Bazy danych
Elementem wszystkich systemów informacyjnych jest baza danych. Tworzenie bazy danych jest jednym z najważniejszych działań w przetwarzaniu danych.
Baza danych to zbiór wystąpień różnych typów rekordów (elementarnych jednostek danych) oraz opisów powiązań między rekordami, danymi zagregowanymi i danymi elementarnymi.
Struktura relacyjna bazy danych zrewolucjonizowała pojmowanie bazy danych i stała się najpowszechniejszym modelem ich organizacji.
Hurtownia danych – baza służąca zasadniczo do odczytu, wykorzystywana jako podstawa tworzenia systemów wspomagania podejmowania decyzji (Decision Support System – DSS). Najważniejszą ideą, będącej podstawą koncepcji stworzenia hurtowni, jest połączenie danych z różnych baz w jedną. Zwykle hurtownia danych jest oddzielną bazą danych, niezależną od systemów transakcyjnych (OLTP). Jeśli dane w hurtowni są związane z pojedynczym procesem biznesowym, czasem mówi się o dziedzinowej hurtowni danych bądź hurtowni tematycznej (data mart).
Wielowymiarowa baza danych jest systemem komputerowym (oprogramowaniem) zaprojektowanym, by zapewnić efektywny dostęp do dużych woluminów danych, które są przechowywane, prezentowane i analizowane z różnych perspektyw.
Baza wielowymiarowa to matematycznie macierz 2-, 3-, ... n-wymiarowa. Macierz 2- lub 3-wymiarowa posiada interpretację geometryczną – odpowiednio w postaci płaskiej tablicy lub przestrzennej kostki. W przypadku większej liczby wymiarów interpretację geometryczną macierzy stanowi zbiór tablic lub zbiór kostek.
Systemy transakcyjne
Systemy Transakcyjne to aplikacje wspierające bieżącą aktywność przedsiębiorstwa w zakresie księgowości, finansów, kadr, produkcji, gromadzące dane i udostępniające je w postaci raportów i zestawień, wykorzystywane przez bezpośrednich wykonawców operacji.
Jest to pierwsza historycznie rzecz biorąc, skomputeryzowana forma systemu informacyjnego, stosowana przez wiele przedsiębiorstw. System przetwarzania danych transakcyjnych to system, którego zadaniem jest załatwienie rutynowych i powtarzalnych transakcji w przedsiębiorstwie.
Przykładem systemu transakcyjnego może być system rejestrujący przychody i rozchody towaru w magazynie. Innym przykładem może być system rejestrujący wpłaty i wypłaty w kasie przedsiębiorstwa lub na koncie bankowym. Istnieją również systemy transakcyjne, które umożliwiają ewidencjonowanie transakcji z różnych dziedzin działalności przedsiębiorstwa. Systemy, które ewidencjonują zakupy, sprzedaż, transakcje magazynowe, rozrachunki z dostawcami i odbiorcami itp.
Systemy transakcyjne są szczególnie pomocne w łączeniu dużych ilości danych w bardziej poręczne zestawienia informacyjne. Na przykład, menadżer banku prawdopodobnie nie interesuje się każdą transakcją przy użyciu karty Visa, zarejestrowaną dla konkretnego posiadacza karty. Bardziej użyteczne mogą być dlań takie informacje, jak przeciętna liczba zakupów dokonanych przez każdego posiadacza karty, średnie dzienne saldo i średnie miesięczne pobrane opłaty. Ogólnie rzecz biorąc, system transakcyjny jest najbardziej przydatny dla menadżerów niższego szczebla. Mimo, że systemy transakcyjne były pierwszym podejściem do komputeryzacji zarządzania informacją, nadal jest bardzo użyteczny i odpowiada warunkom wielu organizacji. Wiele z tych organizacji odczuwa jednak potrzebę wypracowania bardziej wyrafinowanych systemów.
System Wyszukiwania informacji i system informowania kierownictwa
Systemy transakcyjne współdziałają z innymi systemami, takimi jak Systemy Wyszukiwania Danych (SWD) lub Systemy Informowania Kierownictwa (SIK).
