Od połowy 1850 roku systematycznie wydłuża się czas ludzkiego życia. W 1900 roku człowiek żył przeciętnie 49 lat a w 2000 roku już 85. Skoro na świecie znacząco rośnie liczba osób żyjących ponad 100 lat, to jakie są genetyczne i środowiskowe uwarunkowania długowieczności? Czy wszyscy mamy szansę na dłuższe życie?
Co na to nauka
Naukowcy od lat próbują znaleźć gen odpowiedzialny za długowieczność. Być może jest to telomeraza z której zdolnością do odmładzania komórek wiąże się duże nadzieje (badania w Yale University, Uniwersytecie Teksańskim w Dallas i z kalifornijskiej firmie Geron Corp). Inni za jeden z głównych genów odpowiedzialnych za starzenie się komórek uważają gen SIRT1( badania amerykańskich naukowców pod kierownictwem Frederick'a W.Alt'a z Howard Hughes Medical Institute). Natomiast gerontolodzy wskazują na związek między stopniowym wydłużaniem się życia a mniejszym stopniem narażenia na choroby zakaźne, takie jak malaria i gruźlica, w okresie dzieciństwa, które powodują przewlekły stan zapalny prowadzący do zawału serca, udaru i nowotworów- głównych przyczyn śmierci starszych ludzi(,,Science").
Recepta na długowieczność
Japończycy - najdłużej żyjący ludzie na świecie, rzadziej niż Polacy chorują na nowotwory, mało spotykane są także przypadki wylewów, zawałów, osteoporozy, co przypisuje się ich menu, zdominowanemu przez warzywa, owoce i ryby. Także Chińczycy cztery razy częściej niż Europejczycy osiągają sędziwy wiek. Oprócz diety Azjaci prowadzą aktywny tryb życia, nie mają więc problemów z otyłością, unikają stresów, mają silne poczucie więzi rodzinnych i przynależności społecznej Częstym elementem ich diety jest sojowe tofu, zielona i czerwona herbata, niegazowana woda z dużą dawką minerałów. Lekiem na wszystkie choroby dodawanym do potraw jest żeń - szeń.
Podobną receptę na długowieczność mają także długowieczni mieszkańcy Armenii, Gruzji, Kaszmiru, ekwadorskiej Vilcabamby, a także Islandii i Bułgarii charakteryzujących się największą długowiecznością wśród państw europejskich. Wysiłek fizyczny i aktywność zawodowa do późnych lat, silne więzi rodzinne, udane życie osobiste leczenie się w sposób naturalny, życie zgodnie z naturalnym rytmem to sposoby mieszkańców tych krain na długowieczność.
Najstarsi
W Wielkiej Brytanii pierwszy przypadek przekroczenia 100 lat odnotowano dopiero w 1936 r., zmarła wtedy106-letnia kobieta. W 1945 r. zmarł pierwszy taki mężczyzna. Dziś, by zasłużyć na miano sędziwego staruszka, trzeba przeżyć przynajmniej 90 lat. Setki dożywa co 10-tysięczny Europejczyk i co 2,5-tysięczna Europejka. Ogromna większość nie przekracza110 roku życia, co oznacza, że biologiczna granica ludzkiego życia leży niewiele dalej.
Pomijając przypadek kilku biblijnych świętych i niejakiego Siergieja Mislimowa, zmarłego w 1966, który jak pisały radzieckie "Izwiestia" przeżył 160 lat, najstarszą osobą o udokumentowanej metryce była122-letnia Francuzka Jeanne Calment zmarła w 1997 r. Staruszka osobiście poznała Wiktora Hugo i Vincenta van Gogha, nagrała rapową płytę "Pani czasu" i zadebiutowała jako aktorka w filmie "Jeanne Calment po studwudziestce". Troska o kondycję nakazała jej rzucić palenie i zrezygnować z codziennej szklaneczki porto w 117- tej wiośnie życia.
Także walijski górnik John Evans, który w 1989 roku obchodził 112 urodziny twierdził, że jest najstarszym mężczyzną na świecie, ponieważ w odróżnieniu od innych matuzalemów ma na to stosowny dokument urodzenia. Uważał, że kłótnie i używanie brzydkich wyrazów niszczą system nerwowy. Zjadał codziennie kawałek żytniego chleba i popijał go rozpuszczonym w gorącej wodzie miodem. Inne jego rady to nie pić alkoholu, nie palić i nie nadużywać zabaw. Jego 78-letni wówczas syn dodał, że ojciec zawsze miał żywy umysł i bardzo kochał życie.
