Po pierwsze – kwestia ceny
Nie ma niczego ani dziwnego, ani złego w tym, że interesujemy się cenami noży. Jednak tutaj tak naprawdę brakuje ścisłych kryteriów, które pozwalałyby oszacować co jest drogie, a co nie. Liczy się bowiem nie tyle cena, ile jej stosunek do jakości. Na pewno, jeśli planujesz zakup noża to musisz wiedzieć, że profesjonalene noże kuchenne dla amatorów i zawodowców, nie należą do najtańszych. Uszlachetnienie stali w celu ograniczenia ryzyka wyszczerbienia jest ważne, ale jedynie tam, gdzie nożami się pracuje, bo sam przyznaj, że w domu raczej się to nie zdarza. Tu jednak łatwo wpaść w pułapkę, bo zakup noża za kilkanaście złotych to jeszcze większy błąd – takie noże szybko się tępią, są nietrwałe, a połączenie ostrza z rękojeścią jest nietrwałe – często zresztą właśnie to jest największym problemem.
Ostrze – co trzeba o nim wiedzieć?
Skupmy się na nożach z ostrzem stalowym. Są one bardziej praktyczne niż te ceramiczne lub z powłoką ceramiczną. Ich trwałość jest większa, a utrzymanie w należytym stanie nieco prostsze, choćby z tego powodu, że przypadkowe upuszczenie noża na podłogę na pewno go nie uszkodzi. Oczywiście noże wykonuje się ze stali szlachetnej, niepoprawnie zwanej nierdzewną (stainless), ale dobre noże będą opisane dokładnie gatunkiem stali. Najprostszy system oznaczania jakości ostrza to tylko dwie liczby, np. 14/10. Oznaczają one kolejno procentowy udział chromu i niklu w stopie. Metale te odpowiedzialne są za uodpornienie stali na działanie kwasów oraz zwiększenie twardości stopu, natomiast w praktyce niekiedy wykorzystuje się noże ze stali bezniklowej. Warto też wspomnieć o innych dodatkach, między innymi molibdenie i kobalcie, które są stosowane np. w nożach gekko, a odpowiadają za zwiększenie trwałości stopu.
Nie zawsze chodzi o ostrze
Ostrze noża, jako element roboczy, jest oczywiście bardzo ważne przy podejmowaniu decyzji, dlatego jego jakość należy precyzyjnie określić. Istotne jest jednak również, aby ocenić wygodę i bezpieczeństwo korzystania z noża, a te w dużej mierze zależą od jakości wykonania rękojeści i zespolenia jej z ostrzem. Najwygodniejsze w chwycie są noże z rękojeścią drewnianą, natomiast ze względów higienicznych dziś równie często produkuje się rękojeści gumowane lub pokryte silikonem. To, na co jeszcze trzeba zwrócić uwagę, to sposób osadzenia ostrza w rękojeści. Powinno być ono chwycone dwoma (w przypadku najmniejszych noży) lub trzema nitami przechodzącymi przez całą rękojeść z wyjątkiem jej warstwy dekoracyjnej, jeśli taką dany model posiada. Żeby uświadomić sobie, jak to wygląda, spójrz na przykład na noże Sekikanetsugu. Absolutnie niedopuszczalne jest, aby trzpień ostrza był po prostu zalany jakimś tworzywem sztucznym, bo przy krojeniu twardych jarzyn albo po prostu po pewnym czasie pod wpływem zużycia materiału bardzo łatwo można wyłamać ostrze, co jest nie tylko niebezpieczne, ale przede wszystkim powoduje, że trzeba natychmiast poszukać innego noża, a ten nie zawsze jest pod ręką.
Podsumowanie
Tak naprawdę, aby opisać wszystkie aspekty wyboru właściwego noża, trzeba by było napisać spory podręcznik, ale nie obawiaj się – w dobrym sklepie, także internetowym, sprzedawca zawsze pomoże wybrać odpowiedni nóż. W tym artykule zwracaliśmy uwagę tylko na pewne aspekty, sygnalizując potencjalne problemy, ale jeśli naprawdę zależy Ci na wyborze idealnego noża, to z pewnością przyda się jeszcze więcej informacji.