Budowa obu systemów jest taka sama, różnica polega na tym, że system zaspokaja inne potrzeby użytkownika. W SWD użytkownik nie musi pełnić funkcji kierowniczych. Nie trzeb być, na przykład, kierownikiem biblioteki jeśli poszukujemy określonej publikacji.
Proces komunikacji użytkownika z systemem może być interakcyjny. Użytkownika nie zawsze satysfakcjonuje pierwsza odpowiedź, dla uściślenia odpowiedzi zadaje on dodatkowe pytania. Również z podobnym sposobem działania spotykamy się, jeżeli pytanie użytkownika jest nieprecyzyjne. W takim przypadku system, który najczęściej jest „przyjacielski”, a więc wyposażony w rozmaite podpowiedzi tzw. helpy, stara się ułatwić użytkownikowi precyzyjne sformułowanie pytania.
Zakres działania takich systemów jest bardzo szeroki. Jedynymi ograniczeniami są:
• zawartość bazy danych
• stopień uprawnień użytkownika do korzystania z systemu
Systemy rynku elektronicznego
Systemy rynku elektronicznego można określić jako rozwój zastosowań baz danych dla zaspokojenia określonych użytkowników (kupujących i oferujących). Systemy rynku elektronicznego są więc systemami hybrydowymi, których jądrem jest baza danych. Celem ich jest zapewnienie współpracy użytkownika z komputerem dla umożliwienia oferującym dotarcie do bardzo szerokiego kręgu potencjalnych klientów, natomiast kupującym – dokonywanie wyboru spośród licznych i różnorodnych ofert.
Optymalne rozwiązanie w danej organizacji powinno zależeć od jej biznesowych potrzeb, ale pewna zasadnicza funkcjonalność jest wspólnym mianownikiem wszystkich udanych realizacji portalowego modelu.
W handlu elektronicznym rozróżniamy następujące formy komunikacji:
• komputer – komputer (zastosowanie technologii EDI)
• użytkownik (człowiek) – komputer (dialog interaktywny)
• użytkownik (człowiek) – użytkownik (człowiek) (praca grupowa)
• użytkownik (człowiek) – system – użytkownik (człowiek)
Określenie handel elektroniczny rozumie się powszechnie jako sprzedaż produktów i usług przez Internet. Dzisiaj e-handel jest stosunkowo łatwy do wdrożenia, gdyż jest wiele produktów softwarowych, które pozwalają dodawać katalogi produktów i usług do witryn umożliwiając ich zakup przez konsumentów z wykorzystaniem Internetu.
Tym niemniej e-handel jeszcze nie jest e-biznesem. Dana organizacja jest jedynie wtedy e-biznesem, jeżeli sprzedaje swoje produkty i usługi przez Internet (e-handel) i te sprzedaże są ściśle połączone automatycznie do systemów back-endowych dla przetwarzania zamówień, fakturowania i realizacji dostaw.
Jeżeli sprzedaże nie są w pełni zintegrowane z systemami back-endowymi, wówczas zamówienia muszą być oddzielnie wprowadzane do przetwarzania i do systemów wysyłkowych – wraz ze związanymi z tym opóźnieniami, kosztami, błędami i narzutami.
System monitoringu
Monitorowanie polega na jak najszybszym powiadomieniu kierownictwa o możliwości zagrożenia i zmuszeniu go do interwencji zanim nastąpią straty. System Monitorowania Kierownictwa (SMOK) jest systemem informacyjnym wspomagającym menadżera w podjęciu decyzji strategicznej:
• Czy stać na czele pracowników i wraz z nimi rozwiązywać pojawiające się problemy?
• Czy jedynie obserwować problem, ale jeszcze nie interweniować?
Zadaniem SMOK jest wspomaganie kierownictwa w nadzorowaniu najbardziej istotnych składników funkcjonowania organizacji i przygotowania decyzji interwencyjnych. SMOK pozwala na praktyczne stosowanie technik zarządzania, takich jak zarządzanie przez wyjątki czy zarządzanie przez cele, a więc, po prostu, na dobre kierowanie organizacją.
