Przeglądając większość stron internetowych, gabinetów zajmujących się specjalistyczną pielęgnacją stóp czyli podologią, zauważyliście z pewnością, że zwykle można tam przeczytać, jak w danym gabinecie dba się o bezpieczeństwo pacjenta. Zwykle przeczytacie o stosowaniu jednorazowych narzędzi, o urządzeniu o nazwie autoklaw, czy też znajdziecie informację, że w gabinecie sterylizuje się narzędzia.
Po co to wszystko i czy to nie jest przesadne działanie? Dlaczego te gabinety przykładają do tego taką wagę i o tym jeszcze Was informują? A może jeszcze jakieś środki bezpieczeństwa są stosowane?
Zagrożenia
Czego się boimy, my podolodzy i jednocześnie, przed czym chcemy ochronić naszych pacjentów? Gabinety specjalistycznej pielęgnacji stóp różnią się zdecydowanie od typowych gabinetów kosmetycznych. Trafiają do nich zwykle pacjenci z różnymi schorzeniami. Trzeba zdać sobie sprawę, ze specyfiki wykonywanych tutaj zabiegów. Często mamy do czynienia ze stanami zapalnymi np. przy wrastających paznokciach. Pracując frezarkami narażeni jesteśmy na pył, tymczasem nasi pacjenci mają często np. grzybicę. W związku z ryzykiem naruszenia ciągłości tkanek, a tym samym wystąpienia krwawienia, narażeni jesteśmy na kontakt z potencjalnie zakażonym materiałem biologicznym. Codziennością w praktyce podologa jest kontakt z grzybicą, pleśniami oraz wirusami takimi jak HPV (brodawczak ludzki – potocznie kurzajka), HBS (żółtaczka), HIV. Wszystkie niżej wymienione zabezpieczenia chronią nas – osoby wykonujące zabieg, ale również (a nawet przede wszystkim) dają gwarancję bezpieczeństwa wszystkim naszym pacjentom. Niewłaściwe postępowanie z narzędziami może prowadzić do szerzenia się infekcji i możliwości zakażania.
Postępowanie
Prawidłowe przeprowadzenie zabiegu podologicznego wymaga zastosowania narzędzi jednorazowych lub sterylnego sprzętu wielokrotnego użycia. Będą to np. jednorazowe pilniki, ostrza skalpeli i dłut, igły. Bezwzględnie po ich wykorzystaniu powinny one trafić do specjalnych pojemników na odpady niebezpieczne, o twardych ścianach, odpornych na przekłucie, perforację. Z kolei wszelkie jednorazowe materiały opatrunkowe, maski, rękawice, czy kapturki ścierne, powinny trafić do oznakowanych pojemników na odpady niebezpieczne. Narzędzia wielokrotnego użycia poddawane są złożonemu procesowi, obejmującemu m.in. dezynfekcję i sterylizację.
Kolejnym elementem zwiększającym poziom higieny oraz ochronę przed zakażeniami, a który wzbudza na początku spore zdziwienie u pacjentów są różnego rodzaju środki ochrony indywidualnej. Będą to m.in. jednorazowe rękawiczki, maski przeciwpyłowe czy okulary ochronne, bez których trudno sobie wyobrazić naszego specjalistę przy pracy.
Nie sposób jest oczywiście wymienić wszystkich sposobów i metod wykorzystywanych do przeciwdziałania zakażeniom. Wspomnimy może jeszcze o jednym dość charakterystycznym - jednorazowych foliowych wkładach do misek i brodzików – higiena ponad wszystko!
W niektórych gabinetach podologicznych można spotkać lampy bakteriobójcze. Stosowanie lamp bakteriobójczych jest jedną z metod dezynfekcji powietrza i powierzchni. Urządzenia te emitują promieniowanie UV-C o odpowiedniej długości fali. Promieniowanie to ma właściwości biobójcze i dezaktywuje bakterie, wirusy, pleśnie, grzyby oraz wszelkie inne drobnoustroje.
Bezpieczeństwo przeprowadzanych zabiegów podologicznych zależy od skrupulatnego przestrzegania zasad aseptyki (postepowanie bez drobnoustrojów chorobotwórczych) i antyseptyki (postepowanie przeciw drobnoustrojom chorobotwórczym). Po każdym wykorzystaniu narzędzia wielokrotnego użytku muszą być poddane dezynfekcji, a następnie myciu. Kolejny etap to pakowanie w specjalne rękawy papierowo-foliowe. Ważne jest by opakowanie było szczelne i nieuszkodzone. Dopełnieniem całego procesu jest sterylizacja. Dopiero po tym narzędzia nadają się do ponownego zastosowania.
Sterylizacja
Sterylizacji dokonuje się w autoklawie. Polskie przepisy prawa dopuszczają w gabinetach typu podologicznego umiejscawianie ich w pomieszczeniu, w którym przeprowadza się zabiegi z zastrzeżeniem, że proces sterylizacji nie może się odbywać w trakcie obsługi pacjenta. Jest to mocno uciążliwe i kłopotliwe. Najlepszym rozwiązaniem, zapożyczonym bezpośrednio z placówek medycznych i jedocześnie najwłaściwszym, jest zastosowanie w procesie sterylizacji tzw. ciągu dekontaminacyjnego. Najprościej mówiąc jest to wydzielone pomieszczenie, w którym w jednym ciągu roboczym możemy przeprowadzić cały proces, poczynając od wypakowania narzędzi z wanienki dezynfekcyjnej, mycia, osuszania, pakowania, sterylizacji i rozładunku autoklawu.
Dobry zwyczaj w gabinecie podologicznym.
Pacjent powinien zwrócić uwagę również na takie rzeczy jak rozpakowywanie pakietów ze sterylnymi narzędziami. Te otwiera się przy pacjencie i bezpośrednio przed zabiegiem. Na co jeszcze powinien zwrócić uwagę świadomy pacjent? Specjalista przystępując do zabiegu powinien zadbać o to, by jego włosy nie miały kontaktu z miejscem zabiegowym (długie włosy należy mieć związane). Nie powinien również przystępować do zabiegu z biżuterią na dłoniach, a jego paznokcie, pomimo stosowanych rękawiczek, powinny być krótko obcięte i pozbawione sztucznych stylizacji.
Każdy pacjent, a także personel gabinetu pielęgnacji stóp, muszą mieć świadomość, że tylko pełne przestrzeganie opisanych procesów i sposobów postępowania, daje gwarancję bezpiecznego przeprowadzenia zabiegów podologicznych.