W Emiracie Al-Chajma zmarł w latach osiemdziesiątych mężczyzna, który liczył sobie 147 lat. Ten prawdopodobnie najstarszy człowiek w krajach arabskich nad Zatoką Perską przez całe życie żywił się głównie miodem i rybami. Podobno nigdy nie chorował i do końca swoich dni zachował pełnię władz umysłowych.
Pogodnemu usposobieniu swą długowieczność zawdzięczały najstarsza mieszkanka Egiptu, licząca ponad 135 lat oraz Francuzka Jeanne Calmet, zmarła w wieku 122 lat.
Zmarły w 1986 roku w Kosowie 124-letni najstarszy Jugosłowianin Ilija Lalic nigdy nie pił i nie palił. Lalic nie odmawiał sobie kawy w godzinach wieczornych, a z rana z reguły pijał mieloną gruzińską herbatę z mlekiem. Pasją tego bardzo pokojowo usposobionego człowieka była praca na roli, której pozostał wierny aż do śmierci.
W stanie Pensylwania w jednym z domów spokojnej starości mieszkała Florence Napp, która w 1986 roku liczyła 113 lat i uważana była za najstarszą mieszkankę Stanów Zjednoczonych. Byłą nauczycielkę walczącą o prawa kobiet cechowała fenomenalna pamięć . Niezamężna kobieta ani razu nie chorowała i nigdy się nie przejadała.
Japońska matuzalemka - Mitau Fujisawa dożyła 113 lat. Jej córka oświadczyła, że matka cieszyła się w miarę dobrym zdrowiem, miała jedynie kłopoty ze słuchem. Kobieta często chodziła pieszo i nie jadała zbyt obfitych posiłków.
Po śmierci 116-letniej Kamato Hongo, za najdłużej żyjącego człowieka na świecie uznano114-letniego Mitoyo Kawate, który urodził się 15 maja 1889 roku. Drugie miejsce na liście najstarszych osób zajmował 113-letni Joan Riudavets Moll, który mieszkał w Hiszpanii. Sekretem długowieczności zmarłego 7 marca 2004 Moll'a był umiar w paleniu i piciu.
Według Księgi Guinessa obecnie najstarszym żyjącym mężczyzną jest 113- letni Portorykańczyk Emiliano Mercado Del Toro, urodzony w Cabo Rojo w sierpniu1891.
Co więc sprawia że wydłuża się ludzkie życie? Poprawa warunków bytowych, lepsze żywienie, wzrost zarobków, rozwój medycyny? A może pomagają dostępne sklepach w Japonii wafelki na długowieczność lub popularna w Ameryce ,,brain gum", czyli guma aktywizującą pracę mózgu?
Co na to nauka
Naukowcy od lat próbują znaleźć gen odpowiedzialny za długowieczność. Być może jest to telomeraza z której zdolnością do odmładzania komórek wiąże się duże nadzieje (badania w Yale University, Uniwersytecie Teksańskim w Dallas i z kalifornijskiej firmie Geron Corp). Inni za jeden z głównych genów odpowiedzialnych za starzenie się komórek uważają gen SIRT1( badania amerykańskich naukowców pod kierownictwem Frederick'a W.Alt'a z Howard Hughes Medical Institute). Natomiast gerontolodzy wskazują na związek między stopniowym wydłużaniem się życia a mniejszym stopniem narażenia na choroby zakaźne, takie jak malaria i gruźlica, w okresie dzieciństwa, które powodują przewlekły stan zapalny prowadzący do zawału serca, udaru i nowotworów- głównych przyczyn śmierci starszych ludzi(,,Science").
Recepta na długowieczność
Japończycy - najdłużej żyjący ludzie na świecie, rzadziej niż Polacy chorują na nowotwory, mało spotykane są także przypadki wylewów, zawałów, osteoporozy, co przypisuje się ich menu, zdominowanemu przez warzywa, owoce i ryby. Także Chińczycy cztery razy częściej niż Europejczycy osiągają sędziwy wiek. Oprócz diety Azjaci prowadzą aktywny tryb życia, nie mają więc problemów z otyłością, unikają stresów, mają silne poczucie więzi rodzinnych i przynależności społecznej Częstym elementem ich diety jest sojowe tofu, zielona i czerwona herbata, niegazowana woda z dużą dawką minerałów. Lekiem na wszystkie choroby dodawanym do potraw jest żeń - szeń.
Podobną receptę na długowieczność mają także długowieczni mieszkańcy Armenii, Gruzji, Kaszmiru, ekwadorskiej Vilcabamby, a także Islandii i Bułgarii charakteryzujących się największą długowiecznością wśród państw europejskich. Wysiłek fizyczny i aktywność zawodowa do późnych lat, silne więzi rodzinne, udane życie osobiste leczenie się w sposób naturalny, życie zgodnie z naturalnym rytmem to sposoby mieszkańców tych krain na długowieczność.
