Niegdyś prowadził również do pożywienia, wyznaczał ścieżki postępowania (stąd też stwierdzenie „mieć nosa”, odnoszące się do osób dobrze zorientowanych).
Zapachy spełniają jednak jeszcze inną funkcję w ludzkim życiu – są źródłem naszej przyjemności, umożliwiają przeżycia mistyczne.
W takich aspektach mówi się często o perfumach. Wbrew pozorom bowiem nadawanie pięknego zapachu ciału i innym przedmiotom nie jest niczym nowym. Kosmetyki te wzięły swoją nazwę od słów „per fumum”, czyli „przez dym”; termin ten wywodzi się ze starożytnego zwyczaju oddawania czci bogom poprzez polewanie ołtarzy wonnymi olejkami. Już wtedy znane były substancje zapachowe wytwarzane z naturalnych surowców, wierzono także w ich niezwykłą moc. Przed wiekami ceniono niektóre pachnidła na równi ze złotem (np. ambrę), traktowano jako godny podarek dla królów. Znajdowały one wyjątkowe miejsce w wielu kulturach. Rzymianie kochali nie tylko piękne przedmioty, ale i lubowali się w ich zapachach. Chińczycy perfumowali pieniądze, Egipcjanie po kąpieli swoje ciała.
Do ogromnych przemian w dziedzinie zapachów doszło, najpierw, w epoce renesansu, kiedy to zaczęła rozwijać się sztuka perfumiarska, następnie zaś w XIX wieku, gdy została ona rozpowszechniona na skalę przemysłową. Wielkim przełomem w tej dziedzinie było wyprodukowanie substancji zapachowych na drodze syntezy chemicznej, co spowodowało łatwy dostęp do surowców i obniżenie cen perfum. Współcześnie każdy sklep z kosmetykami ma wyznaczoną oddzielną półkę, przeznaczoną tylko i wyłącznie na te wyjątkowe produkty. Ponadto w naszych czasach popularne stały się perfumy z feromonami, których działania dotąd nie udowodniono.
Perfumy w zależności od skoncentrowanego w nich rozpuszczalnika dzielimy na perfumy właściwe, wody perfumowane i toaletowe. Ich pozostałe składniki to zazwyczaj różnego rodzaju olejki zapachowe, środki wzmacniające i homogenizujące. Esencje zapachowe mają swoje trzy rodzaje: zwierzęce (piżmo, cybet), roślinne (drzewo sandałowe, jaśmin, lawenda, róża) oraz syntetyczne (jak wspomniano już wcześniej, uzyskiwane dzięki reakcji chemicznej).
Wody zapachowe dobieramy według rozmaitych kryteriów. Główne z nich to typ osobowości oraz dostosowanie do pory roku. Jesienią dominują ciepłe nuty bazowe (sandałowiec, wanilia) uodparniające nas na zmiany pogodowe, poprawiające nastrój, przywodzące ciepłe myśli i kojące skojarzenia.