Główną drogą zarażeń jest spożycie surowego lub niedogotowanego mięsa zawierającego cysty z bradyzoitami Toxoplasma gondii. Możliwe jest także zarażenie drogą kropelkową, przez transplantację oraz zarażenie śródmaciczne.
Do objawów toksoplazmozy należą:
-gorączka,
-obrzęk węzłów chłonnych,
-objawy grypopodobne,
-zapalenie mózgu i opon mózgowych,
-dolegliwości stawowe,
-zmiany pozapalne zajętych narządów.
Toksoplazmozę można podzielić na kilka typów ze względu na sposób zarażenia (nabyta lub wrodzona) i występowania objawów (objawowa lub utajona).
Toksoplazmoza nabyta występuje m.in. po spożyciu surowego lub niedogotowanego mięsa, nieprzegotowanego mleka lub niemytych owoców. Zarażenie osoby z przeciętną odpornością jest zwykle bezobjawowe.
Jeśli kobieta zaraziła się toksoplazmozą zanim zaszła w ciążę to organizm zdążył już wytworzyć ochronne przeciwciała. Sytuacja zaczyna się robić poważna wtedy, gdy toksoplazmozą zarazi się kobieta w ciąży. W postaci wrodzonej objawy zależą od zaawansowania ciąży w chwili zakażenia matki. Szanse na zarażenie płodu rosną wraz z wiekiem ciąży, a prawdopodobieństwo zakażenia zależy od: przepuszczalności łożyska, zjadliwości pierwotniaka oraz stanu układu immunologicznego matki i dziecka. Ryzyko zakażenia płodu w I trymestrze wynosi 17-25%- i powoduje zazwyczaj samoistne poronienie płodu, obumarcie wewnątrzmaciczne albo śmierć noworodka, który przychodzi na świat ze zmianami chorobowymi. W II trymestrze wynosi 25-54%, a w III trymestrze wynosi 60-90%. Toksoplazmoza wrodzona daje niejednorodne objawy.
W postaci klasycznej występuje często:
-zapalenie siatkówki i naczyniówki,
-wodogłowie lub małogłowie,
-zwapnienie śródczaszkowe z którym związane jest znaczne opóźnienie rozwoju umysłowego.
Metody diagnostyczne opierają się na ocenie przeciwciał w surowicy krwi. Słabo dodatni wynik badania świadczy z dużym prawdopodobieństwem iż kobieta przeszła chorobę i nabyła odporność na toksoplazmozę a zatem nie powinna się obawiać zarażenia płodu. Wysoko dodatni wynik oznacza prawdopodobnie niedawne zarażenie. W takim przypadku ginekolog w razie potrzeby powinien podjąć leczenie ciężarnej. Ujemny wynik badania mówi że kobieta nie przebyła zarażenia a zatem może ono nastąpić w każdej chwili. Choroba może przejść bezobjawowo chociaż może znacząco wpłynąć na przebieg ciąży. Istnieje wysokie prawdopodobieństwo ciężkich uszkodzeń płodu lub jego śmierci. Niezbędna jest wówczas stała kontrola ginekologa oraz częste badania kontrolne.
Po zamrożeniu mięsa głęboko lub gotowaniu powyżej 20 minut w temp. 60 stopni Celsjusza pierwotniak zanika. W leczeniu toksoplazmozy u ciężarnych stosuje się spiramycynę.
Wiele informacji jak uniknąć toksoplazmozy powinna przekazać również położna na kursie szkoły rodzenia. Rozwieje ona wątpliwości rodziców dotyczące nie tylko toksoplazmozy lecz także wielu innych niebezpieczeństw okresu ciąży i późniejszej opieki nad dzieckiem. Jeśli kobieta zadbała o bezpieczeństwo swoje i dziecka pozostaje tylko wybrać dla niego imię. Znaczenie imion wybranych przez matkę można znaleźć np. na wielu stronach internetowych.