Najstarsi
W Wielkiej Brytanii pierwszy przypadek przekroczenia 100 lat odnotowano dopiero w 1936 r., zmarła wtedy106-letnia kobieta. W 1945 r. zmarł pierwszy taki mężczyzna. Dziś, by zasłużyć na miano sędziwego staruszka, trzeba przeżyć przynajmniej 90 lat. Setki dożywa co 10-tysięczny Europejczyk i co 2,5-tysięczna Europejka. Ogromna większość nie przekracza110 roku życia, co oznacza, że biologiczna granica ludzkiego życia leży niewiele dalej.
Pomijając przypadek kilku biblijnych świętych i niejakiego Siergieja Mislimowa, zmarłego w 1966, który jak pisały radzieckie "Izwiestia" przeżył 160 lat, najstarszą osobą o udokumentowanej metryce była122-letnia Francuzka Jeanne Calment zmarła w 1997 r. Staruszka osobiście poznała Wiktora Hugo i Vincenta van Gogha, nagrała rapową płytę "Pani czasu" i zadebiutowała jako aktorka w filmie "Jeanne Calment po studwudziestce". Troska o kondycję nakazała jej rzucić palenie i zrezygnować z codziennej szklaneczki porto w 117- tej wiośnie życia.
Także walijski górnik John Evans, który w 1989 roku obchodził 112 urodziny twierdził, że jest najstarszym mężczyzną na świecie, ponieważ w odróżnieniu od innych matuzalemów ma na to stosowny dokument urodzenia. Uważał, że kłótnie i używanie brzydkich wyrazów niszczą system nerwowy. Zjadał codziennie kawałek żytniego chleba i popijał go rozpuszczonym w gorącej wodzie miodem. Inne jego rady to nie pić alkoholu, nie palić i nie nadużywać zabaw. Jego 78-letni wówczas syn dodał, że ojciec zawsze miał żywy umysł i bardzo kochał życie.
W Emiracie Al-Chajma zmarł w latach osiemdziesiątych mężczyzna, który liczył sobie 147 lat. Ten prawdopodobnie najstarszy człowiek w krajach arabskich nad Zatoką Perską przez całe życie żywił się głównie miodem i rybami. Podobno nigdy nie chorował i do końca swoich dni zachował pełnię władz umysłowych.
Pogodnemu usposobieniu swą długowieczność zawdzięczały najstarsza mieszkanka Egiptu, licząca ponad 135 lat oraz Francuzka Jeanne Calmet, zmarła w wieku 122 lat.
Zmarły w 1986 roku w Kosowie 124-letni najstarszy Jugosłowianin Ilija Lalic nigdy nie pił i nie palił. Lalic nie odmawiał sobie kawy w godzinach wieczornych, a z rana z reguły pijał mieloną gruzińską herbatę z mlekiem. Pasją tego bardzo pokojowo usposobionego człowieka była praca na roli, której pozostał wierny aż do śmierci.
W stanie Pensylwania w jednym z domów spokojnej starości mieszkała Florence Napp, która w 1986 roku liczyła 113 lat i uważana była za najstarszą mieszkankę Stanów Zjednoczonych. Byłą nauczycielkę walczącą o prawa kobiet cechowała fenomenalna pamięć . Niezamężna kobieta ani razu nie chorowała i nigdy się nie przejadała.
Japońska matuzalemka - Mitau Fujisawa dożyła 113 lat. Jej córka oświadczyła, że matka cieszyła się w miarę dobrym zdrowiem, miała jedynie kłopoty ze słuchem. Kobieta często chodziła pieszo i nie jadała zbyt obfitych posiłków.
Po śmierci 116-letniej Kamato Hongo, za najdłużej żyjącego człowieka na świecie uznano114-letniego Mitoyo Kawate, który urodził się 15 maja 1889 roku. Drugie miejsce na liście najstarszych osób zajmował 113-letni Joan Riudavets Moll, który mieszkał w Hiszpanii. Sekretem długowieczności zmarłego 7 marca 2004 Moll'a był umiar w paleniu i piciu.
Według Księgi Guinessa obecnie najstarszym żyjącym mężczyzną jest 113- letni Portorykańczyk Emiliano Mercado Del Toro, urodzony w Cabo Rojo w sierpniu1891.
Co więc sprawia że wydłuża się ludzkie życie? Poprawa warunków bytowych, lepsze żywienie, wzrost zarobków, rozwój medycyny? A może pomagają dostępne sklepach w Japonii wafelki na długowieczność lub popularna w Ameryce ,,brain gum", czyli guma aktywizującą pracę mózgu?
Licencja: Creative Commons
