Badania kliniczne wykazały, że preparaty ekstraktu z cynamonu powodują obniżenie stężenia glukozy w surowicy oraz wpływają korzystnie na profil lipidowy u osób chorych na cukrzycę typu 2, jednakże należy zauważyć, że nie wszyscy badacze potwierdzają te obserwacje. Potencjalna rola cynamonu w leczeniu cukrzycy typu 2 wymaga w chwili obecnej dalszych badań. Cynamonowiec jest to rodzaj roślin z rodziny wawrzynowatych, obejmujący ok. 250 gatunków drzew i dużych krzewów, które pierwotnie występowały tylko we wschodniej i północno-wschodniej Azji, natomiast obecnie są uprawiane w całej strefie klimatu subtropikalnego. Najpopularniejsi przedstawiciele tego rodzaju to cynamonowiec cejloński (Cinnamomum zeylanicum) oraz cynamonowiec wonny, czyli kasja (Cinnamomum cassia).
Cynamon od dawna był stosowany w celach leczniczych, szczególnie w leczeniu braku apetytu, dolegliwości dyspeptycznych, czy kolkowych bólów brzucha. W ostatnich latach wykazano, że ekstrakt z cynamonu ma właściwości przeciwbakteryjne, m.in. ma działanie bakteriobójcze w stosunku do Salmonella typhimurium i Escherichia coli. Coraz więcej uwagi poświęca się możliwej roli składników cynamonu w regulacji procesów metabolicznych. Stwierdzono, że ekstrakt z cynamonu jest ważnym źródłem substancji o właściwościach antyoksydacyjnych. Pojawiają się również doniesienia, że składniki cynamonu wykazują działanie poprawiające wrażliwość na insulinę oraz obniżające stężenie glukozy i lipidów w surowicy. Oznacza to, że być może ekstrakt z cynamonu znajdzie zastosowanie wspomagające w leczeniu cukrzycy typu 2.
Leki stosowane w leczeniu cukrzycy typu 2 wpływają na zwiększenie wydzielania insuliny lub na poprawę wrażliwości na insulinę. Są one obciążone wieloma działaniami ubocznymi. Ponadto, w naturalnym rozwoju choroby dochodzi najczęściej do wtórnej nieskuteczności leków doustnych i konieczności stosowania insuliny. Dlatego bardzo korzystne byłoby wprowadzenie nowego środka wspomagającego, który obniżałby stężenie glukozy w surowicy dzięki poprawie wrażliwości na insulinę, wpływając jednocześnie korzystnie na profil lipidowy i nie powodując przyrostu masy ciała.
Cynamon a insulinooporność
– badania doświadczalne
W badaniach z zastosowaniem hodowli komórek tłuszczowych szczura wykazano, że cynamon był najbardzie skuteczny z 49 badanych ziół, przypraw i roślin leczniczych, jeśli chodzi o zdolność do stymulacji zależnego od insuliny transportu glukozy do wnętrza komórek. Stwierdzono, że za działanie ekstraktu z cynamonu, podobne do działania samej insuliny odpowiedzialne są polimery polifenoli typu A. W innym badaniu stwierdzono, że obecny w ekstrakcie z cynamonu polimer MHCP stymuluje wychwyt glukozy przez komórki tłuszczowe w stopniu równie silnym, jak sama insulina. MHCP bezpośrednio pobudzał receptory insuliny, czego skutkiem było pobudzenie wychwytu glukozy z krwi i jej przetwarzania w glikogen. Stwierdzono, że MHCP wykazuje działanie synergistyczne z insuliną – efekt metabolicznyuzyskany w wyniku zastosowania obu substancji jednocześnie był większy, niż suma oddzielnego zastosowania tych związków. Korzystny wpływ cynamonu na insulinowrażliwość i związane z nią parametry wykazano również w badaniach in vivo na zwierzętach doświadczalnych. Niektórzy badacze zaobserwowali, że podanie szczurom ekstraktu z cynamonu poprawia zarówno wrażliwość na insulinę, jak i funkcję wydzielniczą komórek (produkujących insulinę).
