Odżywki białkowe (proteiny)
Optymalnie zestawiona dieta sportowca powinna uwzględniać między innymi odpowiednią podaż białka - składnika niezbędnego dla utrzymania zrównoważonego lub dodatniego bilansu azotowego zapewniającego zachowanie lub przyrost masy mięśniowej. Białko stanowi cenny materiał budulcowy tkanki nerwowej i gruczołowej, wchodzi w skład płynów ustrojowych i wydzielin jak krew, enzymy, hormony, oraz uczestniczy w ważnych procesach regulacyjnych i transportowych.
W wyniku wytężonej pracy mięśniowej mamy do czynienia z nasilonym katabolizmem białek strukturalnych, enzymatycznych i transportowych, dlatego organizm sportowca wykazuje zwiększone zapotrzebowanie na ten składnik pokarmowy. Spożycie białka powinno wzrastać proporcjonalnie do wzrostu ogólnej energetyczności diety. Przyjmuje się, że podaż tego składnika w diecie powinno wynosić ok. 1,4g/kg masy ciała w dyscyplinach wytrzymałościowych, 1,8g w dyscyplinach szybkościowo-siłowych, oraz 2-2,5g/kg w dyscyplinach siłowych. Oczywiście są to założenia ogólne, gdyż na wielkość spożycia białka oprócz rodzaju, objętości i intensywności treningu wpływ ma także płeć, wiek, stan organizmu, skład ciała, warunki otoczenia oraz czynniki żywieniowe jak ogólna energetyczność diety czy jakość białka.
W przypadku sportowców, zapotrzebowanie na wysokiej jakości białko nie zawsze można pokryć przy pomocy normalnego pożywienia. Większość produktów żywnościowych pochodzenia zwierzęcego, będących źródłem pełnowartościowego białka, zawiera w swym składzie także duże ilości tłuszczu, szczególnie kwasów tłuszczowych nasyconych, które wpływają niekorzystnie na wchłanianie i metabolizm aminokwasów . Z kolei w produktach pochodzenia roślinnego dominują białka charakteryzujące się niską zawartością aminokwasów egzogennych oraz dużymi dysproporcjami w składzie aminokwasowym.
Białka roślinne charakteryzują się niską wartością odżywczą a ich podwyższone spożycie może prowadzić do wystąpienia określonych objawów niedoborowych. Ponadto zawarty w produktach roślinnych błonnik pokarmowy utrudnia proces enzymatycznego trawienia białka oraz wchłanianie aminokwasów do krwiobiegu. Z tego tytułu, szczególnego znaczenia w żywieniu sportowców nabierają specjalne preparaty białkowe, posiadające optymalny skład aminokwasowy, są łatwo trawione i metabolizowane oraz wzbogacone w zestaw niezbędnych witamin i minerałów. Do odżywek białkowych , mogących mieć zastosowanie w żywieniu sportowców zaliczamy także preparaty zawierające wolne aminokwasy i krótkie peptydy, których główną zaletą jest szybkie wchłanianie.
Optymalnie zestawiona dieta sportowca powinna uwzględniać między innymi odpowiednią podaż białka - składnika niezbędnego dla utrzymania zrównoważonego lub dodatniego bilansu azotowego zapewniającego zachowanie lub przyrost masy mięśniowej. Białko stanowi cenny materiał budulcowy tkanki nerwowej i gruczołowej, wchodzi w skład płynów ustrojowych i wydzielin jak krew, enzymy, hormony, oraz uczestniczy w ważnych procesach regulacyjnych i transportowych.
W wyniku wytężonej pracy mięśniowej mamy do czynienia z nasilonym katabolizmem białek strukturalnych, enzymatycznych i transportowych, dlatego organizm sportowca wykazuje zwiększone zapotrzebowanie na ten składnik pokarmowy. Spożycie białka powinno wzrastać proporcjonalnie do wzrostu ogólnej energetyczności diety. Przyjmuje się, że podaż tego składnika w diecie powinno wynosić ok. 1,4g/kg masy ciała w dyscyplinach wytrzymałościowych, 1,8g w dyscyplinach szybkościowo-siłowych, oraz 2-2,5g/kg w dyscyplinach siłowych. Oczywiście są to założenia ogólne, gdyż na wielkość spożycia białka oprócz rodzaju, objętości i intensywności treningu wpływ ma także płeć, wiek, stan organizmu, skład ciała, warunki otoczenia oraz czynniki żywieniowe jak ogólna energetyczność diety czy jakość białka.
W przypadku sportowców, zapotrzebowanie na wysokiej jakości białko nie zawsze można pokryć przy pomocy normalnego pożywienia. Większość produktów żywnościowych pochodzenia zwierzęcego, będących źródłem pełnowartościowego białka, zawiera w swym składzie także duże ilości tłuszczu, szczególnie kwasów tłuszczowych nasyconych, które wpływają niekorzystnie na wchłanianie i metabolizm aminokwasów . Z kolei w produktach pochodzenia roślinnego dominują białka charakteryzujące się niską zawartością aminokwasów egzogennych oraz dużymi dysproporcjami w składzie aminokwasowym.
Białka roślinne charakteryzują się niską wartością odżywczą a ich podwyższone spożycie może prowadzić do wystąpienia określonych objawów niedoborowych. Ponadto zawarty w produktach roślinnych błonnik pokarmowy utrudnia proces enzymatycznego trawienia białka oraz wchłanianie aminokwasów do krwiobiegu. Z tego tytułu, szczególnego znaczenia w żywieniu sportowców nabierają specjalne preparaty białkowe, posiadające optymalny skład aminokwasowy, są łatwo trawione i metabolizowane oraz wzbogacone w zestaw niezbędnych witamin i minerałów. Do odżywek białkowych , mogących mieć zastosowanie w żywieniu sportowców zaliczamy także preparaty zawierające wolne aminokwasy i krótkie peptydy, których główną zaletą jest szybkie wchłanianie.
Licencja: Creative Commons
