Czarny bez – cechy charakterystyczne
Czarny bez, znany także pod nazwą bez pospolity, lekarski lub dziki, to krzew, którego wysokość sięga nawet 10 metrów. Spotkać go można najczęściej w lasach, na polach, przy drogach, w parkach czy ogródkach. Krzew ten znany jest od wieków – wykorzystywany był w medycynie ludowej jako wyjątkowa roślina o cennych właściwościach, przez niektórych nazywana antybiotykiem. Czarny bez odnalazł swoje zastosowanie w kosmetologii i lecznictwie. Zwłaszcza jego kwiaty i owoce są szczególnie bogate w aktywne biologiczne związki, które odpowiadają za wyjątkowe właściwości rośliny.
Czarny bez kwitnie na biało na przełomie wiosny i lata (maj/czerwiec). Kwiaty zebrane są w tzw. baldachy i mają nieprzyjemny zapach. Jego owce, mięsiste o kolorze ciemnego fioletu, najlepiej jest zbierać na przełomie sierpnia i września, o ile pogoda dopisuje.
Właściwości czarnego bzu
Kwiaty i owoce czarnego bzu są zdecydowanie najczęściej wykorzystywanymi częściami tego krzewu. Kwiaty są bogatym źródłem kwasów fenolowych, kwasów organicznych, flawonoidów, zawierają także garbniki, sterole, śluzy, olejek i sole mineralne. Owoce z kolei to skarbnica cukrów, pektyn, garbników, kwasów organicznych, rutyny i witaminy C, prowitaminy A, witamin z grupy B, a także sodu, wapnia, żelaza, potasu i glinu.
Z uwagi na różnorodny skład zarówno owoce jak i kwiaty czarnego bzu słynął ze swoich różnych właściwości. Kwiaty czarnego bzu działają moczopędnie, rozrzedzają wydzielinę np. w nosie oraz w płucach, wpływają na obniżenie temperatury ciała, oczyszczają organizm z toksyn, działają przeciwbólowo, przeciwzapalnie, a także antywirusowo, dodatkowo przyspieszają przemianę materii. Ta część rośliny jest więc często wykorzystywana do walki z katarem, astmą, różyczką, zapaleniem oskrzeli, pęcherza moczowego, przy chorobach nerek, do zbijania gorączki. Łagodzą również ból głowy, a także mają działanie przeciwcukrzycowe. Owoce czarnego bzu natomiast uspokajają, poprawiają procesy trawienne w organizmie, a także działają przeczyszczająco, wzmacniają cały organizm, łagodzą objawy kaszlu i wspomagają pracę całego układu oddechowego. Podobnie jak kwiaty – są moczopędne, działają przeciwbólowo, przeciwzapalnie i antywirusowo. Owoce tego krzewu odnalazły swoje zastosowanie w walce z wszelkimi problemami żołądka i niestrawnością, zgagą, zaparciami, wzdęciami, biegunkami, są polecane osobom chorującym na żółtaczkę, kamicę moczową czy nerwicę.
Zastosowanie czarnego bzu
Z czarnego bzu przygotowuje się specjalny syrop, który jest doskonały na tzw. kaca, łagodzi bóle głowy i wzmacnia organizm. Płukanki z kwitów czarnego bzu polecane są przy chorobach gardła, a okłady złagodzą stany zapalne spojówek, podrażnioną skórę, a także ze skłonnościami do trądziku. Napar z kwiatów lub owoców tego krzewu pomoże w problemach trawiennych, złagodzi wzdęcia, a także zgagę, dodatkowo obniży gorączkę i pomoże w walce z przeziębieniem. Świeże kwiaty można również stosować jako dodatek do potraw, a z owoców przygotować dżem lub sok. Co ciekawe olejek z czarnego bzu ma działanie antycellulitowe – warto więc dodawać go do kąpieli oraz masować nim ciało. - farmaceutka Monika Kowalczyk