Cynamon w leczeniu cukrzycy
– badania kliniczne
Interesujące wyniki badań na zwierzętach skłoniły do podjęcia prób klinicznych z zastosowaniem preparatów z cynamonu u osób chorych na cukrzycę typu 2. Przeprowadzone w Pakistanie badanie Khana i współpracowników objęło 60 osób z cukrzycą typu 2, nie leczonych insuliną, w wieku powyżej 40 roku życia, z niewyrównaną cukrzycą (glikemia na czczo wynosiła od 140 do 400 mg/dl). Czas badania wynosił 40 dni, oceniane parametry były analizowane również 20 dni po zakończeniu stosowania cynamonu lub placebo (kapsułki nie zawierające substancji czynnej). Zaobserwowano, że podawanie cynamonu powoduje obniżenie stężenia glukozy w surowicy o 18-29%, obniżenie stężeń w surowicy: trójglicerydów o 23-30%, cholesterolu całkowitego o 12-26% i LDL- -cholesterolu o 7-27%. Zmiany w stężeniu HDL-cholesterolu w surowicy nie były istotne statystycznie. Korzystne efekty stosowania cynamonu utrzymywały się jeszcze po 20 dniach od przerwania leczenia. Nie obserwowano żadnych zmian badanych parametrów w grupach, w których podawano wyłącznie placebo. Nie zanotowano również działań ubocznych, wynikających ze stosowania kapsułek z zawartością cynamonu. Autorzy wnioskowali, że włączenie cynamonu do diety osób chorych na cukrzycę typu 2 może przyczynić się do poprawy wyrównania cukrzycy oraz do redukcji czynników ryzyka chorób układu krążenia. Istotnym czynnikiem w interpretacji powyższego badania wydaje się fakt, że dotyczyło ono pacjentów z niewyrównaną cukrzycą. Dlatego w najnowszym, niemieckim badaniu z 2006 r. uwzględniono osoby z lepszym stopniem wyrównania metabolicznego. Było to badanie prowadzone wg najnowocześniejszej metodyki badawczej: tzw. badanie randomizowane, prowadzone metodą podwójnie ślepej próby. W grupie 65 osób z cukrzycą typu 2 przez 4 miesiące podawano standaryzowany wyciąg z cynamonu w dawce odpowiadającej 3 g cynamonu na dobę lub placebo. Podobnie, jak poprzednio, obserwowano zmniejszenie glikemii na czczo, w tym przypadku o 10%. Efekt ten był istotnie wyższy w porównaniu doobniżenia glikemii o 3% w grupie placebo. Natomiast w przeciwieństwie do badania Khana nie wykazano wpływu na profil lipidowy ani obniżenia wartości hemoglobiny glikowanej. Co ciekawe, im wyższy był wyjściowy poziom cukru we krwi, tym większy był efekt obniżenia jego poziomu pod wpływem cynamonu. Oznacza to, że efekt działania cynamonu jest silniejszy u chorych z niewyrównaną cukrzycą. W jeszcze innym badaniu Vanschoonbeeka i wsp., w którym grupie 25 kobiet po menopauzie, z cukrzycą typu 2, podawano 1,5 g cynamonu dziennie, przez 6 tygodni, nie stwierdzono żadnego wpływu na tolerancję glukozy, wrażliwość na insulinę, a także profil lipidowy. Różnice między poszczególnymi badaniami mogą wynikać po części z różnic grup badanych pod względem stopnia wyrównania cukrzycy. Biorąc po uwagę fakt, że w badaniu Khana cynamon wywierał efekt metaboliczny już w dawce 1 g na dobę, nie wydaje się, aby przyczyną różnic w wynikach mogła być zbyt mała dawka cynamonu w pozostałych badaniach. Chociaż wstępne wyniki są zachęcające, zastosowanie cynamonu jako leku wspomagającego terapię chorych na cukrzycę typu 2 wymaga przeprowadzenia dużych badań klinicznych. W chwili obecnej istnieją jednak przesłanki do stosowania wyciągu z cynamonu (jako suplementu diety) lub wysokich dawek cynamonu w diecie osób z cukrzycą typu 2 w celu wspomagania obniżania poziomu glukozy.
