Wymiana danych między lekarzem i pacjentem umożliwia postawienie diagnozy, zalecenie odpowiedniego leczenia, czy zapobieganie występowaniu potencjalnych schorzeń lub komplikacji. Innym ważnym aspektem telemedycyny, o którym nie należy zapominać, jest możliwość ustawicznego szkolenia fachowców na odległość. Niestety, podczas gdy w działalności gospodarczej wykorzystanie najnowszych technologii jako narzędzia kształcenia i komunikacji jest szeroko rozwinięte, to w medycynie ich użycie wciąż nie jest wystarczająco rozpowszechnione. Jedynie niektóre kraje, na drodze regulacji prawnych i decyzji politycznych, zaimplementowały telemedycynę w szerszym zakresie. Pocieszające jest jednak, że w coraz większym stopniu zaczyna się dostrzegać istotne korzyści, nie tylko na poziomie lokalnym, lecz również w szerszym, międzynarodowym kontekście.
Poruszając temat telemedycyny należy zwrócić uwagę, że w obrębie nazewnictwa dotyczącego zdrowia mieszczą się pojęcia tak różne, jak wykorzystanie płyt CD, systemów operacyjnych, baz danych, elektronicznych rejestrów pacjentów, posługiwanie się internetem, korzystanie z poczty elektronicznej czy też książek elektronicznych. Należy więc podkreślić raz jeszcze, że pod pojęciem telemedycyny mieści się wykorzystanie w opiece zdrowotnej nowych technologii, pozwalających na pokonanie barier geograficznych dzielących pacjenta i personel medyczny. Nie można tu jednak podpiąć każdego wykorzystania technologii z zakresu informatyki.
W dzisiejszych czasach informacja może dotrzeć w dowolne miejsce na świecie w ciągu kilku minut czy nawet sekund. Pozwala to na jej wykorzystanie na poziomie międzynarodowym, a nie jedynie krajowym. Chociaż wciąż istnieje istotne zróżnicowanie w dostępności i wykorzystaniu technologii informacyjnych pomiędzy poszczególnymi krajami, postępujące skracanie tego dystansu pozwala na optymistyczne prognozy na przyszłość.
Cukrzyca jest jedną z przewlekłych chorób, przy których leczeniu można w bardzo dużym stopniu spożytkować korzyści, jakie niesie telemedycyna. Wspomaga ona w sposób nieoceniony opiekę lekarską i ułatwia kontrolę samej choroby. W terapii zaś jest niezastąpioną pomocą w dopasowaniu planu leczenia do potrzeb pacjenta. Wystarczy wymienić takie możliwości jak:
-konsultacja na odległość z wykorzystaniem wideokonferencji i przesyłania obrazów w czasie rzeczywistym;
- transmisja danych, telemoni-toring w czasie rzeczywistym lub na zasadzie store and forward (z wykorzystaniem węzła pośredniczącego, który najpierw pobiera całość informacji i po sprawdzeniu jej poprawności przesyła ją do węzła docelowego);
- wykorzystanie telefonii komórkowej i wiadomości SMS w celu intensywnego monitorowania stanu pacjentów z cukrzycą;
- wyedukowanie pacjenta, wsparcie samokontroli, leczenie na odległość.
- wykorzystanie systemów teleokulistyki w centrach podstawowej opieki zdrowotnej dla wdrożenia badań okresowych w celu wczesnego wykrycia retinopatii cukrzycowej.
Istotną kwestią jest też odpowiednie przygotowanie pacjentów diabetyków do posługiwania się technologiami z zakresu informatyki i komunikacji, a przede wszystkim zapewnienie im dostępu do tych technologii.
Pokonanie bariery geograficznej nie jest jedyną korzyścią płynącą z wykorzystania telemedycyny. Równie istotny jest czas, który się dzięki niej zyskuje. Pacjent zdecydowanie zmniejsza liczbę wizyt u lekarza, a dzięki temu może zachować większą autonomię. Dobrym przykładem są dane ze Szpitala Klinicznego San Carlos w Madrycie. Badania przeprowadzone tam w ostatnich latach na grupie kobiet ciężarnych cierpiących na cukrzycę wskazują jednoznacznie, że wykorzystanie telemedycyny poprawiło jakość życia pacjentek dzięki wyraźnemu ograniczeniu (o kilkadziesiąt procent) liczby wizyt w ośrodku.
Lepszy monitoring stanu chorego pozwala na zwiększenie kontroli metabolicznej diabetyków. Dzięki temu zredukowane zostaje ryzyko wystąpienia komplikacji. Ponadto dzięki stałej kontroli ciśnienia tętniczego zmniejsza się ryzyko powikłań w wyniku uszkodzenia naczyń krwionośnych.
Innym, godnym wymienienia przykładem korzyści płynących z zastosowania telemedycyny jest uwrażliwienie na schorzenia okulistyczne zarówno personelu ośrodków zdrowia, jak i chorujących na cukrzycę, którzy często nie zdają sobie sprawy, że znajdują się w grupie ryzyka. Pacjenci ci mogą cierpieć na retinopatię cukrzycową, która nieleczona może doprowadzić do ślepoty. W związku z tym wszyscy diabetycy powinni przechodzić rutynowe badania oczu co najmniej raz w roku. W praktyce jednak większość pacjentów nie zgłasza się na takie badania, dopóki nie pojawią się dolegliwości. Dzięki systemowi telemedycyny liczba leczonych pacjentów wzrosła dwukrotnie.
Innym aspektem wykorzystania telemedycyny, o którym warto wspomnieć, mimo że nie odnosi się bezpośrednio do cukrzycy, jest fakt starzenia się społeczeństw państw Unii Europejskiej. Problem ten dotyczy również Polski. Pacjenci powyżej 65 roku życia wymagają wzmożonej opieki zdrowotnej, co wiąże się ze wzrastającymi nakładami pieniędzy i czasu. Jest więc rzeczą oczywistą, że w miarę pogłębiania się tego zjawiska konieczne będzie wypracowanie mechanizmów, które będą odpowiedzią adekwatną do zmieniającej się rzeczywistości i zapewnią sprawne funkcjonowanie systemu służby zdrowia.
Z analogicznym przypadkiem, gdy wykorzystanie telemedycyny może stać się koniecznością wymuszoną przez sytuację mamy do czynienia w związku z cukrzycą. W ciągu ostatnich lat nastąpił wzrost liczby odnotowanych zachorowań. Konieczne jest więc znalezienie nowych alternatyw w ich leczeniu i nadzorowaniu. Telemedycyna jest jedną z takich alternatyw.
Podsumowując, telemedycyna pozwala zmniejszyć koszty zarówno publicznej i prywatnej służby zdrowia, jak i te ponoszone przez pacjenta. Pomimo zredukowania liczby wizyt w ośrodkach zdrowia i hospitalizacji, skuteczność leczenia dorównuje tradycyjnej terapii. Z drugiej strony lekarzom telemedycyna dostarcza narzędzi ułatwiających pracę. Nie do przecenienia są też wypływające z wykorzystania nowych technologii możliwości edukowania pacjentów z cukrzycą. A jak wiadomo, edukacja jest jednym z filarów skutecznego kontrolowania choroby.
Na koniec wreszcie warto wspomnieć o aspekcie, który wydaje się być szczególnie aktualny. Telemedycyna, dając potencjalne możliwości dotarcia wiedzy w rejony, w których pomoc lekarska jest najbardziej potrzebna, nadaje procesowi globalizacji bardziej humanitarny wymiar.
