Historia nie zawsze jest jednowymiarową narracją podporządkowaną wyłącznie faktom. W toku badań często pojawiają się nowe interpretacje, które kwestionują utrwalone przekonania. Wielu historyków, od Henryka Sienkiewicza po Normana Daviesa, odważyło się sięgnąć poza oficjalne wersje wydarzeń, nie obawiając się reakcji środowiska naukowego i opinii publicznej. Artykuł ten ukazuje ich motywacje, metody i konsekwencje podważania tradycyjnych poglądów.