Elementem wszystkich systemów informacyjnych jest baza danych. Tworzenie bazy danych jest jednym z najważniejszych działań w przetwarzaniu danych.
Baza danych to zbiór wystąpień różnych typów rekordów (elementarnych jednostek danych) oraz opisów powiązań między rekordami, danymi zagregowanymi i danymi elementarnymi.
Struktura relacyjna bazy danych zrewolucjonizowała pojmowanie bazy danych i stała się najpowszechniejszym modelem ich organizacji.
Hurtownia danych – baza służąca zasadniczo do odczytu, wykorzystywana jako podstawa tworzenia systemów wspomagania podejmowania decyzji (Decision Support System – DSS). Najważniejszą ideą, będącej podstawą koncepcji stworzenia hurtowni, jest połączenie danych z różnych baz w jedną. Zwykle hurtownia danych jest oddzielną bazą danych, niezależną od systemów transakcyjnych (OLTP). Jeśli dane w hurtowni są związane z pojedynczym procesem biznesowym, czasem mówi się o dziedzinowej hurtowni danych bądź hurtowni tematycznej (data mart).
Wielowymiarowa baza danych jest systemem komputerowym (oprogramowaniem) zaprojektowanym, by zapewnić efektywny dostęp do dużych woluminów danych, które są przechowywane, prezentowane i analizowane z różnych perspektyw.
Baza wielowymiarowa to matematycznie macierz 2-, 3-, ... n-wymiarowa. Macierz 2- lub 3-wymiarowa posiada interpretację geometryczną – odpowiednio w postaci płaskiej tablicy lub przestrzennej kostki. W przypadku większej liczby wymiarów interpretację geometryczną macierzy stanowi zbiór tablic lub zbiór kostek.
Systemy transakcyjne
Systemy Transakcyjne to aplikacje wspierające bieżącą aktywność przedsiębiorstwa w zakresie księgowości, finansów, kadr, produkcji, gromadzące dane i udostępniające je w postaci raportów i zestawień, wykorzystywane przez bezpośrednich wykonawców operacji.
Jest to pierwsza historycznie rzecz biorąc, skomputeryzowana forma systemu informacyjnego, stosowana przez wiele przedsiębiorstw. System przetwarzania danych transakcyjnych to system, którego zadaniem jest załatwienie rutynowych i powtarzalnych transakcji w przedsiębiorstwie.
Przykładem systemu transakcyjnego może być system rejestrujący przychody i rozchody towaru w magazynie. Innym przykładem może być system rejestrujący wpłaty i wypłaty w kasie przedsiębiorstwa lub na koncie bankowym. Istnieją również systemy transakcyjne, które umożliwiają ewidencjonowanie transakcji z różnych dziedzin działalności przedsiębiorstwa. Systemy, które ewidencjonują zakupy, sprzedaż, transakcje magazynowe, rozrachunki z dostawcami i odbiorcami itp.
Systemy transakcyjne są szczególnie pomocne w łączeniu dużych ilości danych w bardziej poręczne zestawienia informacyjne. Na przykład, menadżer banku prawdopodobnie nie interesuje się każdą transakcją przy użyciu karty Visa, zarejestrowaną dla konkretnego posiadacza karty. Bardziej użyteczne mogą być dlań takie informacje, jak przeciętna liczba zakupów dokonanych przez każdego posiadacza karty, średnie dzienne saldo i średnie miesięczne pobrane opłaty. Ogólnie rzecz biorąc, system transakcyjny jest najbardziej przydatny dla menadżerów niższego szczebla. Mimo, że systemy transakcyjne były pierwszym podejściem do komputeryzacji zarządzania informacją, nadal jest bardzo użyteczny i odpowiada warunkom wielu organizacji. Wiele z tych organizacji odczuwa jednak potrzebę wypracowania bardziej wyrafinowanych systemów.
System Wyszukiwania informacji i system informowania kierownictwa
Systemy transakcyjne współdziałają z innymi systemami, takimi jak Systemy Wyszukiwania Danych (SWD) lub Systemy Informowania Kierownictwa (SIK).
