Odpowiednia ochrona skrzyni biegów
Trudno sobie wyobrazić bezpieczną i przyjemną jazdę samochodem bez sprawnej skrzyni biegów. Lecz nawet w najlepszym aucie przekładnia wymaga nieustannej ochrony. Do tego celu wykorzystuje się oleje przekładniowe. Ich zadaniem jest chłodzenie mechanizmów oraz zmniejszenie współczynnika tarcia, dzięki czemu skrzynia biegów wolniej się zużywa. Dodatkowo, olej tłumi drgania i łagodzi uderzenia kół zębatych. Innymi słowy, bez dobrego oleju skrzynia biegów nie będzie prawidłowo funkcjonować.
Wymagania wobec olejów przekładniowych są coraz wyższe, bo zmienia się konstrukcja skrzyń biegów. W nowych samochodach przekładnie są coraz mniejsze, ale muszą przenosić coraz większe momenty obrotowe. Oleje przekładniowe siłą rzeczy zużywają się w takich warunkach znacznie prędzej i nie ma się co łudzić, że przez cały okres eksploatacji samochodu nie będzie potrzebna wymiana tego środka smarnego. A skutek starzenia się oleju jest tylko jeden – przekładnia traci swoją ochronę i zaczyna szwankować. Skrzynia biegów pracuje coraz głośniej, biegi zmienia się coraz ciężej i w końcu przekładnia nadaje się tylko do wymiany. To zaś bardzo kosztowna naprawa.
Automatyczne przekładnie pod szczególnym nadzorem
Automatyczne skrzynie biegów są wyjątkowo wrażliwe na utratę właściwości oleju. O ile w skrzyniach manualnych fabryczny olej może wytrzymać przebieg sięgający kilkuset tysięcy kilometrów, tak automaty zawsze wymagają dużo większej uwagi ze strony właściciela. Przekładnie tego typu uważane są za bardziej awaryjne, a często wynika to właśnie z tego, że nie są właściwie serwisowane. Automaty pracują znacznie ciężej od przekładni manualnych i mają bardziej skomplikowane mechanizmy. Wystarczy więc, że zmieni się lepkość oleju bądź też do przekładni dostaną się niewielkie zanieczyszczenia, by cała skrzynia odmówiła współpracy. Dlatego specjaliści radzą, by przy automatach oleje do skrzyni biegów były wymieniane średnio co 60 tysięcy kilometrów.
Zwracajmy też uwagę na markę producenta. Jeśli szukamy produktów z najwyższej półki, polecane są produkty takich marek jak Castrol, Orlen, Shell, Mobil. Szukanie oszczędności na tym wydatku nie jest najlepszym pomysłem, bo zawsze lepiej zainwestować w produkt wysokiej klasy zamiast potem płacić za naprawę lub wymianę całej skrzyni. Warto również zainteresować się olejami dedykowanymi konkretnym modelom samochodów. Dotyczy to przede wszystkim bardzo nowoczesnych konstrukcji, które wymagają smarów spełniających ściśle określone normy.
Jak wybierać olej do skrzyni biegów?
Rodzaj oleju przekładniowego dobiera się stosownie do modelu samochodu oraz typu i modelu jego skrzyni biegów. Olej do skrzyni biegów oznaczony jest według klasyfikacji API symbolem: GL plus cyfra. Klas jakościowych jest sześć, a w im trudniejszych warunkach ma pracować przekładnia, tym wyższa powinna być cyfra zawarta w oznaczeniu. Natomiast klasyfikacja lepkościowa określa zakres temperatur, w jakich olej zachowuje swoje właściwości. Obecnie skrzynie biegów korzystają z olejów wielosezonowych, a najwłaściwsze dla polskiego klimatu są oleje 75W/90 lub 80W/90, chyba że producent samochodu zaleci inaczej.
Do skrzyń automatycznych zalecane są oleje typu ATF, o parametrach określonych przez producenta samochodu. Specyfikacje te są bardzo szczegółowe, ale lepiej ich nie ignorować. Stosowanie olejów nie spełniających zalecanych norm, nawet jeśli są to produkty wysokiej jakości, zwykle kończy się awarią układu. Informację o przeznaczeniu oleju znajdziemy w opisie producenta – mogą to być np. oleje przeznaczone wyłącznie do aut produkcji japońskiej, do przekładni typu CVT, do skrzyń ze specyfikacją Mercon V.
Takie same zalecenia stosowane są także przy przekładaniach manualnych.
