SAMOTNOŚĆ nie jest chorobą” — czytamy w książce In Search of Intimacy. „Samotność to zdrowe uczucie (...), naturalny sygnał, że brakuje nam towarzystwa”. I jak głód pobudza nas do przyjmowania pożywnego pokarmu, tak samotność powinna nas pobudzać do szukania wartościowych przyjaciół.
Ale jak zauważa Yael, młoda kobieta z Francji, „niektórzy unikają wszelkich kontaktów z innymi”. Jednak izolowanie się, bez względu na przyczynę, nie rozwiązuje problemu. Co gorsza, tylko potęguje samotność. Najpierw musimy więc przyznać, że potrzebujemy przyjaciół, a potem zacząć działać.
Chcesz mieć przyjaciół — sam bądź przyjacielem
A co ma w przyjaźni fundamentalne znaczenie? Kto chce zyskać prawdziwych przyjaciół, sam musi być niesamolubnym, ofiarnym przyjacielem. Jeżeli więź między ludźmi ma być trwała, trzeba nastawić się na dawanie, a nie tylko na branie. Bądź gotowy przedkładać potrzeby przyjaciela nad własne upodobania czy wygodę.
Osoba, która coś otrzymuje, jest szczęśliwa, ale ta, która daje, jest jeszcze szczęśliwsza. Możemy dawać, pytając przyjaciół o samopoczucie, starając się zrozumieć ich problemy oraz pomagając im w miarę naszych najlepszych możliwości, zanim o to poproszą”. Interesuj się więc innymi, nie wyłączając przyjaciół, których już masz. Umacniaj przyjaźnie. Nie rezygnuj z nich na rzecz mniej szlachetnych lub mniej wartościowych celów. Przyjaciołom trzeba poświęcać czas i uwagę. Ruben z Włoch przyznaje: „Poświęcanie czasu ma zasadnicze znaczenie w nawiązywaniu i podtrzymywaniu przyjaźni. Czasu wymaga już choćby samo uważne słuchanie. Wszyscy możemy stać się lepszymi słuchaczami i okazywać zainteresowanie drugim — wystarczy im nie przerywać”.
Okazuj szacunek
Kolejnym ważnym czynnikiem warunkującym szczęśliwe, trwałe przyjaźnie jest wzajemny szacunek. Obejmuje on liczenie się z cudzymi uczuciami. Zapewne chciałbyś, żeby przyjaciele byli taktowni i rozsądni, jeśli nie podzielają twych poglądów i upodobań. Czy więc nie powinieneś traktować ich tak samo?
Szanujemy przyjaciół również wtedy, gdy im się nie narzucamy. Prawdziwa przyjaźń nie jest ani zazdrosna, ani zaborcza. Wystrzegaj się więc skłonności, by mieć przyjaciół wyłącznie dla siebie. Jeżeli zwierzają się komuś innemu, nie obrażaj się i nie stroń od nich. Każdy powinien poszerzać krąg bliskich znajomych. Pozwól przyjaciołom zaprzyjaźniać się z drugimi.
Pamiętaj też, że wszyscy potrzebują prywatności. Osoby w stanie wolnym oraz małżeństwa muszą mieć czas dla siebie. Chociaż więc słusznie zabiegasz o kontakt z innymi, zachowuj równowagę, bądź wyrozumiały i nie nuż ich swym towarzystwem.
Nie wymagaj doskonałości
Oczywiście gdy ludzie bliżej się poznają, coraz wyraźniej dostrzegają u siebie nawzajem słabe i mocne strony. Nie powinno nas to jednak zniechęcać. „Od potencjalnych przyjaciół niektórzy trochę za dużo oczekują” — mówi Pacome z Francji. „Chcą, żeby składali się z samych zalet, ale to niemożliwe”. Nikt nie jest doskonały i nikt nie ma prawa wymagać tego od innych. Ufamy, że pomimo naszych słabości przyjaciele będą nas akceptować i nam wybaczać. Czyż więc nie należałoby puszczać w niepamięć ich uchybień, zamiast się ich dopatrywać lub je wyolbrzymiać? Dennis Prager, autor książki Happiness Is a Serious Problem (Szczęście to poważny problem), pisze: „Idealnymi przyjaciółmi (czyli istotami, które nigdy nie narzekają, zawsze są pełne miłości, nie miewają złego nastroju, poświęcają nam niepodzielną uwagę i nigdy nas nie rozczarowują) są jedynie domowe zwierzątka”.
Podobno przyjaźń podwaja radości, a smutki zmniejsza o połowę. Ale nie oczekujmy od przyjaciół, że będą zaspokajać wszystkie nasze potrzeby albo rozwiązywać wszelkie nasze problemy. Taki pogląd na przyjaźń świadczyłby o braku realizmu i o samolubstwie.
Lojalni przyjaciele na dobre i na złe
Kiedy już nawiążemy z kimś bliską więź, nigdy nie uważajmy jej za coś oczywistego. Przyjaciele, którzy z powodu dużej odległości nie mogą się często widywać, myślą o sobie i modlą się za siebie nawzajem. Nawet jeśli spotykają się tylko czasami, potrafią szybko nadrobić „zaległości”. Zwłaszcza gdy wyłaniają się kłopoty lub jakieś szczególne potrzeby, powinni być przy sobie. Nie mogą się w takich sytuacjach wycofywać. Właśnie wtedy potrzebują się najbardziej. A gdy dochodzi do nieporozumień, prawdziwi przyjaciele starają się je szybko wyjaśnić i puścić w niepamięć. Nie zrywają łączącej ich więzi tylko dlatego, że pojawiły się trudności.
Jeśli będziesz się kierował niesamolubnymi pobudkami i przejawiał pozytywne nastawienie, łatwiej ci będzie się z kimś zaprzyjaźnić. Ale ważne jest też, jakich masz przyjaciół.
