Meble z historią

Mało kto zdaje sobie sprawę, że meble, tak wszechobecne w współczesnych wnętrzach, nie towarzyszą ludzkości od początku. Tak długo dopóki polowanie stanowiło podstawowe źródło pożywienia, ludzie zmuszeni byli do ciągłych zmian swego położenia, podążając za wędrującymi stadami zwierzyny: bizonów, bawołów, jaków czy reniferów. W tych czasach ludzie bądź też nie posiadali domów w ogóle, bądź podróżowali rozbijając przenośne schronienia jak namioty czy wigwamy. Częstokroć budowali też nietrwałe domostwa z gałęzi lub mat, pozostawiając je każdorazowo gdy zmuszeni byli do wędrówki. W takiej sytuacji meble, z natury ciężkie i nieporęczne, nie były praktycznym wynalazkiem. Stoły, krzesła czy szafy mogły stanowić jednie przeszkodę w koniecznej do życia wędrówce. Równie niepraktycznym rozwiązaniem były meble dla już wyżej rozwiniętych ludów koczowniczych, pasących bydło na coraz to nowych pastwiskach. Dopiero wynalezienie rolnictwa i stacjonarnej hodowli bydła, sprawiło że, ludzie rozpoczeli życie osiadłe i zaczeli budować stałe domostwa, dające im schronienie przed kaprysami pogody. W takich warunkach mogły powstać pierwsze meble, które z początkowo prymitywnych belek, kłód, kamieni i mat przeobraziły się w czasie w wysublimowane, praktyczne i stałe elementy wystroju domów, a nawet okazałe dzieła sztuki, stanowiące kosztowną ozdobę co możniejszych członków społeczności. W takiej postaci jaką dziś znamy, meble powstały zapewne najpóźniej w VII tysiącleciu p.n.e. na Bliskim Wschodzie, kiedy to rozwój organizacji i handlu zapoczątkował powstawanie większych ośrodków miejskich. Ze źródeł archeologicznych wiemy np. że już na początku II tysiąclecia p.n.e. w Babilonie, w posagach i spadkach powszechnie znajdowały się, oprócz zwierząt hodowlanych, niewolników, biżuterii, ubrań i materiałów także ceramika i znane współcześnie meble: stoły, krzesła, skrzynie, łóżka, kufry, a nawet pierwowzory dzisiejszych biurek i meble kuchenne.

Wiele o meblach starożytnych dowiadujemy się, dzięki egipskiemu zwyczajowi grzebania wraz z ciałami ludzi, także sprzętów użytku codziennego. W egipskich grobowcach, archeolodzy napotkali olbrzymią liczbę mebli o różnorodnych kształtach i wielorakim przeznaczeniu. Już wtedy meble stanowiły nie tylko element użytkowy lecz również zdobniczy, będący wyrazem statusu społecznego i zamożności ich właścicieli. Tak więc meble zwykłych obywateli Egiptu były pomimo dużej funkcjonalności i dopasowania do potrzeb człowieka raczej prostej budowy i wzornictwa, meble zaś możnych były wyrafinowane, wykwintne, szczodrze zdobione, wykonane z importowanego z terenów Libanu drewna cedrowego, drewna palmowego lub hebanu. Częstokroć meble ówczesnych elit wykonywane były też z kości słoniowej, srebra, malowane i kryte polichromią, a nawet złocone. W tym okresie meble przystosowane były już na tyle dobrze do funkcji i charakteru ludzkiego ciała, że z powodzeniem mogłyby być wykorzystane również w dzisiejszych mieszkaniach.

W okresie starożytnej Grecji i Rzymu, meble również stanowiły nieodłączny element życia, w okresie tym meblarstwo nie rozwinęło się już jednak znacząco, stając się kolejną, stabilną gałęzią ówczesnej gospodarki. Z Grecji i Rzymu nie zachowało się do obecnych czasów jednak wiele mebli, które budowane z drewna, uległy zniszczeniu w wilgotnym i ciepłym klimacie morza śródziemnego. Wiedzę o umeblowaniu czerpać możemy natomiast obficie ze źródeł pisanych, których wiele zachowało się po dzień dzisiejszy oraz ceramiki ozdobnej i użytkowej na której meble stanowią częste tło dla wizerunków ludzi i zwierząt.

Upadek cesarstwa Rzymskiego najechanego przez azjatyckie ludy koczownicze i barbarzyńskie plemiona europy nie spowodował, pomimo zamętu i chaosu ogarniającego na wieki Europę, śmierci kultury antycznej, która w dużej części przejęta została przez najeźdźców i po dziś dzień stanowi podwaliny europejskiej kultury zachodu. Wraz z przejęciem rzymskiej kultury, nauki i sztuki przez przybyszów, nastąpiło przejęcie osiągnięć również w sztuce meblarskiej. Po dziś dzień europejczycy a wraz z nimi niemal cały świat, produkują meble których idee i wzornictwo zapoczątkowano tysiące lat temu.

Meble, które od tysiącleci towarzyszą człowiekowi w jego domowym a z czasem także zawodowym życiu, przeżyły, pomimo swej zachowawczości, wiele większych bądź mniejszych etapów rozwoju. Od średniowiecza po czasy współczesne poszczególne regiony i kraje świata projektowały i zdobiły meble w unikalny sposób, tworząc niezliczoną liczbę styli, będących dziś obiektem zainteresowania historii sztuki i współczesnych firm meblarskich, czerpiących często inspiracje z minionych wieków. Obecnie meble, choć nie zmieniają się zasadniczo od dawna, wciąż są dostosowywane zarówno funkcjonalnością jak i wzornictwem, a dzięki rozwojowi nauki lepiej dopasowują się do ludzkich potrzeb, produkowane są taniej, a nowe materiały pozwalają na osiągnięcie niespotykanej dotąd wytrzymałości i designu.