Stwórz dobrą nawigację

Sam marketing to jeszcze nie wszystko. Prawdziwie skuteczna strona internetowa powinna spełniać szereg różnych kryteriów. Jednym z nich jest obecność dobrej nawigacji. Ten wpis, a właściwie artykuł, ma być jak największym kompendium wiedzy na temat tworzenia intuicyjnej, prostej w obsłudze i klarownej nawigacji. Rozumiem, że zaawansowani twórcy stron od dawna wszystko to wiedzą. Ja chcę mieć jednak możliwość odsyłania do tego wpisu wszystkich niedoświadczonych i początkujących, którzy potrzebują dobrych rad i wskazówek.

Kiedy nawigacja jest naprawdę zła?

Na początek zastanówmy się nad tym, jak NIE należy tworzyć nawigacji. Osoby niedoświadczone często popełniają jeden z poniższych błędów:

* Oparcie nawigacji na technologii Flash. Takie użycie Flasha to kompletne nieporozumienie. Nawigacja tworzona w ten sposób jest niedostępna dla osób używających przeglądarek tekstowych, programów odczytujących tekst, mających zbyt wolne połączenie z internetem.
* Złe wykorzystanie JavaScriptu. Nie można uzależniać dostępu do nawigacji od korzystania z języka JavaScript. Nawigacja powinna być bowiem dostępna dla każdego bez względu na możliwości techniczne jego sprzętu, lub oprogramowania.
* Wyskakujące okna. Niekiedy właściwa treść witryny zawarta jest w nowym, nagle wyskakującym oknie. To naprawdę tragiczne rozwiązanie. Może zdezorientować osoby niemające doświadczenia i rozeznania w świecie komputerów i internetu.

To trzy najgorsze błędy, jakie możesz popełnić projektując nawigację dla swojej strony internetowej. Z punktu widzenia dostępności i użyteczności jest to niemal sieciowe samobójstwo.

Podstawy podstaw

No dobrze, to od czego w ogóle należy zacząć? Na co zwrócić uwagę?

Przede wszystkim pamiętaj o tym, że wygląd Twojej strony ma także znaczenie dla nawigacji. Niech będzie jak najbardziej przejrzysty i prosty, niech postrony będą utrzymane w takiej samej kolorystyce i nie różnią się od siebie.

Unikaj zbytniego chaosu i natłoku informacji. Chyba nie chcesz, aby internauta wchodzący na Twoją witrynę poczuł się zagubiony? Tutaj liczy się intuicyjność. Dlatego nie warto na siłę szukać nowatorskich rozwiązań i silić się na tworzenie niezwykle orginalnej nawigacji. To chyba Bob McElwain powiedział kiedyś, że “nudne jest najlepsze”. Jeśli chodzi o tworzenie nawigacji, to w pełni zgadzam się z tą tezą. Nawigacja wtedy będzie najbardziej użyteczna, gdy będzie nudna i po prostu typowa. Nie chodzi tu naturalnie o zrobienie brzydkiej strony. Mam raczej na myśli dostosowywanie się do najpopularniejszych rozwiązań.

Pamiętaj również o tym, aby przy odnośnikach zawsze stosować atrybut title. Umieszczaj w nim szersze informacje na temat danego łącza.

Jak stworzyć menu?

Tworząc główne menu swojego serwisu należy zwrócić uwagę na kilka rzeczy:

* Po pierwsze, menu powinno być tworzone, jako lista nieuporządkowana.
* Po drugie, nie rozbijaj głównego menu na kilka cześci znajdujących się w różnych miejsach strony. Na przykład na tym blog całe menu znajduje się po prawej stronie. Znacznie utrudniłbym poruszanie się po serwisie, gdyby część menu znajdowała się na górze strony, a część z boku.
* Po trzecie, jeśli w Twoim menu znajduje się dużo linków, to podziel je wyraźnie na określone kategorie.
* Po czwarte, stwórz link umożliwiający przeskoczenie menu i przejście do głównej treśći strony, jeśli menu wyświetla się na stronie jako pierwsze.

Wyraźnie zaznaczaj linki

Linki muszą zawsze się wyróźniać. Tylko jeden rzut oka powinien wystarczyć do stwierdzenia, co linkiem jest, a co nim nie jest. Dlatego linki powinny wyraźnie różnić się od reszty tekstu przynajmniej kolorem. Natomiast po wskazaniu odnośnika kursorem zmianie powinien ulegać zarówno jego kolor, jak i kształt. To bardzo istotne ze względu na osoby mające problemy ze wzrokiem.

Wyszukiwarka

To właściwie klasyka… No bo kto nie zdaje sobie sprawy z tego, że obecność wyszukiwarki bardzo dobrze wpływa na użyteczność każdej strony internetowej? Nawet mój skromny blog ma swoją własną wyszukiwarkę. W większych serwisach wyszukiwarka to absolutna konieczność.

Gdzie ja w ogóle jestem?!

Ta zasada jest prosta: internauta powinien móc bardzo szybko stwierdzić w którym miejscu witryny aktualnie się znajduje. Na tej stronie znajduje się specjalny “pasek” z odpowiednią informacją. Być może w przypadku bloga nie jest on niezbędny, ale zamierzam w przyszłości rozbudowywać tą witrynę i przekształcać ją powoli w coś więcej, niż tylko blog(ale o tym jeszcze będę pisał). Informacja przedstawiona w ten, lub podobny sposób(czyli w górnej części strony) to najpopularniejsza metoda rozwiązania tego problemu. A jak już sobie powiedziliśmy, powinniśmy korzystać właśnie z typowych, sprawdzonych rozwiązań.

Z miejsca na miejsce

Powinieneś tak opracować strukturę swojej witryny, aby przemieszczanie się z części do części było jak najprostsze, wtedy będzie ona mieć wysokie usability. Przejście z którejkolwiek części strony do którejkolwiek innej powinno wymagać jak najmiejszej liczba kliknięć. Właściwie ideałem byłoby, gdyby maksymalna liczba kliknięć nie była większa, niż trzy. Sam kiedyś określiłem to jako “zasadę trzech kroków”. Wiem jednak, że istnieją specyficzne sytuacje w których przestrzeganie tej zasady może być bradzo trudne, albo i niemożliwe, np. w rozbudowanych sklepach internetowych. Niemniej kwestię tą należy zawsze mieć na uwadze.

Mapa strony

Mapa strony to miejsce będące dla Twojej witryny niejako “spisem treści”. W takiej mapie powinny znajdować się informacje na temat wszystkich podstron serwisu. Pierwsza korzyść to szybsze dodawanie podstron witryny do zasobów wyszukiwarek. Druga, ważniejsza, to możliwość łatwego nawigowania po całej witrynie. Mapa strony może być szczególnie przydatna dla osób niewidomych, lub korzystających tylko z klawiatury, lecz również “zwykli” internauci mogą odnieść z niej korzyść. Sam przekonałem się już o tym, że mapa strony może znacznie ułatwić znalezienie określonych informacji na rozbudowanej witrynie.

Na zakończenie

To zapewne jeszcze nie wszystko, co można na ten temat powiedzieć. Zdaję sobie z tego sprawę. Jednak nie możemy zapomnieć o żadnym z wyżej wspomianych elementów, jeśli chcemy stworzyć dobrą nawigację. Ten tekst będzie prawdopodobnie w przyszłości dalej rozbudowywany o kolejne rady, wskazówki i zalecenia. Więcej wskazówek znajdziesz także na mojej stronie poświęconej użyteczności.