Budowa obu systemów jest taka sama, różnica polega na tym, że system zaspokaja inne potrzeby użytkownika. W SWD użytkownik nie musi pełnić funkcji kierowniczych. Nie trzeb być, na przykład, kierownikiem biblioteki jeśli poszukujemy określonej publikacji.
Proces komunikacji użytkownika z systemem może być interakcyjny. Użytkownika nie zawsze satysfakcjonuje pierwsza odpowiedź, dla uściślenia odpowiedzi zadaje on dodatkowe pytania. Również z podobnym sposobem działania spotykamy się, jeżeli pytanie użytkownika jest nieprecyzyjne. W takim przypadku system, który najczęściej jest „przyjacielski”, a więc wyposażony w rozmaite podpowiedzi tzw. helpy, stara się ułatwić użytkownikowi precyzyjne sformułowanie pytania.
Zakres działania takich systemów jest bardzo szeroki. Jedynymi ograniczeniami są:
• zawartość bazy danych
• stopień uprawnień użytkownika do korzystania z systemu
Systemy rynku elektronicznego
Systemy rynku elektronicznego można określić jako rozwój zastosowań baz danych dla zaspokojenia określonych użytkowników (kupujących i oferujących). Systemy rynku elektronicznego są więc systemami hybrydowymi, których jądrem jest baza danych. Celem ich jest zapewnienie współpracy użytkownika z komputerem dla umożliwienia oferującym dotarcie do bardzo szerokiego kręgu potencjalnych klientów, natomiast kupującym – dokonywanie wyboru spośród licznych i różnorodnych ofert.
Optymalne rozwiązanie w danej organizacji powinno zależeć od jej biznesowych potrzeb, ale pewna zasadnicza funkcjonalność jest wspólnym mianownikiem wszystkich udanych realizacji portalowego modelu.
W handlu elektronicznym rozróżniamy następujące formy komunikacji:
• komputer – komputer (zastosowanie technologii EDI)
• użytkownik (człowiek) – komputer (dialog interaktywny)
• użytkownik (człowiek) – użytkownik (człowiek) (praca grupowa)
• użytkownik (człowiek) – system – użytkownik (człowiek)
Określenie handel elektroniczny rozumie się powszechnie jako sprzedaż produktów i usług przez Internet. Dzisiaj e-handel jest stosunkowo łatwy do wdrożenia, gdyż jest wiele produktów softwarowych, które pozwalają dodawać katalogi produktów i usług do witryn umożliwiając ich zakup przez konsumentów z wykorzystaniem Internetu.
Tym niemniej e-handel jeszcze nie jest e-biznesem. Dana organizacja jest jedynie wtedy e-biznesem, jeżeli sprzedaje swoje produkty i usługi przez Internet (e-handel) i te sprzedaże są ściśle połączone automatycznie do systemów back-endowych dla przetwarzania zamówień, fakturowania i realizacji dostaw.
Jeżeli sprzedaże nie są w pełni zintegrowane z systemami back-endowymi, wówczas zamówienia muszą być oddzielnie wprowadzane do przetwarzania i do systemów wysyłkowych – wraz ze związanymi z tym opóźnieniami, kosztami, błędami i narzutami.
System monitoringu
Monitorowanie polega na jak najszybszym powiadomieniu kierownictwa o możliwości zagrożenia i zmuszeniu go do interwencji zanim nastąpią straty. System Monitorowania Kierownictwa (SMOK) jest systemem informacyjnym wspomagającym menadżera w podjęciu decyzji strategicznej:
• Czy stać na czele pracowników i wraz z nimi rozwiązywać pojawiające się problemy?
• Czy jedynie obserwować problem, ale jeszcze nie interweniować?
Zadaniem SMOK jest wspomaganie kierownictwa w nadzorowaniu najbardziej istotnych składników funkcjonowania organizacji i przygotowania decyzji interwencyjnych. SMOK pozwala na praktyczne stosowanie technik zarządzania, takich jak zarządzanie przez wyjątki czy zarządzanie przez cele, a więc, po prostu, na dobre kierowanie organizacją.
Licencja: Creative Commons
