Kotły na paliwo stałe są jednym z najtańszych i najbardziej popularnych urządzeń grzewczych. Ze względu na uciążliwą eksploatację producenci poprzez wprowadzanie zmian w tego typu sprzętu grzewczego dbają o to aby był bardziej przyjazny dla użytkownika i środowiska.
W dalszym ciągu w dużej mierze kotły na paliwo stałe są produkowane w małych, przestarzałych zakładach, jednakże liczba ta ulega zmieszeniu na rzecz produkowanych w profesjonalnych, wykorzystujących najnowsze zastosowania technologiczne czyniących te urządzenia wydajnymi, łatwymi w obsłudze a przede wszystkim bezpiecznymi.
Kotły ze spalaniem górnym i dolnym
Wybierając kocioł przede wszystkim powinniśmy dostosować jego konstrukcję, rodzaj opału, moc grzewczą do naszych oczekiwań i potrzeb.
Kotły z spalaniem górnym należą do najtańszych i najpopularniejszych urządzeń na paliwo stałe. Wadą tego typu kotłów jest to, iż w spalinach opuszczających kocioł znajduje się sporo nie wypalonego drewna co ma wpływ na obniżenie sprawności kotła. Z tego względu kotły z spalaniem górnym lepiej nadają się jako kotły węglowe aniżeli piece do spalania drewna.
Kotły z spalaniem dolnym cechują się tym, iż osiągają dużo wyższą sprawność przy spalaniu drewna aniżeli kotły z spalaniem dolnym.
Podstawowym wyposażeniem każdego kotła jest szuflada na popiół, sterowniki służące do pracy pomp obiegowych, ruszt obrotowy.
Kotły zagazowujące
W nowoczesnych kotłach na drewno paliwo jest poddane procesowi zagazowania. Polega to na tym, iż jest najpierw suszone i odgazowywane w komorze zagazowania, na skutek czego uwalnia się gaz ziemny. Proces ten odbywa się przy szczelnie zamkniętej komorze spalania i zamkniętym wylocie kominowym.
Kotły wielopaliwowe (dwupaliwowe)
Mogą służyć do spalania zarówno paliw stałych – np. węgla, jak i po zamontowaniu palnika olejowego – olej opałowy. Dosyć dużym udogodnieniem jest to, iż palnik można zamontować w każdej chwili, nawet po kilku sezonach grzewczych od chwili zakupu kotła wielopaliwowego. Zaletą tego typu kotła jest także to, iż można go instalować w małych kotłowniach, w których jest jeden kanał spalinowy.
Kotły z palnikiem retortowym
Są to urządzenia ekologiczne, bezobsługowe. Posiadają niezwykle zaawansowaną technikę spalania, dzięki czemu popiół usuwa się tylko raz do roku. Kocioł ma też opcję samooczyszczenia wymiennika. W tym typie kotłów pali się brykietem.
Pieco-kuchnie
Wielofunkcyjne piece wyposażone w kocioł na paliwo stałe z regulowanym paleniskiem, piekarnik z płyta ceramiczną. Ten rodzaj kotła jest bardzo popularny w małych miejscowościach turystycznych w całej Europie.