Na początek troszkę teorii.
Skrzynia biegów jest elementem pośredniczącym pomiędzy silnikiem, a kołami samochodu. To zespół kół zębatych, które odpowiednio ze sobą połączone, pozwalają na uzyskanie odpowiednich prędkości pojazdu przy odpowiednich obrotach silnika. Poszczególne kombinacje zazębień kół zębatych nazywają się biegami. Skrzynia posiada też specjalny zespół kół zębatych, który na poszczególnych biegach przekazuje obroty na koła pojazdu, poprzez półosie. Ten zespół czyni to niezależnie dla każdego koła, a nazywa się mechanizmem różnicowym. Półosie łączą skrzynię biegów z kołami samochodu. Taką budowę maja skrzynie biegów, które napędzają przednie koła. Samochody tylnonapędne nie posiadają mechanizmu różnicowego, a obroty na poszczególnych biegach przekazywane są na tylne koła, poprzez wał i tylny most. Wewnątrz skrzyni znajduje się sporo różnych elementów. Jedne z nich to synchronizatory, które pomagają bez zgrzytów każdorazowo włączyć (lub jak kto woli wrzucić) bieg. Pracujący silnik poprzez koło zamachowe, na którym jest sprzęgło, przekazuje swoje obroty skrzyni biegów dzięki wałkowi, który z jednej strony jest zamocowany w tarczy sprzęgła, a z drugiej napędza koła zębate w skrzyni.
Aby samochód na poszczególnych biegach mógł osiągać założone prędkości z odpowiednią mocą, sztab konstruktorów dobiera parametry kół zębatych, ustalając odpowiednie przełożenia. Poszczególne silniki mają dobierane przełożenia indywidualnie. Oznacza to, iż w sytuacji, w której zmuszeni jesteśmy wymienić skrzynię biegów w swoim aucie, musimy wymienić ją na taka samą jaka była. W zasadzie najprościej jest kupić skrzynię biegów z tym samym symbolem i numerem identyfikacyjnym. Zdarzają się jednak sytuacje, w których nasza skrzynia jest niedostępna. W takim przypadku opierając się na wiedzy sprzedawcy, możemy zastąpić naszą skrzynię biegów, skrzynią o innej identyfikacji, a posiadającej te same lub bardzo zbliżone przełożenia.
Jeśli skrzynia biegów będzie miała inne przełożenia niż pierwotnie zamontowana w naszym samochodzie, skutki tego mogą być różne, lecz na pewno nie zamierzone przez producenta. Mamy szansę np. osiągnąć maksimum 110 km/h przy zamkniętym zegarze obrotomierza. Poza skrzynią, na pewno ucierpi na tym silnik i zużycie paliwa. Objawów zamienionej skrzyni może być wiele i wierzcie mi, żaden z tych objawów Was nie usatysfakcjonuje.
Porównując naszą skrzynię biegów z tą, którą zamierzamy kupić, powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na obrys skrzyni w miejscu styku z silnikiem, który powinien być identyczny jak w naszej popsutej skrzyni. Niekiedy na pierwszy rzut oka może się wydawać, że jest taka sama. Problem wychodzi przy montażu bo okazuje się, że skrzynie różnią się tylko trochę rozstawem śrub, a reszta jest taka sama (nawet symbol skrzyni – tu uwaga na skrzynie Renault). To niestety dyskwalifikuje skrzynię do montażu. Czasem "na siłę" udaje się złączyć taką skrzynię z silnikiem, lecz skutki są opłakane – skrzynia potrafi oddzielić się od silnika w czasie jazdy, a opowiadania o skutkach sobie zaoszczędzę.
Przy zakupie należy też zwrócić uwagę na kilka dodatkowych szczegółów.
* Czy mocowanie skrzyni - łapy mocujące lub odwierty na te łapy są takie same lub w tych samych miejscach
* Czy elementy wybieraka biegów są takie same jak w naszej skrzyni. W wielu przypadkach są to elementy wzajemnie wymienne, ale nie zawsze (!)
* Czy obie skrzynie posiadają ten sam system uruchamiania licznika - mechaniczny albo elektryczny. Bywa też, że skrzynia konstrukcyjnie nie posiada takiego elementu bo licznik "czyta" prędkość z innego miejsca w samochodzie np. z ABSu.
* Czy wałek sprzęgłowy jest taki sam jak w naszej skrzyni - należy zwrócić uwagę na długość, średnicę i wielkość wieloklina (to te ząbki na wałku).
* Czy wałek sprzęgłowy się kręci i czy jest możliwość włączenia wszystkich biegów (nie we wszystkich skrzyniach włączenie biegów w zdemontowanej skrzyni jest możliwe).
Licząc, że powyższymi radami pomogę przy zakupie skrzyni biegów, zapraszam do kolejnego artykułu w którym poradzę jak zamontować skrzynię biegów.