Misją szkolnictwa wyższego jest kształcenie studentów, aby jak najlepiej przygotować ich do roli i funkcji w państwie, czyli życia społeczno-gospodarczego. Odkąd w Europie przestały istnieć granice, a rynki pracy stanęły otworem, właściwe wykształcenie, umożliwiające studentom odnalezienie się w różnych warunkach społeczno-gospodarczych, stało się szczególnym wyzwaniem dla polskiego szkolnictwa.
Efektywne nauczanie oznacza przygotowanie absolwentów do podjęcia pracy, czego warunkiem jest przekazanie studentom nie tylko wiedzy teoretycznej, lecz również praktycznej, czyli umiejętności łączenia nauki z praktycznymi zastosowaniami.
Przez wiele lat uczelnie kształciły, lecz nie przygotowywały do życia. Ta pozycja doprowadziła do pewnej dysfunkcji szkolnictwa, której efektem są absolwenci bez szans na znalezienie pracy odpowiadającej ich wykształceniu. Rozwiązaniem jest model, od lat z sukcesem stosowany przez renomowane uczelnie za granicą, polegający na włączaniu do procesu edukacji reprezentantów biznesu i administracji, którzy wskazują na praktyczne zastosowania pozyskiwanej wiedzy i dzielą się doświadczeniem.
Uczestnicy debaty na Uczelni Łazarskiego dyskutowali na temat bezpieczeństwa i transparentności łączenia nauki z biznesem i administracją publiczną, nie negując potrzeby uwzględnienia w procesie edukacji elementu praktyki. Uzupełnianie programu dydaktycznego poprzez udział w nim przedstawicieli administracji i biznesu może budzić wątpliwości natury etycznej, ze względu na potencjalny konflikt interesów, zwłaszcza w przypadku urzędników pełniących istotne funkcje w życiu gospodarczym i politycznym. Szczególnie negatywnym scenariuszem jest możliwość wystąpienia zjawiska negatywnego lobbingu lub korupcji. Obawa przed taką ewentualnością nie powinna jednak hamować dynamiki rozwoju polskiej edukacji, ani wzrostu jej konkurencyjności w stosunku do innych krajów.
Warunkiem zachowania bezpiecznej równowagi, a jednocześnie ograniczeniem pojawienia się negatywnych działań, jest stworzenie kodyfikacji, która w sposób enumeratywny wskazywałaby na naganne praktyki, a jednocześnie określała dopuszczalne i preferowane formuły współpracy środowisk akademickich z biznesem i administracją.
Uczestnicy debaty zgodzili się, że obecna kodyfikacja w postaci kodeksu etycznego, do którego odwołują się środowiska akademickie nie jest wystarczająca, a wysoki stopień abstrakcji w odniesieniu do rzeczywistych sytuacji w znacznym stopniu ogranicza jego zastosowanie. Podobnie - środowiska biznesu dysponują kodyfikacją zawierającą instrukcyjne wskazanie na zasady postępowania, nie odnoszą ich jednak do specyficznych przypadków, które zaczęły występować, w związku ze zbliżeniem się i naturalną współpracą dydaktyków, a więc osób odpowiedzialnych za kształcenie przyszłych pracowników, z przedstawicielami pracodawców.
Brakującym elementem są reguły postępowania i opis dopuszczalnych interakcji pomiędzy przedstawicielami nauki, biznesu i administracji.
Wskazano Kodeks Dobrych Praktyk jako dokument, który powinien zostać sformułowany ze szczególnym uwzględnieniem zapisów gwarantujących przejrzystość procedur stosowanych przez uczelnie współpracujące z praktykami reprezentującymi środowiska biznesu i administracji, oraz jasne określenie formuły wzajemnych kontaktów.
Kodeks Dobrych Praktyk stanowiłby wsparcie w rozwiązywaniu głównych problemów pojawiających się przy współpracy przedstawicieli trzech różnych środowisk, których interesy mogą stać w sprzeczności.
W wyniku debaty powstała inicjatywa, aby dalsze prace nad kodyfikacją były prowadzone przez Konferencję Rektorów Akademickich Szkół Polskich, co umożliwiłoby szerokie konsultacje środowiskowe, z udziałem ekspertów. Gospodarze debaty - przedstawiciele Uczelni Łazarski - wyrazili gotowość wzięcia aktywnego udziału w pracach nad tym projektem.
Uczestnicy debaty: prof. Katarzyna Chałasińska-Macukow (Rektor Uniwersytetu Warszawskiego, Przewodnicząca Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich); prof. dr hab. Anna Lewicka -Strzałecka (Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Zespół Badawczy Etyki Życia Gospodarczego, członek założyciel i członek Zarządu Polskiego Stowarzyszenia Etyki Biznesu); prof. dr hab. Barbara Tuchańska (Rada Główna Szkolnictwa Wyższego, Przewodnicząca Komisji Rozwoju i Organizacji Szkolnictwa Wyższego); prof. nadzw. dr hab. Ludmiła Dziewięcka-Bokun (Konferencja Rektorów Zawodowych Szkół Polskich); ks. prof. dr hab. Andrzej Szostek (Prezydium Fundacji Rektorów Polskich); prof. dr hab. Zbigniew Szawarski (Sekretarz Prezydium Komitetu Etyki w Nauce PAN); prof. dr hab. Wojciech Gasparski (Centrum Etyki Biznesu Akademii Leona Koźmińskiego); Edyta Grabowska - Woźniak (Narodowy Fundusz Zdrowia); Jakub Gołąb (Ministerstwo Zdrowia); Magda Rulska (Fundacja "Perspektywy"); red. Piotr Śmiłowicz (Newsweek).
Gospodarze debaty: prof. nadzw. dr hab. Daria Nałęcz (Rektor Uczelni Łazarskiego); sędzia Jerzy Stępień (Dyrektor Instytutu Przestrzeni Obywatelskiej i Polityki Społecznej Uczelni Łazarskiego; Prodziekan Wydziału Prawa ds. Rozwoju Studiów Administracyjnych); dr Małgorzata Gałązka-Sobotka (Prodziekan ds. Jakości Kształcenia i Studiów Podyplomowych Wydziału Ekonomii Uczelni Łazarskiego).
Dyskusję moderował red. Igor Janke.
Więcej informacji:
Marcin Bęben, [email protected]
tel. + 48 (22) 208 27 46 - 48, tel. kom. +48 502 597 202
