Można je spotkać w Azji, Afryce, Europie. Dwie główne grupy to kosaćce kłączowe i cebulowe. W grupie kosaćców kłączowych wymienić należy kosaćce bródkowe, bezbródkowe i grzebieniaste. Różnią się kształtem i barwą kwiatów, wysokością pędów, porą kwitnienia, jednak wszystkie wzbudzają zachwyt, zarówno u osób je uprawiających jak i oglądających.
Przedstawicielami kosaćców kłączowych bezbródkowych są kosaćce syberyjskie (Irys sibirica). Ich kłącza rosną zagrzebane w ziemi, w odróżnieniu od kosaćców bródkowych, które rosną na jej powierzchni. Spotkać je można na Syberii, w Europie Wschodniej, a także na terenie naszego kraju, gdzie są pod ścisłą ochroną gatunkową, jako gatunek zagrożony wyginięciem. To pozornie dobrze znana roślina, bowiem w ogrodach najczęściej spotykamy stare odmiany o niebiesko fioletowych kwiatach. Ale wyhodowano już współczesne odmiany, różniące się kształtem, wielkością i barwą kwiatów, które mogą być purpurowe, różowe, fioletowe, żółte, białe, a także mogą mieć różne odcienie niebieskiego. Również spotyka się kwiaty dwu i trójbarwne oraz wielopłatkowe.
Jest to roślina długowieczna, która może rosnąć w tym samym miejscu przez wiele lat. Tworzy gęste kępy złożone z długich, wąskich, przypominających trawę liści, które do zakończenia kwitnienia ustawione są pionowo, a po wycięciu przekwitłych kwiatostanów przewieszają się i zdobią ogród do późnej jesieni.
Kosaćce syberyjskie kwitną w czerwcu i lipcu. Do prawidłowego rozwoju wymagają przepuszczalnej, żyznej i wilgotnej gleby, z wysoką zawartością wapnia. Utrzymująca się w glebie wilgoć jest warunkiem obfitego kwitnienia. Nie lubią stanowisk suchych i gorących, bowiem wtedy słabiej rosną i szybko przekwitają. Wczesną wiosną ścinamy zeszłoroczne liście i wapnujemy podłoże, później zasilamy dawką nawozu pełnoskładnikowego.
Rośliny te rozmnaża się wiosną lub po zakończeniu kwitnienia przez podział rozrośniętej kępy. Można też rozmnożyć z nasion. Zasada jest taka, że gdy wysiewamy nasiona jesienią, to najlepiej jest wysiać w zadołowanym w gruncie pojemniku, natomiast przy wysiewie wiosennym, nasiona musimy stratyfikować przez dwa miesiące, umieszczając nasiona w zamkniętym pojemniku na dolnej półce lodówki. Sadzimy je w miejscach, na których nie rosły wcześniej rośliny cebulowe, a to w celu uniknięcia możliwości porażenia chorobami grzybiczymi.
Kosaćce syberyjskie jak sama nazwa wskazuje są roślinami całkowicie mrozoodpornymi. Dobrze komponują się w sąsiedztwie zbiorników wodnych. Doborowym towarzystwem dla kosaćców są hosty, języczki, liliowce, krwawnice, tojeście.
Niekłopotliwa pielęgnacja kosaćców polegająca na usuwaniu przekwitłych kwiatów i łodyg aby niedopuścić do zawiązywania nasion sprawia, iż warto pokusić się o posadzenie tych ozdobne roślin w naszych ogrodach.
