Jej znaczenie jest fundamentalne dla zrozumienia historii gospodarczej, ekonomicznej i społecznej. Niezwykle ważną role pełni także datowaniu archeologicznym znalezisk.
Pochodzenie słowa numizmatyka nie jest do końca wyjaśnione. Istnieją dwie koncepcje jego powstania. Jedna zakłada jego pochodzenie od greckiego słowa nomisma. Druga mówi, że słowo pochodzi od łacińskiego słowa nummus.
Początki numizmatyki sięgają nawet XIV wieku, kiedy to w epoce renesansu zaczęto zbierać i opisywać monety starożytne, głownie pochodzenia rzymskiego. Rozwój numizmatyki jako nauki przypada na wiek XVII, a pełne usamodzielnienie na wiek XIX. Powstają wtedy własne metody badawcze oraz warsztaty naukowe, mające swoją kontynuację do czasów współczesnych. Powstają wtedy także największe kolekcje monet trwające do dnia dzisiejszego, a pozwalające klasyfikować i porównywać zebrane eksponaty. W Polsce największymi zbiorami monet mogą się poszczycić muzea narodowe w Warszawie i Krakowie.
Numizmatyka jako nauka zajmuje się głównie zbieraniem, klasyfikowaniem, datowaniem i analizą monet. Ważna jest także technika ich powstania, krąg odbiorców a często także okoliczności powstania monety. Wizerunki monet i znaki na nich zawarte pozwalają na wyjaśnienie i interpretację faktów oraz poszczególnych procesów historycznych.
Nasuwa się więc pytanie jak taka dumna gałąź nauki stała się hobby milionów ludzi na całym świecie, bo chyba nie ma człowieka, który choćby w dzieciństwie nie zbierał starych monet.
Wydaje mi się,że nastąpiło to w momencie gdy ktoś dostrzegł piękno starej monety. Gdy zauważył, że ten kawałek metalu z niewyraźnym często rysunkiem ma w sobie coś więcej niż tylko wartość naukową czy nabywczą, a przez swoją unikalność posiada także wartość sentymentalną.
Aby odróżnić numizmatykę – naukę od numizmatyki zbieractwa powinniśmy w zasadzie mówić o kolekcjonerstwie monet. Jest ono także oparte na podstawach naukowych, ale jego głównym celem nie jest np. poznanie dziejów, ale stworzenie kolekcji monet – zbioru jak najbardziej pełnego zawierającego komplet okazów z danej epoki czy kraju.
Sympatycy numizmatyki – kolekcjonerstwa monet od momentu powstania pierwszej kolekcji starali się nawiązać kontakty z innymi kolekcjonerami, których celem była wymiana doświadczeń, i samych okazów monet. Kontakty te zaowocowały powstaniem stowarzyszeń kolekcjonerów i innych organizacji zrzeszających miłośników tej dziedziny kolekcjonerstwa.
Wszędzie tam, gdzie znajduje się zapotrzebowanie powstają także profesjonalne firmy zajmujące się obrotem przedmiotami kolekcjonerskimi. Tak stało się także w przypadku numizmatyki. Dziś młody kolekcjoner nie musi sam budować klaserów, czy wycinać z gazet notki dot. monet. Wszystko to już na wstępie może nabyć w wyspecjalizowanych podmiotach oferujących, literaturę, akcesoria jak i same monety kolekcjonerskie. Pomoc w tym zakresie jest nieoceniona, zwłaszcza na samym początku powstawania kolekcji.
Wiele z wyspecjalizowanych firm numizmatycznych, idąc z postępem czasu oferuje swoje usługi za pośrednictwem internetu.
