Postaram się więc w miarę przystępnie omówić kilka sposobów na podwyższenie Twojego świadczenia. Mam nadzieję, że ostatecznie informację tutaj zawarte będą dla Ciebie „z korzyścią”.
Na początku chciałbym Cię poinformować, że co do zasady wysokość świadczenia ustalona w decyzji może zostać przeliczona, tudzież podwyższona, w wyniku:
- ponownego ustalenia podstawy,
- doliczenia okresów składkowych i nieskładkowych,
- aktywności zawodowej po przejściu na emeryturę.
Ponowne ustalenie podstawy wymiaru.
Ponowne ustalenie podstawy wymiaru emerytury może być dokonane z następujących powodów:
• przedłożenia nowych dowodów dotyczących wysokości zarobków – tj. gdy po uprawomocnieniu się decyzji ustalającej wysokość emerytury zostaną przedłożone nowe dowody, z których wynikać będą wyższe zarobki we wskazanym okresie albo w razie uzyskania brakujących zaświadczeń o zarobkach z okresów, z których zarobki nie zostały wykazane,
• wskazania innego okresu do ustalenia podstawy – chodzi o wskazanie innych lat kalendarzowych uwzględnianych w podstawie wymiaru, przy czym może to być tylko taka sama liczba lat kalendarzowych wybranych z takiego samego okresu, przyjętego do ustalania poprzedniej podstawy, tj. z 10 kolejnych lat z okresu 20 lat kalendarzowych (art. 111 ust. 1 pkt1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS – dalej u.e.r.),
• wprowadzenia nowego sposobu ustalania podstawy – ostatnio taka sytuacja miała miejsce w związku z wejściem w życie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, która wprowadziła możliwość wyliczenia podstawy wymiaru emerytury z 20 lat kalendarzowych dowolnie wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu (art. 15 ust. 6 u.e.r.).
Co ważne, przeliczenie będzie możliwe jeżeli nowy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru będzie wyższy od poprzednio przyjętego. Innymi słowy gdy relacja rocznych zarobków indywidualnych do przeciętnego wynagrodzenia w przyjętym okresie, wyrażona w procentach, będzie wyższa od poprzedniej. Wskaźnik ten nie może być jednak wyższy niż 250% (art. 15 ust. 5 u.e.r.).
Powyższe oznacza, że przeliczenie podstawy wymiaru emerytury polegać będzie na swoistym cofnięciu się do dnia nabycia prawa i ponownym wyliczeniu emerytury na ten dzień, a następnie dokonaniu wszystkich waloryzacji nowej kwoty emerytury w celu ustalenia jej aktualnej wysokości. Tak ustalone świadczenie będzie wówczas wypłacane od dnia złożenia wniosku o przeliczenie.
Dodatkowo wskazuję na treść art. 110 w zw. z art. 15 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Ustawodawca pozwala bowiem na ponowne wyliczenie już ustalonej podstawy w następującej sytuacji:
• wskazania do obliczenia podstawy okresu 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat przypadających bezpośrednio przed zgłoszeniem wniosku o ponowne ustalenie wysokości świadczenia,
• wskazany okres 10 lat ma przypadać w całości lub w części na okres po przyznaniu świadczenia,
• nowy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru ma być wyższy od poprzedniego,
• nowy wskaźnik może być niższy od poprzedniego, ale nie niższy niż 130%, jeżeli świadczenie nie zostało pobrane wskutek zawieszenia prawa lub okres wymagany do ustalenia nowej podstawy w całości przypada po przyznaniu prawa do świadczenia.
Doliczenie okresów składkowych i nieskładkowych.
Kolejny przykład na podwyższenie emerytury związany jest z generalną zasadą obowiązującą w ubezpieczeniach społecznych, że w razie wprowadzenia zmian na korzyść ubezpieczonych mają one zastosowanie także do osób, które nabyły prawo na poprzednich, mniej korzystnych zasadach. Praktycznie oznacza to, że np. poszerzenie katalogu okresów składkowych i nieskładkowych pozwala na uzupełnienie stażu ubezpieczeniowego i wyliczenie nowej wysokości świadczenia z uwzględnieniem większego stażu ubezpieczeniowego.
Dla zilustrowania wskaże Ci przykłady takiego poszerzenia katalogu okresów składkowych i nieskładkowych. I tak odpowiednio do okresów składkowych zaliczana jest obecnie praca wykonywana w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach pozyskiwania i wzbogacania rud uranu oraz batalionach budowlanych podczas odbywania służby wojskowej w Wojsku Polskim. Z kolei do okresów nieskładkowych wprowadzono okresy pobierania zasiłku przedemerytalnego i świadczenia przedemerytalnego.
Wniosek o przeliczenie emerytury z uwzględnieniem nowych okresów można składać w każdym czasie, a emerytura w nowej wysokości będzie wówczas wypłacana od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o jej przeliczenie.
Aktywność zawodowa.
W końcu przedstawiam trzeci sposób zwiększenia wysokości świadczenia. Mianowicie przejście na emeryturę nie musi oznaczać zakończenia aktywności zawodowej. W razie kontynuowania zatrudnienia przy jednoczesnym pobieraniu świadczenia możliwe jest jego zwiększenie. Związane je to z tym, że emeryci aktywni zawodowo (np. zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę) podlegają ubezpieczeniu emerytalnemu. Przy czym z jednej strony ma to wpływ na uzupełnienie pobieranego świadczenia oraz z drugiej strony na wzrost otrzymywanego świadczenia.
Do tego jednak konieczny jest wniosek o doliczenie nowych okresów składkowych i nieskładkowych. Stosowny wniosek można składać po zakończeniu kwartału kalendarzowego, chyba że ubezpieczenie ustało wcześniej. Okresy składkowe i nieskładkowe są wyceniane na ogólnych zasadach, tj. okresy składkowe obliczane są jako 1,3% podstawy wymiaru, a nieskładkowe jako 0,7% podstawy wymiaru.
