykorzystywać je w zależności od kontekstu i warunków otoczenia. Dobry manager musi znać także granice zdecydowanej postawy oraz kompromisu.
Co zyskuje na tym firma?
Osoby związane od dłuższego czasu ze światem biznesu zauważają, że schematy organizacyjne w firmach ulegają spłaszczeniu.
Zhierarchizowana struktura przechodzi od systemu nakazów i kontroli ku partnerstwu i współodpowiedzialności. Nowoczesny manager musi cechować się otwartością na zmiany, umiejętnością zarządzania zmianą w warunkach szybko zmieniającej się sytuacji na rynku, adaptacją i odpornością na stres w warunkach kryzysu oraz elastycznym podejściem do transformacji organizacji.
Kobiety doskonale sprawdzają się w tych warunkach. Są otwarte na nowe wyzwania, zainteresowane swoim samorozwojem i stałym wzrostem kompetencji.
Wrodzone umiejętności komunikacyjne i nastawienie na grę zespołową sprawiają, że doskonale wpisują się w ideę współczesnego managera. A ich miękkie cechy pozwalające na podążanie za klientami, współdziałanie, zaangażowanie i dzielenie się wspólnymi zasługami z zespołem stanowią podstawę kompetencji efektywnego managera.
Kobiety zajmują już 45% stanowisk managerskich niższego i średniego szczebla a firmy, które w pełni wykorzystują kobiece umiejętności, postrzegane są jako bardziej innowacyjne i łatwiej adaptujące się do rynkowych, stale zmieniających się warunków.
Jeśli więc kobiecy styl zarządzania odzwierciedla nowoczesny styl prowadzenia przedsiębiorstw, dlaczego tak niewiele kobiet zajmuje kierownicze stanowiska najwyższego szczebla? Dlaczego w Top Managemencie jest nas niewielki procent?
Kobiety tylko w jednym przegrywają z mężczyznami
Zniechęca je perspektywa szklanego sufitu, nie mają ochoty na bezwzględną walkę i tłumienie w sobie cech kobiecych.
Świat Top Managementu pozostaje wciąż męskim światem. A kobietom brakuje pewności siebie oraz wiary we własne możliwości, że mogą stać się jego częścią. Że mogą i że mogą inaczej.
